του Δημήτρη Κούλαλη
Πηγή: Ημεροδρόμος
Είναι αλήθεια, η ηλιακή και η αιολική ενέργεια αναπτύσσονται γρηγορότερα από ποτέ. Όπως λένε οι ειδικοί, το μέλλον δε βρίσκεται στα ορυκτά καύσιμα. Η ηλεκτροδότηση της κοινωνίας μας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), είτε πρόκειται για βιοαέριο, υδρογόνο ή ηλεκτρισμό, διαδίδεται όλο και περισσότερο καθώς προχωράμε στο μέλλον. Παράλληλα όμως, οι βιομηχανικές χώρες καταναλώνουν τεράστιους πόρους, χωρίς όμως να αναρωτώνται αν αυτοί οι πόροι είναι αρκετοί για το μέλλον.
Η τέχνη τού να έχεις πάντα δίκιο
Το ζήτημα είναι πώς θέλουμε να ζούμε μελλοντικά, αναφέρουν οι επιστήμονες. «Αν εθελοτυφλούμε σκεπτόμενοι πως μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι, θέλουμε και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο», έλεγε στο ντοκιμαντέρ «Ενέργεια, το απόλυτο αγαθό» ο Στέφαν Κρούγκερ από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Από την άλλη, οι τεχνολογικές δυνατότητες έχουν αυξηθεί. Το θέμα είναι πώς θα πείσεις τους ανθρώπους ότι τους περιμένει ένα διαφορετικό μέλλον; Και άντε, τους «μικρούς» με τον έναν (προπαγάνδα), με τον άλλο τρόπο (καταστολή) τους πείθεις. Τους «μεγάλους», όπως η Microsoft, η οποία στο μέλλον θα καταναλώνει τόση ενέργεια όση χρειάζεται μια μεσαία χώρα, πώς τους πείθεις να χαλιναγωγήσουν την ακόρεστη δίψα τους για ενέργεια;
«Πρέπει να καταλήξουμε σε ένα σχέδιο για το πώς θα μειώσουμε την ενεργειακή κατανάλωση», αναφέρει ο Κρούγκερ. Με ποιον τρόπο; Πολύ απλά «η ενέργεια (πρέπει να) γίνει πιο ακριβή», καθώς μόνο έτσι θα σταματήσει η κατανάλωση των πόρων, «αν επηρεάζει την τσέπη μας».
Αυτό ήταν το κλίμα που επικρατούσε σε Βερολίνο, Βρυξέλλες και σε πολλά ακόμη κέντρα λήψης αποφάσεων της Ευρώπης, το μακρινό πια 2018. Πάνω σ’ αυτές τις ράγες κινήθηκε το ενεργειακό, «πράσινο» τρένο της ΕΕ και της νέας ενεργειακής της πολιτικής. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η καινούρια αυτή εποχή για την ενέργεια στην Ευρώπη θα αμφισβητούσε τον αξιακό κώδικα των ευρωενωσιακών αξιών. Δηλαδή, τα ήθη της ελεύθερης αγοράς…
Η αρχή
Περίπου 11 χρόνια πριν το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, που έφτασε μέχρι και την Goldman Sacks στο σημείο να παρουσιάζει ως μικρό περίπατο στην εξοχή την πετρελαϊκή κρίση του 1970, σε σχέση με τον δύσκολο χειμώνα που έπεται, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη συνεδρίαση της 2ας Φεβρουαρίου 2011 έθετε τους στόχους της νέας εποχής για την ενέργεια στην ΕΕ. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα που εξήχθησαν: η ΕΕ χρειαζόταν «μια απόλυτα ολοκληρωμένη, διασυνδεδεμένη και λειτουργική αγορά εσωτερικής ενέργειας», η οποία έπρεπε «να εφαρμοστεί γρήγορα και στο ακέραιο από τα κράτη-μέλη». Η προθεσμία για τη σύσταση αυτής της αγοράς έληγε το 2014 και παρ’ όλο που εξέπνευσε χωρίς την πλήρη υλοποίηση του στόχου, στην πραγματικότητα δεν αποτελούσε κάποια καινοτομία.
Η ιδέα για τη δημιουργία μιας απελευθερωμένης, ενιαίας αγοράς βρισκόταν στον χάρτη των επίσημων πολιτικών της Ένωσης ήδη από τη δεκαετία του 1990, συνδυάζοντας τους κλιματικούς στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, υπό τις…σπλαχνικές φτερούγες της «απελευθερωμένης» αγοράς. (Θυμηθείτε τι υπαγόρευε η Οδηγία του Ευρωκοινοβουλίου το 2019 «σχετικά με τους κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας: ο σχεδιασμός μιας εύρυθμα λειτουργούσας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι καταλυτικός παράγοντας για την αξιοποίηση των ΑΠΕ»).
Επιπλέον, όπως επεσήμανε σε εκτενές ρεπορτάζ της η εφημερίδα Ριζοσπάστης, ήταν η οδηγία 96/92/ΕΚ που έδινε τον μπούσουλα για τη λεγόμενη «απελευθέρωση» στα κράτη-μέλη. Στην Ελλάδα, τον χορό της «απελευθέρωσης» έσυρε ο ν.2773/1999 του ΠΑΣΟΚ, που τέθηκε σε ισχύ στις 22/12/1999 και αποτέλεσε το εφαλτήριο για το σπάσιμο του κρατικού μονοπωλίου της ΔΕΗ και το πέρασμα στην αρένα του «ελεύθερου ανταγωνισμού».
Με τον ίδιο νόμο ιδρύθηκε και η ΡΑΕ ώστε να εποπτεύει την απελευθερωμένη αγορά, αλλά και να αντιμετωπίζει μαζί με το Υπουργείο Ανάπτυξης την «ενεργειακή πενία».
Στα πλαίσια εφαρμογής της εν λόγω νομοθεσίας ιδρύθηκε ως ανώνυμη εταιρεία ο Διαχειριστής του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, με το ΠΔ 328/12/12/2000, αναλαμβάνοντας τη συντήρηση και λειτουργία του δικτύου ηλεκτρισμού, το οποίο παρέμεινε υπό τον έλεγχο της ΔΕΗ, για να αποσπαστεί όμως σε επόμενη φάση.
Δύο χρόνια μετά, το 2003 ήρθε ο νόμος 3175 που άνοιξε την πόρτα της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε προμηθευτές που δεν είχαν στην κατοχή τους μονάδες παραγωγής, καθώς και σε όσους εξασφάλιζαν την απαιτούμενη ισχύ από ευρωενωσιακές πηγές. Ακόμη, με όπλο τον ίδιο νόμο οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί, έλαβαν το δικαίωμα της κατασκευής μονάδων παραγωγής (μέχρι 1200MWΗ) έχοντας από πριν εξασφαλίσει τη ρευστότητα, αλλά και τη διάθεση της παραγωγής τους με αγοραστή τη ΔΕΗ.
Όπως βλέπετε, μπορεί ο στόχος της δημιουργίας της ενιαίας αγοράς να μην υλοποιήθηκε απόλυτα το 2014, ωστόσο ήδη από της αρχές της δεκαετίας του 2000, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θέσει σε λειτουργία το λεγόμενο market coupling, ελληνιστί: τη σύζευξη αγορών∙ που έδινε τη δυνατότητα σε δύο ή περισσότερες χώρες να επιτρέπουν σε ηλεκτροπαραγωγούς της μίας να συμμετέχουν στο ημερήσιο ενεργειακό «μπαρμπούτι» της άλλης.
Πίσω στην Ελλάδα και τη δεκαετία του 2000, ενώ ο 2773/1999 άνοιξε τον δρόμο για το ενεργειακό lassaiz ferre στη χώρα, ήρθε η ΝΔ με τον ν.3426/2005 να ενσωματώσει στην ελληνική νομοθεσία την Οδηγία 2003/54/ΕΚ της ΕΕ. Στο άρθρο 1 του νόμου γίνονταν η διάκριση μεταξύ του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και του δικτύου διανομής, ενώ επιβαλλόταν η νομική και λειτουργική διαίρεση του δικτύου διανομής από τη ΔΕΗ, θέτοντας τα θεμέλια για το σπάσιμο του ΔΕΣΜΗΕ και την εμφάνιση των ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, το 2011.
Το πάρτι δισεκατομμυρίων της ενέργειας άρχισε να παίρνει τρομακτική διάσταση, όταν το 2016 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ψήφισε τον ν.4425 που είχε ως στόχο να αναμορφώσει το πεδίο της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Άλλωστε, ήταν προαπαιτούμενο του τρίτου μνημονίου καθώς και κατευθυντήρια γραμμή της Οδηγίας 2009/72/ΕΚ.
Και αν η οδηγία του 2019 στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως, έκρυβε τον νεοφιλελεύθερο προσανατολισμό της πίσω από τις ανεμογεννήτριες των ΑΠΕ, ετούτοι εδώ ήταν απόλυτα ξεκάθαροι ως προς τις επιδιώξεις της «απελευθέρωσης» της ενεργειακής αγοράς: «Στόχοι της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία υλοποιείται σταδιακά σε ολόκληρη την κοινότητα από το 1999 – είναι- η παροχή νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και η αύξηση του διασυνοριακού εμπορίου, ώστε να επιτευχθούν κέρδη σε απόδοση, ανταγωνιστικές τιμές, υψηλότερα πρότυπα παρεχόμενων υπηρεσιών και να ενισχυθεί ταυτόχρονα η ασφάλεια του εφοδιασμού και η αειφορία».
Με πυλώνα αυτήν την Οδηγία, η Κομισιόν δημιούργησε δύο κύριους μηχανισμούς υλοποίησης των στόχων του target model: Τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο των Ρυθμιστικών Αρχών και τη Ένωση των Ευρωπαϊκών Διαχειριστών Συστημάτων Ενέργειας. Με τη σειρά τους, αυτοί οι μηχανισμοί διαίρεσαν την ενιαία αγορά ενέργειας σε τέσσερεις διαφορετικές αγορές: την προθεσμιακή αγορά, την προημερήσια αγορά, την ενδοημερήσια αγορά και την αγορά εξισορρόπησης. Και εγένετο χρηματιστήριο ενέργειας.
Στην Ελλάδα, δύο χρόνια μετά την ψήφιση του 4425, συστάθηκε το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας, το οποίο άνοιξε τις πύλες -της κόλασης για τους καταναλωτές- την 1η Νοεμβρίου 2020.
Πάρτι δισεκατομμυρίων με χορηγούς τους καταναλωτές
Γιατί πύλες της κολάσεως; Μια ματιά στα δημοσιεύματα μετά τον πρώτο μήνα λειτουργίας του target model είναι αρκετή για να αντιληφθεί κανείς την αύξηση των τιμών στην χονδρική αγορά ηλεκτρισμού. Εκείνη την περίοδο, πεδίο κερδοσκοπίας ήταν η αγορά εξισορρόπησης. Ο τότε υπ.ΕΝ κύριος Χατζηδάκης, αλλά και η ΡΑΕ αποπειράθηκαν να παρέμβουν, προκρίνοντας την επιβολή ενός πλαφόν στις τιμές, αλλά μετά τις αρνητικές αντιδράσεις των τεσσάρων κύριων ηλεκτροπαραγωγών, έκλεισαν το θέμα χωρίς πλαφόν. Έτσι κι αλλιώς, και να ήθελε τότε ο κύριος Χατζηδάκης, ο ευρωπαϊκός κανονισμός 943/19 του έδενε τα χέρια, καθώς βάσει αυτού απαγορεύεται το πλαφόν, ενώ άλλες ευρωπαϊκές αποφάσεις επιτρέπουν στην αγορά εξισορρόπησης, τιμές μέχρι και 99.999 ευρώ.
Ωστόσο, το πρόβλημα της ελληνικής περίπτωσης δεν έγκειται μόνο στα κερδοσκοπικά παιχνίδια των ηλεκτροπαραγωγών στην αγορά εξισορρόπησης∙ παιχνίδια που, όπως είδαμε, γίνονται εν πολλοίς με τις ευλογίες της ΕΕ. Όπως εξηγούσε μιλώντας στο Reporters United, ο πρώην πρόεδρος της ΡΑΕ και καθηγητής του ΕΜΠ Παντελής Καπρός: το μείζον πρόβλημα στην Ελλάδα, εν αντιθέσει με ό,τι ισχύει στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, είναι ότι το χρηματιστήριο ενέργειας δεν αποτελεί ένα κομμάτι της ενέργειας που εγχέεται στο σύστημα (εκεί όπου οι παραγωγοί θα πωλούσαν μόνο το περίσσευμα ενέργειας και οι αγοραστές θα αγόραζαν προκειμένου να καλύψουν έκτακτες ανάγκες) αλλά την αγορά στην οποία καταλήγει το 100% τη ενέργειας της χώρας.
Βέβαια, λύση θα μπορούσε να βρεθεί ίσως αν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς μπορούσε να εξασφαλίσει διμερή συμβόλαια μεταξύ παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και εταιριών που δραστηριοποιούνται στη λιανική με μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα.
Όμως, θα ήμασταν ανειλικρινείς με τους αναγνώστες μας αν κλείναμε το ματάκι στην άποψη που θέλει τέτοιες λύσεις ως αντίδοτο στη βίαιη μεταφορά πλούτου από τα κάτω προς τα πάνω σαν αυτή που πραγματοποιείται στις μέρες μας με πολιορκητικό κριό το αγαθό της ενέργειας. Ούτε θεωρούμε ότι αρκεί μια απλή αναθεώρηση του target model. Το τελευταίο, όπως και τα κερδοσκοπικά επεισόδια του χρηματιστηρίου ενέργειας, όπως και τα προβλήματα που δημιούργησε στην αυτάρκεια της χώρας η πρωτοκαθεδρία του φυσικού αερίου και ο ορισμός του ως σημείο αναφοράς για τη διαμόρφωση της ημερήσιας τιμής της μεγαβατώρας, είναι κομμάτια ενός σπιράλ αισχροκέρδειας που παρότι σήμερα κρύβεται πίσω από τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, ήρθε και χρησιμοποιώντας «πράσινα λόγια» γύρισε την Ευρώπη και τη χώρα μας σε σκοτεινές -κυριολεκτικά- εποχές.
Πώς αλλιώς να χαρακτηριστεί μια εποχή, όταν, οι τέσσερις κύριοι πάροχοι:
- Protergia, ο τομέας ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου της Μυτιληναίος ΑΕ είχε το Α’ εξάμηνο του 2022, κύκλο εργασιών: 1293 εκατ. σημειώνοντας αύξηση κατά συν 234% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2021 με τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) να διαμορφώνονται στα 125 εκατομμύρια, αριθμός αυξημένος κατά 159% σε σχέση με τα 48 εκατομμύρια το αντίστοιχο διάστημα το 2021.
- Elpedison, κοινοπραξία της «Ελληνικά Πετρέλαια» (συμφερόντων Λάτση με μειοψηφική πλέον παρουσία του ελληνικού Δημοσίου) με την ιταλικών συμφερόντων Edison, στις 21/7/2022 παρουσίαζε κύκλο εργασιών 1.491.104 (δισ.) έναντι 684 εκατομμυρίων το 2020, με τα EBITDA να ανέρχονται σε 94 εκατομμύρια ευρώ από 44 το 2020 και τα EBIT σε 71 εκατομμύρια από 16 εκατομμύρια, το 2020.
- ΗΡΩΝ, ο όμιλος παραγωγής εμπορίας και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, που προέκυψε από την σύμπραξη της GDF SUEZ με την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (συμφερόντων Γιώργου Περιστέρη), βάσει του πορίσματος της ΡΑΕ τον περασμένο Μάιο: μεταξύ Οκτωβρίου 2021- Μαρτίου 2022 εμφάνισε κέρδη προ φόρων της τάξης των 41,161 εκατ., έναντι 7,9 εκατ. το 2020.
- ΔΕΗ, το πάλαι ποτέ κρατικό μονοπώλιο στην παραγωγή και εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας, ανακοίνωσε στις 6/9/2022 κύκλο εργασιών ενισχυμένο κατά 100,2%, στα 2 δισ., κέρδη προ φόρων και αποσβέσεων στα 429,3 εκατ. ευρώ (-9% σε σχέση με το Α’ εξάμηνο του 2021) και ζημίες 11,1 εκατ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, βάσει του Βαρόμετρου του Εμπορικού Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, που αφορούσε το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, καθώς και όπως αναφέρει η έρευνα της εταιρείας Netrino, στα μέσα αυτού του κερδοφόρου για τους παρόχους εξαμήνου: 1/2 πολίτες της χώρας έκοβε ακόμα και δαπάνες για τρόφιμα, 8/10 μείωσαν από αρκετά έως πολύ τις αγορές σε ένδυση και υπόδηση, ενώ σχεδόν 5/10, εκτός από τα τρόφιμα, μείωσαν και τις δαπάνες για είδη σπιτιού και πρώτης ανάγκης. Παράλληλα όμως, η εισηγμένη στο χρηματιστήριο ενέργειας ΔΕΗ αν και βρέθηκε αντιμέτωπη με μεγάλη αύξηση δαπανών για αγορές ενέργειας και για φυσικό αέριο, καθώς και με τις αρνητικές συνθήκες που επικράτησαν στην αγορά ενέργειας, κατάφερε να βελτιώσει το περιθώριο κέρδους της παραγωγής της, κυρίως λόγω της αύξησης του μέσου εσόδου, μα και εξαιτίας της αύξησης της εγχώριας ζήτησης κατά 5,2%. Ίδια εικόνα παρουσίαζε η εταιρεία και το προηγούμενο διάστημα, όπου παρά τις αυξημένες δαπάνες λόγω της ανόδου των τιμών του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η ίδια η ΔΕΗ ομολογούσε ότι «αυτή η αρνητική επίπτωση αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση του μέσου εσόδου, καθώς και από τη βελτίωση του περιθωρίου κέρδους της παραγωγής».
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι, παρά το κρυφτούλι της κυβέρνησης με τα υπερκέρδη των παρόχων και το λαϊκό και – εσχάτως και ευρωπαϊκό- αίτημα για την φορολόγησή τους, η ΔΕΗ παραδεχόταν ότι αυξήθηκε το «μέσο έσοδο» ανά πελάτη κι ότι η αύξηση του ετήσιου κύκλου εργασιών προέκυψε αρχικά μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του 2021 (10ος – 12ος 2021). Τότε που ούτε ο Πούτιν είχε εισβάλλει στην Ουκρανία, ούτε μας εκβίαζε, όπως αδίστακτα κάνει τώρα. Επομένως, δεν είναι να απορεί κανείς που στα μέσα του περασμένου Απριλίου, η ΔΕΗ επέβαλλε αύξηση κατά 36% στα σταθερά τιμολόγιο «myHome Enter», πλήττοντας καίρια ένα από τα τελευταία καταφύγια των καταναλωτών, στα οποία δεν ισχύει η ενσωματωμένη πλέον στον λογαριασμό ρήτρα αναπροσαρμογής.
Ίσως είναι θέμα κουλτούρας…
Τουλάχιστον αυτό ισχυρίζονταν το περασμένο φθινόπωρο, στις απαρχές της τέλειας ενεργειακής καταιγίδας που σήμερα βιώνουμε, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, ισχυριζόμενος πως: «Τα σταθερά τιμολόγια δεν είναι ακόμη στην κουλτούρα του καταναλωτή».
Απ’ την άλλη, ίσως πρέπει να μείνουμε πιστοί στο σενάριο που θέλει τη ραγδαία αύξηση του κόστους ενέργειας, ως απόληξη των πρακτικών κερδοσκοπίας και χειραγώγησης από τους εγχώριους παρόχους. Δεν το λέμε εμείς, μόνο. Αυτό κατήγγειλε την άνοιξη που πέρασε η Ένωση Ενεργοβόρων Βιομηχανιών (ΕΒΙΚΕΝ) σε επιστολή προς τη ΡΑΕ. Ήταν η έβδομη εδώ και έναν χρόνο, όμως η πρώτη που κατονόμαζε ανοιχτά τη ΔΕΗ και τους άλλους ιδιώτες παρόχους ως κερδοσκόπους φέρνοντας ως παράδειγμα ακραίας απόκλισης, αυτό του Μαρτίου 2022, όταν ενώ η μέση τιμή εισαγωγής του αερίου ήταν στα 75,5 ευρώ/ MWH, η μέση χονδρική τιμή του ρεύματος απογειώθηκε στα 272,4 ευρώ/MWH. Μιλάμε για πρακτικές καρτέλ, έλεγε σε εκείνη την επιστολή η ΕΒΙΚΕΝ, που καταλήγουν να μεταφέρουν το 100% του ρίσκου των τιμών χονδρεμπορικής, στις ρήτρες αναπροσαρμογής.
Βέβαια, ήδη από τον Ιούλιου 2022, η ρήτρα αποτελεί παρελθόν, σύμφωνα με την κυβέρνηση, η οποία έκτοτε συνεχίζει να μην ακουμπά τα υπερκέρδη των παρόχων, μέσω της κρατικής επιδότησης, αν και, όπως αναφέρεται στον Τύπο το τελευταίο διάστημα, προσανατολίζεται στην αντικατάσταση του υφιστάμενου μηχανισμού στήριξης- επιδότησης στο ρεύμα από έναν άλλο που θα αφορά τα ίδια ποσοστά.
Ποιος εκβιάζει ποιον;
Το πρόσφατο Συμβούλιο των υπουργών ενέργειας στις Βρυξέλλες τελείωσε χωρίς συμφωνία. Στα συμπεράσματα της τσεχικής προεδρίας αναφέρεται ότι το Συμβούλιο καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τα μέσα Σεπτεμβρίου να καταθέσει «πρόταση επείγουσας και προσωρινής παρέμβασης», συμπεριλαμβανομένου του «ανώτατου ορίου τιμών στο φυσικό αέριο», ενώ συγκεκριμένα μέτρα εξετάζονται προκειμένου να περιοριστούν οι επιπτώσεις των υψηλών τιμών φυσικού αερίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να ωφεληθούν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Όσο για τα ιερά χρηματιστήρια ενέργειας; Βλέπουμε από Οκτώβρη. Πώς αλλιώς; Μπορεί οι πολίτες της ΕΕ, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις να καλούνται να σηκώσουν στους ώμους τα -όχι υποχρεωτικά για την ώρα- μέτρα εξοικονόμησης, ωστόσο η «ιερή αγελάδα» του ενεργειακού τζόγου και της κερδοσκοπίας των χρηματιστηρίων ενέργειας δεν θίγεται από το κατεστημένο των Βρυξελλών ούτε τώρα. Όπως δεν θίγονται οι κύριοι υπαίτιοι της μετάθεσης του εκβιασμού του Πούτιν στις πλάτες μας. Ούτε μια χαραμάδα επανέναρξης των συνομιλιών και προσπάθειας εξεύρεσης λύσης δια της διπλωματικής οδού. Τουναντίον, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες και η ηγεσία της ΕΕ συνεχίζουν την πολεμοκάπηλη συμπόρευσή τους με το ΝΑΤΟ, αφήνοντας την Ευρώπη έρμαιο των εκβιασμών της Μόσχας.
Όσο για τα καθ’ ημάς, επειδή τα… παλικάρια του σύγχρονου δικομματισμού σφάζονται στα πόδια των παρόχων ενέργειας, να θυμίσουμε ότι, μεταξύ πολλών άλλων, το 2015, ψήφισαν από κοινού τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στο 50% του συνόλου της αγοράς, προκειμένου να κινηθούν γρηγορότερα οι πολιτικές διαδικασίες της «απελευθέρωσης».
Να θυμίσουμε ακόμη ότι ήταν ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ που πέρασε το μεγαλύτερο μερίδιο των μετοχών της εταιρείας στο ΤΑΥΠΕΔ, για να έρθει μετά η Νέα Δημοκρατία και να ξεπουλήσει ένα ακόμα 17% της ΔΕΗ με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να παρουσιάσει τις αυξήσεις στο ρεύμα, ως λογικό επακόλουθο των «προσπαθειών» της να σταματήσει τη ζημιογόνο πορεία της ΔΕΗ που η ίδια εφάρμοσε ως κυβέρνηση και στήριξε ως αντιπολίτευση. Το κράτος (τους) έχει συνέχεια.
Έτσι, καταλήξαμε να ζούμε με τον φόβο: είτε θα πληρώσουμε ακριβότερη ενέργεια, είτε θα πεινάσουμε, για αυτήν. Κι αυτή είναι η αλήθεια, ανεξάρτητα αν αυτή η επιδρομή στις τσέπες μας λέγεται «ρήτρα αναπροσαρμογής» ή εμφανίζεται με άλλα εξίσου ευφάνταστα λεκτικά σχήματα, προκειμένου να κρυφτεί η βία και η δυστυχία που προκαλεί στους πολλούς, ο μηχανισμός της ευρωενωσιακής «απελευθέρωσης» της ενέργειας.