του Ανδρέα Κοσιάρη
Σε τριήμερο μπαράζ βομβαρδισμών προχώρησαν οι Ένοπλες Δυνάμεις του Ισραήλ στην πολιορκημένη Γάζα, από την Παρασκευή μέχρι την Κυριακή, σκοτώνοντας συνολικά 44 ανθρώπους εκ των οποίων 15 παιδιά, και τραυματίζοντας τουλάχιστον 360 ακόμα.
Οι βομβαρδισμοί, που έληξαν αργά το βράδυ της Κυριακής με μία εκεχειρία με παρέμβαση της αιγυπτιακής κυβέρνησης, είχαν μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με περασμένες σφαγές του Ισραήλ στη Γάζα — ακόμα και οι Ισραηλινοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα κίνητρα από πίσω τους.
Οι βομβαρδισμοί δεν ήρθαν από το πουθενά. Ήδη από τη Δευτέρα το Ισραήλ είχε αρχίσει να προετοιμάζει μία εύφλεκτη κατάσταση. Πρώτα ήρθε τη Δευτέρα το απόγευμα η απαγωγή και σύλληψη του Μπασάμ αλ-Σαάντι από τον προσφυγικό καταυλισμό της Τζενίν, στα βόρεια της Λωρίδας της Γάζας, ενός από τα ανώτερα στελέχη στη Γάζα της οργάνωσης Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (Palestinian Islamic Jihad – PIJ).
Τέτοιου είδους επιχειρήσεις (και μάλιστα μία που κατέληξε στον θάνατο ενός 17χρονου) συνήθως φέρνουν αντίδραση από την Παλαιστινιακή πλευρά. Αυτή τη φορά όμως, πέρα από τις ανταλλαγές πυρών κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, οι ένοπλες Παλαιστινιακές οργανώσεις έδειξαν αξιοθαύμαστη αυτοσυγκράτηση. Καμία ρουκέτα δεν εκτοξεύτηκε και δεν υπήρξαν καν απειλές για εκτόξευσή τους — ακόμα και η ανακοίνωση της PIJ μιλούσε αόριστα για «απάντηση εάν η επιθετικότητα συνεχιστεί».
Όμως το Ισραήλ, για τις επόμενες τρεις ημέρες, εφάρμοσε περιορισμούς στις μετακινήσεις των πολιτών του στις παρακείμενες της Γάζας κοινότητές του. Οι περιορισμοί αυτοί είναι μάλλον συνηθισμένοι, αλλά εφαρμόζονται όταν υπάρχουν απειλές για εκτοξεύσεις ρουκετών από τους Παλαιστίνιους, όχι όταν επικρατεί σχετική ηρεμία.
Κι έπειτα από τις τρεις ημέρες, χωρίς να υπάρξει ούτε μία επιθετική κίνηση από την παλαιστινιακή πλευρά, ξεκίνησαν και πάλι οι βομβαρδισμοί στη Γάζα, με πρώτο ένα «χειρουργικό χτύπημα» αρκετών πυραύλων σε πολυκατοικία. Τόσο χειρουργικό, που εκτός από τον υποτιθέμενο μοναδικό στόχο του, έναν διοικητή των Ταξιαρχιών Αλ-Κουντς, της στρατιωτικής πτέρυγας της PIJ, σκότωσαν και ένα πεντάχρονο κορίτσι, μια 23χρονη γυναίκα και επτά ακόμα άνδρες.
Στο τριήμερο βομβαρδισμών που ακολούθησε, άλλα 14 παιδιά έχασαν τη ζωή τους και ο συνολικός απολογισμός ήταν 44 νεκροί και πάνω από 360 τραυματίες. Από τις απαντητικές αυτοσχέδιες ρουκέτες των Παλαιστίνιων, τρεις Ισραηλινοί τραυματίστηκαν ελαφρά. Συνολικά 1600 σπίτια και διαμερίσματα στη Γάζα υπέστησαν ζημιές από τους βομβαρδισμούς.
