μεξικό

Μεξικό: το ISIS των ναρκωτικών

«Μακελειό» ήταν ο πηχυαίος τίτλος αρκετών μεξικανικών εφημερίδων μετά την πολύνεκρη συμπλοκή της αστυνομίας με μέλη του καρτέλ Νέα Γενιά του Τζαλίσκο (JNG) κοντά στην πόλη Γκουανταλαχάρα του Μεξικού.

Σε μια χώρα, που έχει θρηνήσει περίπου 100.000 ζωές στον λεγόμενο πόλεμο κατά των ναρκωτικών, οι 42 άνθρωποι που σκοτώθηκαν σε μια συμπλοκή ίσως να μην προκαλούν τόσο έντονα συναισθήματα στη μεξικανική κοινωνία.

Η εμφάνιση όμως μιας οργάνωσης με στρατιωτική δομή και πειθαρχία όπως η JNG, η οποία μάλιστα χρησιμοποιεί ακόμη και αντιαρματικές ρουκέτες απέναντι σε δυνάμεις του ομοσπονδιακού στρατού του Μεξικού, σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου γενικευμένου πολέμου.

Το παράδοξο είναι ότι αν για λίγα λεπτά ξεχάσεις ότι βρίσκεσαι στο Μεξικό, οι περιγραφές για τη δράση της Νέας Γενιάς του Τζαλίσκο παρουσιάζουν μια απόκοσμη ομοιότητα με την πρόσφατη ιστορία του «Ισλαμικού κράτους», στην καρδιά της Μέσης Ανατολής.

Οπως αποκάλυψε πρόσφατα η «Wall Street Journal», τα μέλη του καρτέλ «έχουν εκπαιδευτεί από πρώην μέλη ειδικών δυνάμεων ξένων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ».

Παρόμοια είναι η εικόνα και για τα μέλη του καρτέλ Ζέτας, το οποίο πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε από Μεξικανούς πρώην στρατιώτες που είχαν εκπαιδευτεί από τον αμερικανικό στρατό για τον πόλεμο εναντίον των ναρκωτικών.

Οπως το ISIS κατόρθωσε να ενσωματώσει στις τάξεις του μέλη του ιρακινού στρατού και να εκμεταλλευτεί την ενίσχυση που παρείχαν οι ΗΠΑ σε εξτρεμιστές ισλαμιστές, έτσι και τα νέα καρτέλ-Φρανκενστάιν του Μεξικού έρχονται να δαγκώσουν το χέρι που μέχρι πρότινος τάιζε τα μέλη τους.

Για άλλη μια φορά η «αυτομόληση» δεν προκύπτει από κάποιο ατύχημα της Ιστορίας, αλλά είναι αποτέλεσμα μια μακρόχρονης πολιτικής διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από δεκαετίες στους διαδρόμους του Λευκού Οίκου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Η ιστορία ξεκινά από την εποχή που ο πρόεδρος Νίξον κήρυξε τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών», αδιαφορώντας για τη ζήτηση (που προερχόταν από το εσωτερικό των ΗΠΑ) και στοχεύοντας στην προσφορά, με στρατιωτικού τύπου επιχειρήσεις σε χώρες του νοτίου ημισφαιρίου.

Για τον πρόεδρο Ρίγκαν και αργότερα τον πρόεδρο Μπους τον πρεσβύτερο (ο οποίος επέβλεπε τις πρώτες επιχειρήσεις ως διευθυντής της CIA) οι ναρκέμποροι του Μεξικού και της Κολομβίας αποτέλεσαν τον νέο «απόλυτο εχθρό» που θα αντικαθιστούσε τη σοβιετική απειλή –πριν δηλαδή από τη δημιουργία ακόμη ενός απόλυτου εχθρού στο πρόσωπο του εξτρεμιστικού Ισλάμ.

