του Ανδρέα Κοσιάρη
Πληθαίνουν οι παραδοχές, από χείλη και γραπτά Ισραηλινών αξιωματούχων, δημοσιογράφων και αυτοπτών μαρτύρων, πως πολλά από τα θύματα της 7ης Οκτωβρίου ήταν αποτέλεσμα «φίλιων πυρών» των ισραηλινών δυνάμεων. Όμως το Ισραήλ αρνείται την έρευνα για όσα συνέβησαν εκείνη την ημέρα και δείχνει να θέλει να «θάψει» στοιχεία.
Σύμφωνα με την αρχική επίσημη γραμμή του Ισραήλ για όσα συνέβησαν την 7η Οκτωβρίου, οι «τρομοκράτες» υπό την ηγεσία της Χαμάς επιτέθηκαν αδιάκριτα και σκότωσαν περίπου 1.400 ανθρώπους, σε μεγάλο ποσοστό αμάχους. Όμως σχετικά γρήγορα προέκυψαν μαρτυρίες που αποκάλυπταν πως τουλάχιστον κάποιοι από τους θανάτους οφείλονταν στον «ζήλο» των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, που άνοιξαν πυρ αδιάκριτα σκοτώνοντας «τρομοκράτες» και ισραηλινούς άμαχους.
Η πρώτη μαρτυρία, η αναθεώρηση των απωλειών και ο «μαζικός Αννίβας»
Η πρώτη σχετική μαρτυρία ήταν αυτή της Γιασμίν Ποράτ, επιζώσας των επιθέσεων στο κιμπούτζ Μπε’έρι, όπου είχε καταφύγει από το μουσικό φεστιβάλ Νόβα. Όπως είχαμε μεταδώσει τότε, η Ποράτ μίλησε στο κρατικό ραδιόφωνο του Ισραήλ, Kan, και στο τηλεοπτικό Κανάλι 12, λιγότερες από 10 ημέρες έπειτα από την 7η Οκτωβρίου. Αποκάλυψε πως πολλοί από τους αμάχους του κιμπούτζ, που κρατούνταν όμηροι από τους μαχητές της Χαμάς, σκοτώθηκαν έπειτα από την άφιξη της ισραηλινής αντιτρομοκρατικής μονάδας YAMAM, η οποία εξαπέλυσε «δεκάδες και εκατοντάδες και χιλιάδες σφαίρες και όλμους που πετούσαν στον αέρα».
Ερωτηθείσα εάν οι όμηροι σκοτώθηκαν από τους «τρομοκράτες», η Ποράτ απάντησε αρνητικά: «Όχι, σκοτώθηκαν από τα διασταυρούμενα πυρά». Και όταν ο δημοσιογράφος τη ρώτησε, «άρα μπορεί να τους πυροβόλησαν οι δικές μας δυνάμεις;», η επιζώσα απάντησε: «Αναμφίβολα. Εξολόθρευσαν τους πάντες, συμπεριλαμβανόμενων των ομήρων γιατί τα διασταυρούμενα πυρά ήταν πολύ, πολύ βαριά. Έπειτα από τρελά διασταυρούμενα πυρά, δύο βλήματα από τανκ εκτοξεύτηκαν στο σπίτι. Είναι ένα μικρό σπίτι σε κιμπούτζ, τίποτα το μεγάλο».
Επρόκειτο για την πρώτη σχετική μαρτυρία, η οποία μάλιστα φάνηκε να επιχειρείται να εξαφανιστεί από την ισραηλινή στρατιωτική λογοκρισία, που ακόμα και σε περιόδους ειρήνης παρεμβαίνει στο περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης του Ισραήλ. Πόσο μάλλον σε μία περίοδο επίσημου πολέμου, με αποτέλεσμα η συνέντευξη της Ποράτ στο κρατικό ραδιόφωνο να μην είναι προσβάσιμη στην ιστοσελίδα του και η έτερη συνέντευξή της στην τηλεόραση να αναρτήθηκε μονάχα από τη δημοσιογράφο που την έλαβε.
Σημαντικά, μια έμμεση παραδοχή είχε έρθει περισσότερο από έναν μήνα έπειτα από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, όταν στις 10 Νοεμβρίου ο ισραηλινός στρατός αναθεώρησε τον αριθμό των νεκρών από 1.400 σε «περίπου 1.200», καθώς «υπήρχαν πολλά πτώματα που δεν είχαν ταυτοποιηθεί και τώρα πιστεύουμε πως αυτά ανήκουν σε τρομοκράτες … όχι σε ισραηλινές απώλειες», σύμφωνα με τις δηλώσεις του εκπροσώπου των IDF Λιόρ Χαϊάτ.