Η λογική πίσω από αυτό το λουτρό αίματος είναι, ακόμα και για τους Ισραηλινούς, μυστήρια. Η επίσημη γραμμή του IDF είναι πως το Ισραήλ ήθελε να ρίξει ένα «προληπτικό καίριο πλήγμα» στην PIJ, αποδεκατίζοντας την ηγεσία της. Όμως στην ανακοίνωση το Σάββατο του θανάτου του Ταϊσέρ αλ-Τζαμπάρι, του διοικητή που δολοφονήθηκε στο πρώτο εκείνο χτύπημα της Παρασκευής, ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού φάνηκε να μη θυμάται καν το όνομα του δολοφονηθέντος. Και όταν πλέον εφαρμόστηκε η εκεχειρία το βράδυ της Κυριακής, ο ηγέτης της PIJ δήλωσε πως η συμφωνία επαφίεται στην απελευθέρωση του αλ-Σαάντι και ενός ακόμα αξιωματούχου της οργάνωσης.
Η δικαιολόγηση εδώ χωλαίνει ακόμα περισσότερο, αν σκεφτεί κανείς πως το Ισραήλ δεν επιθυμεί την ενδυνάμωση της στηριζόμενης από το Ιράν PIJ στα μάτια των Παλαιστίνιων της Γάζας. Είναι η Χαμάς αυτή που το Ισραήλ επιθυμεί να έχει τον έλεγχο στη Γάζα και με τις επιθέσεις αυτές έκανε τους μαχητές της PIJ ήρωες.
Όπως χωλαίνει και η έτερη εξήγηση για την επίθεση, που βασίζεται στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στο Ισραήλ. Αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι ο εκτελών χρέη υπηρεσιακού πρωθυπουργού, Γιαΐρ Λαπίντ, επιθυμεί να εμφανιστεί σκληρός απέναντι στη Γάζα ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου. Κι αυτό διότι δέχεται επιθέσεις για τη στρατιωτική θητεία του, όπου δεν έπιασε όπλο αλλά υπηρέτησε ως δημοσιογράφος στη στρατιωτική εφημερίδα.
Το σύστημα Νετανιάχου επιτίθεται στον Λαπίντ και διότι συμμετείχε στην κυβέρνηση Μπένετ, την πρώτη όπου συμμετείχαν και Παλαιστίνιοι μέσω του συνασπισμού Ενωμένη Αραβική Λίστα του Μανσούρ Αμπάς. Όμως η αποξένωση των Παλαιστίνιων πολιτών του Ισραήλ μπορεί να προκαλέσει μόνο δυσκολίες στον Λαπίντ. Για να κερδίσει τον Νετανιάχου στις εκλογές χρειάζεται μεγάλη συμμετοχή από τους Παλαιστίνιους, και μια ενδεχόμενη εκ νέου συνεργασία με τον Αμπάς μοιάζει μονόδρομος για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Εν τέλει η απάντηση στο «γιατί το Ισραήλ βομβάρδισε πάλι τη Γάζα» ίσως να ξεφεύγει από κάθε πολιτική ή στρατηγική λογική. Αντί κανείς να ψάχνει για τους μελλοντικούς στόχους του κράτους-απαρτχάιντ, ίσως θα πρέπει να κάνει την παραδοχή ότι το Ισραήλ δεν έχει κάποια συγκεκριμένη στρατηγική απέναντι στους Παλαιστίνιους, πέρα από το να υποβαθμίζει τη ζωή τους καθημερινά κι επανειλημμένα.
Το Ισραήλ βομβαρδίζει τη Γάζα «επειδή μπορεί» κι επειδή κανένας δεν πρόκειται να του ζητήσει να λογοδοτήσει για τις πράξεις του. Ούτε η συντριπτική πλειοψηφία της ισραηλινής κοινωνίας, για την οποία οι Παλαιστίνιοι είναι αόρατοι και η οποία ξαφνιάζεται κάθε φορά που αυτοί απαντούν στη σφαγή τους — ούτε η Δυτική διεθνής κοινότητα στη στήριξη της οποίας το Ισραήλ βασίζεται — και εσχάτως, ούτε καν τα Αραβικά κράτη της περιοχής, τα οποία έχουν επικεντρωθεί στα οικονομικά οφέλη και τη σταθερότητα των καθεστώτων τους που προσφέρουν οι «συμφωνίες του Αβραάμ».
Οι Παλαιστίνιοι είναι το «αόρατο κρέας» για τη στρατιωτική μηχανή του Ισραήλ και ίσως η πιο «λογική» απάντηση στο γιατί τους βομβαρδίζει να είναι «γιατί έτσι».