Σειρά τοπικών ηγετών (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον πρόεδρο της Coca-Cola και μετέπειτα πρόεδρο του Μεξικού Βινσέντ Φοξ) υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό τον πόλεμο εναντίον των καρτέλ, αφού μεταξύ άλλων τους επέτρεπε να χρησιμοποιήσουν τον οπλισμό και την οικονομική ενίσχυση που λάμβαναν από τις ΗΠΑ για να συνθλίψουν τα αριστερά πολιτικά κινήματα αλλά και τα μαχητικά συνδικάτα των χωρών τους.

Το αποτέλεσμα ήταν η μετατροπή του πολέμου των ναρκωτικών σε μια παραστρατιωτική διένεξη, όπου τα όρια μεταξύ του κράτους και του παρακράτους αλλά και των εμπόρων και των άοπλων πολιτών έγιναν δυσδιάκριτα και τελικά εξαφανίστηκαν ολοκληρωτικά.

Η πρόσφατη εξαφάνιση 43 σπουδαστών από την Αγιοτσινάπα του Μεξικού, που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις παραδόθηκαν από τις αρχές ασφαλείας σε εμπόρους ναρκωτικών για να σφαγιαστούν, είναι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των υπόγειων διασυνδέσεων του κράτους με τα καρτέλ.

Οι σχέσεις αυτές απέκτησαν ως τρίτο πόλο τις ίδιες τις ΗΠΑ, που από το 2008 ενίσχυσαν τις αρχές ασφαλείας του Μεξικού με τουλάχιστον τρία δισεκατομμύρια δολάρια, στο πλαίσιο του προγράμματος Merida για την καταπολέμηση των ναρκωτικών.

Το γεγονός μάλιστα ότι η Ουάσινγκτον αρκέστηκε σε έναν χλιαρό σχολιασμό της σφαγής της Αγιοτσινάπα, προσφέροντας πλήρη πολιτική κάλυψη στην κυβέρνηση του Μεξικού, αποδεικνύει και τα όρια της συνενοχής με το ημικρατικό ή παρακρατικό μόρφωμα που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών.

Ιδιαίτερα στο Μεξικό το πρόβλημα γιγαντώθηκε και από την εφαρμογή της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (NAFTA), που διέλυσε τους μικρούς παραγωγούς αναγκάζοντας τεράστια τμήματα του αγροτικού πληθυσμού να στραφούν στην παραγωγή ναρκωτικών, ως μοναδική ελπίδα επιβίωσης.

Οσες χώρες δεν ήταν διατεθειμένες να συνεργαστούν με τη νεο-αποικιακή συμφωνία το πλήρωναν με οικονομική εξαθλίωση και όσες συμμετείχαν το πλήρωναν με το αίμα των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων.

Καθώς αποχωρούσαμε από την πόλη του Μεξικού ο πρόεδρος Πένια Νιέτο ανακοίνωνε την αποστολή στρατιωτικών ενισχύσεων στην επαρχία Τζαλίσκο με στόχο την ανακατάληψη εδαφών που βρίσκονται de facto υπό τον έλεγχο των πανίσχυρων καρτέλ της περιοχής.

Ακόμη ένας «παιδοκτόνος» πόλεμος είχε μόλις κηρυχθεί, καθώς το κράτος του Μεξικού στρέφεται για ακόμη μια φορά απέναντι στα τέρατα που δημιούργησε η πολιτική των ΗΠΑ και σειρά Μεξικανών προέδρων.

►Δείτε

«Secrets of Mexico’s Drug War»

Ντοκιμαντέρ του BBC αποκαλύπτει τους μηχανισμούς με τους οποίους οι ΗΠΑ προσφέρουν τα χρήματα και τα όπλα που τροφοδοτούν τον πόλεμο των καρτέλ στο Μεξικό.
►Διαβάστε

«Drug War Mexico» (εκδ. ZedBooks)

Δύο Αμερικανοί πανεπιστημιακοί αναλύουν τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών στο Μεξικό ως εργαλείο επιβολής του νεοφιλελευθερισμού από τις ΗΠΑ.

 

Άρης Χατζηστεφάνου

Εφημερίδα των Συντακτών 29/05/2015

inffowar logo

Βοήθησε το INFO-WAR να συνεχίσει την ανεξάρτητη δημοσιογραφία

Για περισσότερες επιλογές πατήστε εδώ