Η αναθεώρηση οφειλόταν στην κατάσταση στην οποία βρέθηκαν πολλά από τα πτώματα έπειτα από τις τρεις ημέρες που χρειάστηκαν για να επανακτήσουν οι ισραηλινές δυνάμεις τον έλεγχο των περιοχών στις οποίες σημειώθηκαν οι επιθέσεις των Παλαιστίνιων μαχητών, ως αποτέλεσμα των έντονων πυρών που εξαπέλυσαν οι IDF. Όπως παραδεχόταν ειρήσθω εν παρόδω ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Ισραήλ, Μαρκ Ρεγκέβ, μιλώντας στην εκπομπή του δημοσιογράφου Μεχντί Χασάν στο αμερικανικό δίκτυο MSNBC: «… τα πτώματα ήταν τόσο άσχημα καμμένα που νομίζαμε πως ήταν δικά μας, εν τέλει ήταν προφανώς τρομοκράτες της Χαμάς».
Όπως σημείωνε ο Ισραηλινός συνταγματάρχης της πολεμικής αεροπορίας, Νοφ Ερέζ, μιλώντας σε podcast της Haaretz στις 15 Νοεμβρίου [μεταφρασμένο στα αγγλικά από την Electronic Intifada εδώ], οι πιλότοι των ελικοπτέρων Απάτσι της ισραηλινής αεροπορίας άνοιξαν πυρ με πολυβόλα και πυραύλους σε «πολλαπλά ανοίγματα στον φράχτη [μεταξύ Ισραήλ και Γάζας] και χιλιάδες ανθρώπους σε κάθε είδους οχήματα, κάποια με ομήρους και κάποια όχι. Ήταν μια αδύνατη αποστολή να ταυτοποιήσουν και να κάνουν ό,τι έκαναν».
Ο Ερέζ αναφέρθηκε επίσης σε βομβαρδισμούς οικιών στα υπό επίθεση κιμπουτζίμ, με τον συντονισμό όχι κάποιας κεντρικής στρατιωτικής διοίκησης, αλλά τοπικών πολιτοφυλακών που βρίσκονταν επί σκηνής, και μετέφεραν μέσω κινητού τηλεφώνου στους πιλότους των ελικοπτέρων σε ποια σπίτια να επιτεθούν.
Λίγο νωρίτερα είχε αποκαλέσει τα όσα έγιναν «μαζικό Αννίβα», αναφερόμενος στην «Οδηγία Αννίβα», μια μυστική ντιρεκτίβα του ισραηλινού στρατού που έχει σκοπό να αποφευχθεί η απόκτηση ομήρων από τους εχθρούς του Ισραήλ πάση θυσία, ακόμα και τη θυσία των ίδιων των ομήρων. Ενώ στη θεμελιώδη της φύση η «Οδηγία Αννίβα» αφορά την αποφυγή να πιαστούν όμηροι Ισραηλινοί στρατιώτες, στην περίπτωση της 7ης Οκτωβρίου φαίνεται πως εφαρμόστηκε ακόμα και σε αμάχους ομήρους.
«Τεράστιος και πολύπλοκος όγκος» περιστατικών φίλιων πυρών
Θαμμένη στην προτελευταία παράγραφο ενός πρόσφατου άρθρου του Ισραηλινού δημοσιογράφου Γιοάβ Ζιτούν, στο ισραηλινό μέσο ynet, ήταν η παραδοχή πως «απώλειες σημειώθηκαν από φίλια πυρά στις 7 Οκτωβρίου». Το άρθρο του Ζιτούν μιλά κατά κύριο λόγο για τις απώλειες των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας από φίλια πυρά κατά τη διάρκεια των χερσαίων επιχειρήσεων στη Λωρίδα της Γάζας από τις 27 Οκτωβρίου κι έπειτα.
Ο Ισραηλινός δημοσιογράφος, στρατιωτικός ανταποκριτής του ynet, μεταφέρει στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τον ισραηλινό στρατό, σύμφωνα με τα οποία 20 στρατιώτες του, που αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα πέμπτο των απωλειών που παραδέχεται πως έχει, έπεσαν νεκροί από φίλια πυρά ή ατυχήματα κατά τη διάρκεια των χερσαίων επιχειρήσεων στη Γάζα. Στον αριθμό αυτό, που σύμφωνα με κάποιους αναλυτές δεν αντιπροσωπεύει τον πλήρη αριθμό απωλειών των IDF, δεν συμπεριλαμβάνονται οι νεκροί πριν τις 27 Οκτωβρίου.
Στο τέλος του άρθρου του, ο Ζιτούν αναφέρει επί λέξει: «Απώλειες σημειώθηκαν ως αποτέλεσμα φίλιων πυρών στις 7 Οκτωβρίου, αλλά οι IDF πιστεύουν ότι πέρα από την επιχειρησιακή διερεύνηση των γεγονότων, δεν θα ήταν ηθικά ορθό να διερευνηθούν αυτά τα περιστατικά λόγω του τεράστιου και πολύπλοκου όγκου τους που έλαβαν χώρα στα κιμπουτζίμ και στις κοινότητες του νότιου Ισραήλ λόγω των δύσκολων καταστάσεων στις οποίες βρίσκονταν οι στρατιώτες εκείνη την περίοδο».
