Ενα ποτήρι μπορεί να είναι μισογεμάτο ή μισοάδειο – αλλά ένα εκλογικό κέντρο στη Βενεζουέλα είτε θα είναι ολοκληρωτικά έρημο, είτε ασφυκτικά γεμάτο από πολίτες που σχηματίζουν ουρές εκατοντάδων μέτρων για να ψηφίσουν.
Αυτή την εικόνα αποκόμιζες αν παρακολουθούσες τα μηνύματα και τις φωτογραφίες που ανέβαζαν μαζικά στο τουίτερ οπαδοί και πολέμιοι του Νικολάς Μαδούρο στις προεδρικές εκλογές.
Γεγονός είναι ότι καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, η προσέλευση έδειχνε αισθητά χαμηλότερη από προηγούμενες αναμετρήσεις, γεγονός που ενίσχυε τη θέση του Μαδούρο απέναντι στον βασικό του αντίπαλο, Ενρί Φαλκόν, αλλά επέτρεπε στη δεξιά αντιπολίτευση να μιλά για αμφισβήτηση του προέδρου.
Οι κάτοικοι του Καράκας περίμεναν με αγωνία αν η δεξιά αντιπολίτευση θα προχωρήσει σε βίαιες και αιματηρές κινητοποιήσεις σε ενδεχόμενη νίκη του Μαδούρο, όπως συνέβη και το 2013, όταν δολοφονήθηκαν περισσότεροι από δέκα οπαδοί του κυβερνώντος συνασπισμού PSUV.
Αν και η προεκλογική εκστρατεία ήταν εξαιρετικά υποτονική, τα πνεύματα άρχισαν να οξύνονται από το μεσημέρι όταν οπαδοί της αντιπολίτευσης προπηλάκισαν τον πρώην πρόεδρο της Ισπανίας, Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, ο οποίος σε αντίθεση με τις ΗΠΑ αποδέχεται τη νομιμότητα της εκλογικής διαδικασίας.
Πέρα όμως από τη συνηθισμένη επίδειξη ωμής βίας στους δρόμους, η δεξιά αντιπολίτευση του συνασπισμού MUD, η οποία μποϊκοτάρει την εκλογική διαδικασία, κινδυνεύει να περάσει στην πολιτική αφάνεια, τουλάχιστον με τη σημερινή της μορφή, λόγω των έντονων εσωτερικών ανταγωνισμών αλλά και της απόλυτης πρόσδεσής της στη ρητορική του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Αρκετοί αναλυτές στο Καράκας πιστεύουν ότι οι εκλογές της Κυριακής αποτελούσαν μια μοναδική ευκαιρία για το MUD να διεκδικήσει δημοκρατικά την εξουσία καθώς οι ψηφοφόροι θα εξέφραζαν την αγανάκτησή τους για τις διαρκείς αυξήσεις στις τιμές βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, αλλά και την αγωνία τους για την ενίσχυση των κυρώσεων που φέρεται να έχει προαποφασίσει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Αντίθετα, οι ηγέτες του MUD, που μιλούσαν για «νοθεία» πριν ακόμη ανοίξουν οι κάλπες, αφήνουν πλέον στον εαυτό τους μόνο δύο δρόμους για να έρθουν στην εξουσία: ένα πραξικόπημα (όπως αυτό του 2002 στο οποίο συμμετείχαν αρκετά από τα σημερινά στελέχη του κόμματος) ή μια εξωτερική στρατιωτική επέμβαση – σενάριο που μπορεί να ακούγεται ακραίο σε ένα ευρωπαϊκό ακροατήριο αλλά αποτελεί θέμα καθημερινών συζητήσεων στο Καράκας.
Παρά τη βεβαιότητα της αντιπολίτευσης για οργανωμένη νοθεία, η Βενεζουέλα έχει έναν από τους πλέον αδιάβλητους μηχανισμούς διεξαγωγής εκλογών (όπως είχε βεβαιώσει και ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ) όπου κάθε πιθανή παρατυπία μπορεί εύκολα να εντοπιστεί από τους αντιπροσώπους των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Οι αντίπαλοι του Μαδούρο, βέβαια, μπορούν κάλλιστα να ισχυριστούν ότι ο πρόεδρος προσέφερε μικρά «δωράκια» στους ψηφοφόρους ενισχύοντας τους μηχανισμούς διανομής τροφίμων πριν από τις εκλογές.
Εκτός όμως από το γεγονός ότι αυτή είναι μια συνήθης πρακτική και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, έρχεται να αντισταθμίσει τις τεχνητές ελλείψεις που προκαλούν ολιγοπώλια του ιδιωτικού τομέα πριν από κάθε μεγάλη εκλογική αναμέτρηση, για να εντείνουν τη δυσαρέσκεια στον πληθυσμό.
Στις εκλογές της Βενεζουέλας μπορεί να μην υπάρχουν άγγελοι, αλλά η ad nauseam εμμονή της Ουάσινγκτον και των διεθνών μέσων ενημέρωσης να αμφισβητήσουν πλήρως την ίδια τη διαδικασία προοιωνίζεται πολύ επικίνδυνες εξελίξεις για μια χώρα που ζει ήδη σε συνθήκες «πολέμου» λόγω των αμερικανικών κυρώσεων.
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών – 21/5/2018