Στοιχεία από τη βάση δεδομένων του ευρωπαϊκού οργανισμού συνοριακής φύλαξης Frontex αποδεικνύουν την ύπαρξη παράνομων επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο, όπως αναλύει νέα έρευνα ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης (Lighthouse Reports, Spiegel, Le Monde, SRF Rundschau και Republik).
Οι δημοσιογράφοι έλαβαν μια επιμελημένη μορφή της βάσης δεδομένων της Frontex, που ονομάζεται Jora, έπειτα από αίτημα Ελευθερίας της Πληροφόρησης (Freedom of Information). Ακόμα όμως και στην περιορισμένη αυτή μορφή, η βάση δεδομένων περιείχε τις περιγραφές τουλάχιστον 145 περιστατικών, τα οποία καταγράφηκαν με τον ευφημισμό «παρεμπόδιση αναχώρησης» (prevention of departure).
Για αυτά τα περιστατικά, οι περιγραφές της Frontex διαφέρουν από τις καταγραφές των ίδιων περιστατικών από άλλες πηγές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το περιστατικό της 28ης Μαΐου 2021, όπου ομάδα σχεδόν 50 αιτούντων άσυλο είχε καταφέρει να φτάσει στο νησί της Λέσβου, στέλνοντας το γεωγραφικό τους στίγμα και φωτογραφίες στην ΜΚΟ Aegean Boat Report.
Λίγες ώρες αργότερα, κάποιοι από αυτήν την ομάδα βρέθηκαν σε πορτοκαλί λέμβο να πλέουν κοντά στα τουρκικά παράλια, όπου διασώθηκαν από την τουρκική ακτοφυλακή. Η ελληνική ακτοφυλακή είχε αρνηθεί κάθε γνώση του περιστατικού, όμως το περιστατικό έχει καταγραφεί στη βάση δεδομένων της Frontex ως «παρεμπόδιση αναχώρησης».
Δύο πηγές μέσα από τη Frontex δήλωσαν στο ρεπορτάζ ότι τα περιστατικά επαναπροωθήσεων καταγράφονται συστηματικά στη βάση δεδομένων της υπηρεσίας με αυτόν τον ευφημισμό, ενώ πηγή από την ελληνική ακτοφυλακή φέρεται να έχει δηλώσει στο ρεπορτάζ «Γιατί δεν το λένε απλά “επαναπροωθήσεις” για να τελειώνουμε;».
Οι ελληνικές αρχές και η Frontex συνεχίζουν να αρνούνται ότι πραγματοποιούνται επαναπροωθήσεις στα ελληνικά σύνορα, παρά τα αναρίθμητα ρεπορτάζ, στοιχεία και μαρτυρίες. Πρόσφατα μάλιστα η ελληνική Εθνική Αρχή Διαφάνειας, αποφάνθηκε με ανακοίνωση και χωρίς να δημοσιεύσει πόρισμα, ότι «δεν προέκυψαν στοιχεία τεκμηρίωσης» των καταγγελιών.
Οι πρακτικές στις οποίες συμμετέχει η Frontex αποτελούν αντικείμενο έρευνας από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Καταπολέμηση της Απάτης OLAF, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει παγώσει την έγκριση τμήματος του προϋπολογισμού της Frontex για το 2022.
Δημοσιεύματα των τελευταίων ωρών κάνουν λόγο για επικείμενη παραίτηση του επικεφαλής της Frontex, Φαμπρίς Λεγκέρι, που πρόσφατα είχε λάβει «διαμνημόνευση» από τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη.