Στα χρώματα της παλαιστινιακής σημαίας «ντύθηκαν» οι χώροι γύρω από τα περίπτερα των ΗΠΑ και του Ισραήλ στη φετινή Μπιενάλε Βενετίας, με τους διαδηλωτές να εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στον λαό της Γάζας.
Η διαδήλωση οργανώθηκε από την Art Not Genocide Alliance (ANGA – Συμμαχία Τέχνη Όχι Γενοκτονία) και είχε σκοπό να διακόψει την προεπισκόπηση των περιπτέρων της φετινής έκθεσης τέχνης της Βενετίας, η οποία επισήμως ξεκινά στις 20 Απριλίου. Τα περίπτερα των ΗΠΑ και του Ισραήλ, που βρίσκονται πλάι-πλάι, επρόκειτο να ανοίξουν σήμερα Τετάρτη 17 Απριλίου. Η ANGA και οι χιλιάδες καλλιτέχνες που έχουν συνυπογράψει τις επιστολές της για αποβολή του Ισραήλ από την Μπιενάλε, είχαν διαφορετική γνώμη.
Δεκάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν με σημαίες της Παλαιστίνης, καπνογόνα, ντουντούκες, πανό και τρικάκια έξω από τα περίπτερα των δύο χωρών και έπειτα πορεύτηκαν στα περίπτερα της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, καταλαμβάνοντας ξεχωριστά σημεία της Βενετίας όπως η γέφυρα Ριάλτο. Όπου στέκονταν, οι διαδηλωτές διατυμπάνιζαν στα αγγλικά, τα ιταλικά και τις ξεχωριστές γλώσσες του καθενός, τις σχέσεις μεταξύ των μεγάλων Δυτικών κρατών και του κράτους του Ισραήλ, και πιο συγκεκριμένα τις πωλήσεις όπλων που πραγματοποιούν ιδιαίτερα ΗΠΑ και Γερμανία προς το ισραηλινό κράτος.
Η διαδήλωση είχε τη μορφή ενός χάπενινγκ τέχνης, ένα «Παλαιστινιακό Περίπτερο» στην Μπιενάλε, όπως το ονόμασε η ANGA, ένα «μανιφέστο ενάντια στην κατάσταση του κόσμου». Αντιγράφουμε και μεταφράζουμε από το μανιφέστο αυτό:
«ΤΟ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ
ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ;
ΕΝΑ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Σε έναν κόσμο όπου η γενοκτονία εκτυλίσσεται μπροστά στα ίδια μας τα μάτια, θωρακισμένη από τη ρητορική των εθνών-κρατών και ενισχυμένη από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις της εποχής μας, γινόμαστε μάρτυρες ανείπωτων φρικών. Αυτή η μαρτυρία δεν είναι μεταφορική, είναι η σκληρή πραγματικότητα. Η μαρτυρία τώρα είναι συνενοχή· η άγνοια δεν είναι δικαιολογία και η απραξία είναι δειλία.
Τι είναι αυτό που δεν μπορεί να σταματηθεί;
Η παγκόσμια δομή των εθνών, που κυριάρχησε στον 20ό αιώνα, όχι μόνο επιτρέπει αλλά ενεργά διευκολύνει τη γενοκτονία στη Γάζα και αλλού σε αυτόν τον κόσμο. Κάθε γενοκτονία διαπράττεται από ένα κράτος. Αυτός ο μηχανισμός καταστροφής, οδηγούμενος από την εποικιστική αποικιοκρατία, τροφοδοτούμενος από τον καπιταλισμό, ενδυναμωμένος από την τεχνολογική ισχύ, και καλυμμένος από συνένοχους μιντιακούς γίγαντες, πρέπει να διαλυθεί. Είμαστε αντιμέτωποι με συνεχιζόμενες προσπάθειες να αποξενωθούμε από την πολιτική μας αυτενέργεια και τη δυνατότητά μας να μοχθούμε προς έναν ηθικό και δίκαιο κόσμο για όλους. Ρωτάμε: Εάν αυτό το επίπεδο κτηνωδίας είναι σήμερα αποδεκτό, τότε τι κρίνεται μη αποδεκτό; Πρέπει να επαναθεωρήσουμε τι δομές έχουν παράξει οι εθνικές ταυτότητες και να επαναφέρουμε τη διακεκομμένη μας σύνδεση με τη γη ως πηγή της ταυτότητας και της πολιτικής μας ύπαρξης.
Ο παλαιστινιακός αγώνας και η αντίσταση έρχεται να υπενθυμίσει σε όλους μας αυτό που δεν πρέπει να ξεχαστεί: ο λαός και η γη ενσωματώνουν ο ένας το άλλο, στον χρόνο και τον τόπο. Είναι μέσω αυτού του άρρηκτου δεσμού που οραματιζόμαστε το μέλλον, είναι με αυτόν τον δεσμό που διδασκόμαστε από το παρελθόν, και μέσω του αλληλεπιδρούμε με το παρόν. Αρνούμαστε την κατάσταση του κόσμου: τη βαρβαρότητα της διατήρησης της ηγεμονίας των ισχυρών και της συνενοχής όσων κλείνουν τα μάτια μπροστά στην αδικία.
Τι ρόλο μπορούν να παίξουν η τέχνη και η ποίηση σε ένα μέλλον χτισμένο πάνω στη γενοκτονία;
Οι κτηνωδίες του σιωνιστικού κράτους διαπερνούν κάθε επίπεδο της ύπαρξης. Καταβροχθίζει όλη την ανθρώπινη γνώση και επιστήμη χρησιμοποιώντας τεχνολογία και κοινωνική μηχανική ώστε να παράξει στόχους για δολοφονία και λίστες καταστροφής. Μέσα σε αυτές τις νέες τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, κάθε απόλυτο νόημα μπορεί να καταβροχθιστεί, κάθε απόλυτο νόημα μπορεί να σκοτώσει.
Τώρα είναι η ώρα για την τέχνη και την ποίηση. Για τέχνη που απορρίπτει τη λογική της κυρίαρχης ισχύος. Για ποίηση που αντιστέκεται στα απολυτοποιητικά αφηγήματα που τροφοδοτούν τις μηχανές θανάτου του θύτη. Η τέχνη είναι εγγενώς πολιτική· στο μύνημα, την παραγωγή και την παρουσίασή της. Αλληλεπιδρά με την κοινωνία, παίρνοντας έναν ρόλο είτε συνενοχής είτε αντίστασης.
Η τέχνη και η ποίηση αντιπροσωπεύουν την απελευθερωμένη μας γνώση, ελεύθερη από την κοιλιά του κτήνους. Αυτή η στιγμή απαιτεί να επανακτήσουμε την πολιτική μας αυτενέργεια· στην καθαρότητά της, μας ενδυναμώνει να μετατρέψουμε τη φαντασία σε θετικές πράξεις, σφυρηλατώντας ποιητικές δομές συλλογικότητας· μια επιστροφή στην ουσία της ανθρωπιάς μας. Ανήκουμε στον κόσμο, στον πλανήτη, στη γη, και μέσω αυτής της αυτενέργειας κινούμαστε, δρούμε, και αρνούμαστε να γίνουμε σιωπηροί συνεργοί στις κτηνωδίες του κράτους. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις καταπιεστικές συνθήκες υπό τις οποίες ευδοκιμεί η δημιουργικότητα. Αντιμέτωποι με τη λογοκρισία ή τη συμπόρευση, πρέπει να αντισταθούμε στην εξύμνηση του καθεστώτος ή το σβήσιμο στην αφάνεια.
Πρέπει να υπεραμυνθούμε της αυτενέργειάς μας ως πολιτικά όντα, απάτριδες όπως η ίδια η ανθρωπότητα, συλλογικά όπως είναι οι κοινωνίες μας, είμαστε υποχρεωμένοι να οργανωθούμε και να αντισταθούμε σε πολλαπλά μέτωπα για να σταματήσουμε τη γενοκτονία και να την αποτρέψουμε ως μέλλον.
Η Παλαιστίνη είναι ο κόσμος στον μέλλοντα χρόνο του.»
Πέρα από την καλλιτεχνική-πολιτική δράση της Τετάρτης, η ANGA έχει επίσης οργανώσει την «Παλαιστινιακή Τέχνη στους Δρόμους», μία έκθεση 40 έργων δεκατριών Παλαιστίνιων καλλιτεχνών στους δρόμους της Βενετίας, και τις επόμενες δύο ημέρες θα τρέξει το «Καράβι Ελευθερίας», αναγνώσεις ποιημάτων για την Παλαιστίνη παράλληλα και απέναντι από την Μπιενάλε.
Οι δράσεις της ANGA έχουν ήδη παράξει αποτέλεσμα. Λίγες ώρες πριν τη σημερινή διαδήλωση, η καλλιτέχνης που εκπροσωπεί το Ισραήλ στην Μπιενάλε Βενετίας, Ruth Patir, και οι επιμελήτριες Mira Lapidot και Tamar Margalit ανακοίνωσαν ότι το περίπτερο του Ισραήλ θα παραμείνει κλειστό μέχρι να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός και να απελευθερωθούν οι όμηροι.
Δείτε παρακάτω φωτογραφίες του Γιώργου Κυβερνήτη από το «Παλαιστινιακό Περίπτερο».