Ο δημοσιογράφος μεταφέρει ασχολίαστη όχι μόνο την παραδοχή του στρατού πως υπήρξε άγνωστος αριθμός Ισραηλινών θυμάτων από πυρά των ίδιων των Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου, αλλά και πως δεν πρόκειται αυτά τα περιστατικά να διερευνηθούν γιατί «δεν θα ήταν ηθικά ορθό … λόγω του τεράστιου και πολύπλοκου όγκου τους». Μάλιστα, φαίνεται πως κάποια από τα στοιχεία των γεγονότων εκείνων των ημερών πρόκειται κυριολεκτικά να θαφτούν.
Όπως μετέδιδε στα τέλη Νοεμβρίου η ισραηλινή εφημερίδα The Jerusalem Post, πολλά από τα οχήματα των θυμάτων της 7ης Οκτωβρίου, κάποια με κηλίδες αίματος ή στάχτες θυμάτων, πρόκειται να συνθλιβούν και να θαφτούν σε Εβραϊκά κοιμητήρια «έπειτα από διαβούλευση με το στρατιωτικό Ραβινάτο και το Αρχιραβινάτο». Θα πρέπει να σημειωθεί πως επικεφαλής του στρατιωτικού Ραβινάτου είναι από το 2016 ο ραβίνος συνταγματάρχης Εγιάλ Καρίμ, που σε προ εικοσαετίας δηλώσεις του εμφανιζόταν μεταξύ άλλων να εγκρίνει από θρησκευτικής άποψης τον βιασμό γυναικών από στρατιώτες και την αντιμετώπιση των Παλαιστινίων μαχητών όχι ως ανθρώπινα όντα καθώς «είναι, εν τέλει, ζώα».
Η άρνηση από το Ισραήλ να διερευνηθούν τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, αλλά και η με θρησκευτικό πρόσχημα καταστροφή στοιχείων, συντείνει ακόμα περισσότερο στην αμφισβήτηση των ισχυρισμών του. Ήδη από τις πρώτες ημέρες, πολλοί από τους πιο φρικιαστικούς ισχυρισμούς των ισραηλινών αρχών για όσα φέρονταν να διέπραξαν οι «τρομοκράτες» της Χαμάς είχαν καταρρεύσει: τα «40 αποκεφαλισμένα βρέφη», τα «καμμένα βρέφη σε φούρνο», τα «δεμένα και εκτελεσμένα παιδιά», αποδείχτηκαν ψεύδη — κι ας τα επιβεβαίωναν με δήθεν δακρύβρεχτες δηλώσεις επίσημα χείλη όπως αυτά του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν. Όπως, άλλωστε, σημείωναν και Ισραηλινοί σχολιαστές, οι πράξεις της Χαμάς εναντίον αμάχων ήταν από μόνες τους αρκούντως ειδεχθείς χωρίς να χρειάζεται να εφευρίσκονται επιπλέον φρίκες.
Όμως ο ισραηλινός μηχανισμός προπαγάνδας προχωρεί ακάθεκτος παρά τις διαψεύσεις των ισχυρισμών του — εσχάτως, η προπαγάνδα έχει επικεντρωθεί σε αναπόδεικτα δήθεν περιστατικά μαζικών βιασμών και σεξουαλικών επιθέσεων.
Και ένα υστερόγραφο αναθεώρησης
Σε προηγούμενο άρθρο μας, όπου εξετάζαμε τι γνώριζε το Ισραήλ πριν τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, λέγαμε πως «δεν υπάρχουν ασφαλή δεδομένα που να υποδεικνύουν πως το Ισραήλ είχε λεπτομερή γνώση για τη σχεδιαζόμενη επίθεση της Χαμάς», αλλά πως υπήρχαν πολλές προειδοποιήσεις.
Λίγες ημέρες έπειτα από τη δημοσίευση εκείνου του άρθρου, οι New York Times αποκάλυψαν πως το Ισραήλ διέθετε για πάνω από έναν χρόνο πριν την 7η Οκτωρβίου λεπτομερή σχέδια της Χαμάς για μία επίθεση στο Ισραήλ, τα οποία είχαν αξιοσημείωτη ομοιότητα με όσα εν τέλει συνέβησαν στην «Επιχείρηση Πλημμύρα Αλ-Άκσα». Συγκεκριμένα, το 40σέλιδο έγγραφο σχεδίων, το οποίο το Ισραήλ ονόμασε «Τείχος Ιεριχούς», μιλούσε για μαζική εκτόξευση πυραύλων από τη Γάζα, επιθέσεις με drones στα συνοριακά περάσματα και τις στρατιωτικές βάσεις του Ισραήλ, και μαζική εισβολή μαχητών με αλεξίπτωτα πλαγιάς, μοτοσυκλέτες και πεζή — όλα τα παραπάνω συνέβησαν στις 7 Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των NYT, «το έγγραφο κυκλοφόρησε ευρέως μεταξύ των ισραηλινών στρατιωτικών ηγετών και των μυστικών υπηρεσιών, αλλά οι εμπειρογνώμονες διαπίστωσαν ότι μια επίθεση τέτοιας κλίμακας και φιλοδοξίας ήταν πέρα από τις δυνατότητες της Χαμάς», ενώ «δεν είναι σαφές αν ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ή άλλοι κορυφαίοι πολιτικοί ηγέτες είδαν το έγγραφο».
