του Γιάννη Τσεκούρα
Πηγή: ΑΝΤΙ
Πριν από περίπου μια δεκαετία, συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο του 2010, τα 22 μέλη της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA συγκεντρώθηκαν στη Ζυρίχη για να ψηφίσουν σχετικά με τους οικοδεσπότες δύο Παγκόσμιων Κυπέλλων Ποδοσφαίρου: του 2018 και του 2022.
Οι χώρες που έλαβαν τις περισσότερους ψήφους και αναδείχθηκαν νικήτριες, ήταν η Ρωσία και το Κατάρ. Αξίζει να σημειωθεί πως από τα 22 μέλη της επιτροπής, δύο αποβλήθηκαν πριν την ψηφοφορία καθώς υπήρχαν υποψίες για διαφθορά.
Πράγματι, σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, υπήρξε όντως δωροδοκία μελών της προαναφερθείσας επιτροπής, έτσι ώστε να ψηφίσουν υπέρ της Ρωσίας και του Κατάρ. Σχετικά με τις ψήφους στο Κατάρ και τα πρόσωπα που εμπλέκονται, φαίνεται πως «πρόκειται για τον Νικολά Λεόζ από την Παραγουάη, ο οποίος πέθανε πέρσι ενώ ήταν σε κατ’ οίκον περιορισμό και πάλευε να μην εκδοθεί στις ΗΠΑ, και τον Αργεντίνο Χούλιο Γρονδόνα, ο οποίος πέθανε το 2014, ενώ ο τρίτος είναι ο Βραζιλιάνος Ρικάρντο Τεϊσέιρα, ο οποίος παραμένει στην πατρίδα του, η οποία δεν έχει συμφωνία έκδοσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Το Μουντιάλ στη Ρωσία πραγματοποιήθηκε κανονικά, ενώ ακολουθεί σε λίγο καιρό και αυτό του Κατάρ, η επιλογή του οποίου προκάλεσε αντιδράσεις από την πρώτη στιγμή.
Το Μουντιάλ του 2022 λοιπόν, «θα είναι το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο που θα πραγματοποιηθεί στον αραβικό κόσμο και το πρώτο κύπελλο που θα πραγματοποιηθεί σε μουσουλμανική χώρα. Θα είναι το δεύτερο παγκόσμιο κύπελλο που θα πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου στην Ασία, μετά τη διοργάνωση του 2002 στην Νότια Κορέα και την Ιαπωνία».
Όπως φαίνεται όμως, θα είναι και μια διοργάνωση με πάρα πολλά «σκοτεινά» σημεία. Ήδη το 2014, το Bleacher Report φιλοξενούσε άρθρο, στο οποίο επισημαίνονταν μερικοί λόγοι για τους οποίος το Παγκόσμιο Κύπελλο έπρεπε να μεταφερθεί αλλού.
Ο Nick Miller, συγγραφέας του άρθρου, αναφερόταν στις δύσκολες καιρικές συνθήκες, κυρίως στη ζέστη, στην προβληματική κατάσταση που θα δημιουργηθεί στα Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, δεδομένου πως, για να ξεπεραστεί το πρόβλημα των υψηλών θερμοκρασιών, η διοργάνωση θα πραγματοποιηθεί μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου, όπου η θερμοκρασία λογικά δεν θα ξεπερνά τους 30 βαθμούς, ωστόσο βρίσκεται στη μέση των περισσότερων πρωταθλημάτων, αλλά και στις υποδομές, λαμβάνοντας υπόψιν πως το Κατάρ είναι μια χώρα με μηδαμινή ποδοσφαιρική ιστορία, οπότε είναι απίθανο να έχει τις υποδομές που απαιτούνται.
Για τις υποδομές λοιπόν, υπολογίζεται οι δαπάνες να φτάσουν τα 220 δισεκατομμύρια. Στάδια, ξενοδοχεία, αεροδρόμια και ό,τι άλλο απαιτείται βρίσκεται υπό κατασκευή, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται να δημιουργηθεί και μια ολοκαίνουρια πόλη. Δεν είναι υπερβολή, καθώς η πόλη Lusail, 15 χιλιόμετρα μακριά από την Ντόχα, η οποία θα φιλοξενήσει το τουρνουά, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, αλλά θα δημιουργηθεί από την αρχή.
Υπάρχουν βέβαια και κάποια μη τεχνικά ζητήματα, εξαιτίας των οποίων θα μπορούσε η διοργάνωση να μην πραγματοποιηθεί σε αυτή τη χώρα. Αρχικά, η ομοφυλοφιλία είναι παράνομη στο Κατάρ. Αν υποθέσουμε πως οι αγώνες θα γίνουν με κόσμο, τότε οι θεατές συγκεκριμένου σεξουαλικού προσανατολισμού, θα πρέπει «να το κρύψουν», διαφορετικά θα αντιμετωπίσουν προβλήματα. Επίσης, τι θα γίνει αν ένας ποδοσφαιριστής αποκαλύψει δημόσια ότι είναι ομοφυλόφιλος;
Τέλος, ο τελευταίος αλλά ένας από τους σημαντικότερους λόγους ματαίωσης της διοργάνωσης στη συγκεκριμένη χώρα, σύμφωνα και με τον Nick Miller, είναι η κατάσταση που επικρατεί με τους εργάτες, και ειδικότερα τους μετανάστες. Αξίζει να σταθούμε ιδιαίτερα σε αυτό το σημείο.
Σύμφωνα με το Statista και στοιχεία που συγκέντρωσε από διάφορες πηγές και δημοσίευσε το 2015, οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για 4000 νεκρούς εργάτες μέχρι το 2022. Πριν από περίπου ένα χρόνο, το Statista σημείωνε πως έχουν πεθάνει 34 εργάτες κατά τη διάρκεια της κατασκευής των γηπέδων, όπου σύμφωνα με τις αρχές, οι 31 δεν σχετίζονται με την εργασία. Σημειώνεται πως οι περισσότεροι θάνατοι προκύπτουν από ξαφνικά καρδιακά επεισόδια ή εξαιτίας αναπνευστικών προβλημάτων. Φαίνεται όμως πως η πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη.
Το Arab News, το καλοκαίρι του 2019 αποκάλυπτε πως κατά τη διάρκεια των εργασιών για την ανέγερση των ποδοσφαιρικών σταδίων, έχουν χάσει τη ζωή τους 1,400 μετανάστες εργαζόμενοι τουλάχιστον. Μάλιστα, δημοσιογράφοι που παρακολουθούν την υπόθεση από κοντά, όπως ο Dinesh Regimi, τονίζουν πως εδώ και μια δεκαετία, οι εργασιακές συνθήκες δεν έχουν βελτιωθεί, παρά την ανάληψη μιας τόσο μεγάλης διοργάνωσης. Γι’ αυτό άλλωστε, χώρες όπως το Νεπάλ, προσπαθούν να πείσουν τους πολίτες να μην καταφύγουν σε αυτή τη χώρα για εύρεση εργασίας, ωστόσο δεν είναι λίγοι αυτοί που τελικά παίρνουν την απόφαση για την αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος, αφήνοντας πολλές φορές και τις οικογένειές τους πίσω.
Πρόσφατα, η Guardian αποκάλυψε πως εδώ και μια δεκαετία, στο Κατάρ έχουν πεθάνει 6,500 χιλιάδες εργαζόμενοι μετανάστες, την ώρα που οι προετοιμασίες για το Μουντιάλ συνεχίζονται. Ήδη, το ίδιο μέσο σε προηγούμενα δημοσιεύματά του, είχε περιγράψει τις τραγική κατάσταση που επικρατεί στη συγκεκριμένη χώρα όσον αφορά τις εργασιακές συνθήκες.
Ειδικότερα, τον Οκτώβριο του 2019, η Guardian αναφερόταν στους εκατοντάδες θανάτους εργατών κάθε χρόνο, λόγω της ζέστης. Πολλοί εργάτες αναγκάζονται πολλές φορές να δουλεύουν 10 ώρες τη μέρα, την ώρα που η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει για παράδειγμα τους 45 βαθμούς Κελσίου. Μπορεί θεωρητικά να απαγορεύεται η εργασία από τις 11μιση το πρωί μέχρι τις 3μιση μ.μ., ωστόσο και τις υπόλοιπες ώρες ο κίνδυνος είναι μεγάλος, ειδικά όταν αναφερόμαστε στην περίοδο Ιουνίου – Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με ανάλυση ορισμένων δεδομένων για τις καιρικές συνθήκες, το δημοσίευμα τονίζει τα εξής για το Κατάρ: τον Ιούνιο, είναι ασφαλές να δουλεύεις το πολύ 15 λεπτά την ώρα, μεταξύ 9 το πρωί και 3 το μεσημέρι. Τον Ιούλιο, μεταξύ 9 και 12 το μεσημέρι, οποιοσδήποτε εργάζεται έξω, πρέπει να σπαταλά το πολύ 15 λεπτά την ώρα. Τον Αύγουστο, είναι επικίνδυνο να δουλεύεις έξω από τις 9 π.μ. μέχρι τις 12 το μεσημέρι. Περίπου τα ίδια δεδομένα ισχύουν και για τον Σεπτέμβριο.
Μπορεί οι αρχές του Κατάρ να έχουν δώσει οδηγίες στους εργοδότες, σύμφωνα με τις οποίες οι εργάτες δεν πρέπει να απασχολούνται πάνω από 5 ώρες ημερησίως το καλοκαίρι, όμως εργαζόμενοι κατήγγειλαν πως αναγκάστηκαν να εργαστούν μέχρι και 10 ώρες, με 42 βαθμούς Κελσίου.
Φτάνοντας στο σήμερα και στην αποκαλυπτική έρευνα της Guardian, από το 2010 μέχρι σήμερα, υπολογίζεται πως έχουν πεθάνει 2,711 μετανάστες εργαζόμενοι από την Ινδία, 1,641 από το Νεπάλ, 1,018 από το Μπαγκλαντές, 824 από το Πακιστάν και 557 από τη Σρι Λάνκα.
Ο πραγματικός αριθμός φαίνεται να είναι μεγαλύτερος, καθώς αυτά τα στοιχεία δεν περιλαμβάνουν θανάτους από διάφορες χώρες που στέλνουν μεγάλο αριθμό εργαζομένων στο Κατάρ, συμπεριλαμβανομένων των Φιλιππίνων και της Κένυας, ενώ δεν συγκαταλέγονται επίσης οι θάνατοι που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες του 2020.
Επίσημα πάντως, μόνο 37 θάνατοι έχουν συνδεθεί απευθείας με τα έργα για το Παγκόσμιο Κύπελλο, κάτι που σηκώνει μεγάλη συζήτηση και καχυποψία καθώς οι αρχές της χώρας, όπως επισημαίνει η Guardian, δεν προσφέρουν δεδομένα, πιθανώς για πολιτικούς λόγους. Ωστόσο, μια ακόμη πιθανή αιτία έλλειψης ακριβών δεδομένων, είναι το γεγονός πως πολλοί θάνατοι καταγράφονται απλά χειρόγραφα σε ένα τετράδιο! Πολλές φορές μάλιστα, δεν γίνεται καν αυτοψία στο πτώμα. Οι οικογένειες δηλαδή, είτε δεν μαθαίνουν ποτέ πώς και γιατί έχασαν κάποιον δικό τους άνθρωπο, είτε διακατέχονται από μια διαρκή καχυποψία, καθώς τις περισσότερες φορές ως αιτία αναφέρονται τα «φυσικά αίτια».
Η Οργανωτική Επιτροπή δήλωσε τα εξής: «Λυπούμαστε για όλες αυτές τις τραγωδίες κι έχουμε ερευνήσει κάθε περιστατικό ξεχωριστά για να διαβεβαιώσουμε πως διδασκόμαστε από ό,τι συμβαίνει. Πάντα προσπαθούμε να έχουμε διαφάνεια σ’ αυτό το θέμα και να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους μετά από ανακριβή δημοσιεύματα για τον αριθμό των εργατών που έχουν χάσει τη ζωή τους στα πρότζεκτ μας», ενώ η FIFA τόνισε πως έχει λάβει «πολύ αυστηρά μέτρα για την ασφάλεια και υγεία των εργατών, η συχνότητα των ατυχημάτων στις κατασκευές για το Μουντιάλ του Κατάρ είναι πολύ χαμηλή σε σχέση με άλλα αντίστοιχα πρότζεκτ σε όλο τον κόσμο».
Κανείς όμως δεν παρουσίασε οποιουδήποτε είδους δεδομένα που να στηρίζει τα λεγόμενά του.
Βλέπουμε λοιπόν πως στην πλουσιότερη χώρα του κόσμου, σύμφωνα με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ προσαρμοσμένο στην ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (ΙΑΔ), εργαζόμενοι μετανάστες χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας των εργασιακών συνθηκών, ενώ τόσο οι ίδιοι όσο και οι οικογένειές τους αντιμετωπίζονται με πλήρη έλλειψη σεβασμού. Επιπλέον, πολλές φορές μπορεί να έχουν να πληρωθούν 7 μήνες.
Είναι πιθανό λοιπόν, μιας και μέχρι στιγμής δεν έχει αλλάξει κάτι, σε λίγο καιρό από τώρα να παρακολουθούμε από τις τηλεοράσεις μας τους αστέρες του ποδοσφαίρου, στη για πολλούς κορυφαία ποδοσφαιρική διοργάνωση, να παίζουν σε φαντασμαγορικά γήπεδα, τους θεατές (αν υποθέσουμε ότι θα υπάρξουν) να προσγειώνονται σε αεροδρόμια ή να οδηγούν σε ολοκαίνουριους δρόμους, τους τουρίστες να μένουν σε μεγάλα ξενοδοχεία, και γενικότερα μια πόλη να γεμίζει με κόσμο για πρώτη φορά στην ιστορία της.
Όλα αυτά όμως, όσο ωραία κι αν ακούγονται, θα είναι ποτισμένα με το αίμα ανθρώπων που η ανάγκη τους ανάγκασε να φύγουν από τις χώρες τους και τις οικογένειές τους, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους.