Πηγή: Fernada Vallejos* – The Intercept
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο μηνών, χιλιάδες άνθρωποι έχουν βγει στους δρόμους της χώρας μου, της Αργεντινής, εκφράζοντας την αγανάκτησή τους για ένα δάνειο-ρεκόρ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο που απειλεί να μας βυθίσει σε μία αιώνια κρίση χρέους. Το ΔΝΤ μας έδωσε αυτό το δάνειο το 2018 και το Κογκρέσο μας συνέχισε τη διαβούλευση για την αποπληρωμή του την Πέμπτη. Όμως το οικονομικό ίδρυμα έχει επιβάλλει ταλαιπωρία στον λαό της Αργεντινής εδώ και δεκαετίες.
Η ενασχόληση του ΔΝΤ με την Αργεντινή ακολουθεί ένα γνώριμο πλέον σχέδιο: Τα δάνεια του Ταμείου συνοδεύονται από απαιτήσεις για περικοπή δημοσίων υπηρεσιών, μισθών και επιδομάτων, και εκποίηση του δημόσιου πλούτου. Ο πλούτος των λίγων πρέπει να προστατευτεί, μοιάζουν να λένε οι τεχνοκράτες και δανειοδότες, από τις απαιτήσεις των πολλών. Τα αποτελέσματα είναι επίσης τραγικά οικεία: Ραγδαία αύξηση ανισότητας, φτώχειας και ανασφάλειας.
Θα πίστευε κανείς ότι διδαχθήκαμε το μάθημά μας, όμως το 2018 το ΔΝΤ σύναψε με την Αργεντινή το μεγαλύτερο δάνειο της ιστορίας του — 56,3 δισ. δολάρια — παγιδεύοντας τη χώρα σε χρόνιες πολιτικές λιτότητας και ιδιωτικοποίησης, ενώ παράλληλα μας δεσμεύει σε ένα ανέφικτο πρόγραμμα αποπληρωμών χρέους. Αυτός είναι ο λόγος που η Προοδευτική Διεθνής θα συγκεντρώσει τον επόμενο μήνα οικονομολόγους, δικηγόρους και ειδικούς μάρτυρες ώστε να διεξάγει έρευνα για το ΔΝΤ. Η έρευνα θα εξετάσει περιπτώσεις ανομίας, ατιμωρησίας και αγνόησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το ΔΝΤ που απλώνονται σε δεκαετίες και ηπείρους, και θα απαιτήσει συμμόρφωση και λογοδοσία από το Ταμείο.
Η χρονική στιγμή της συμφωνίας του ΔΝΤ με την Αργεντινή το 2018, που ολοκληρώθηκε το έτος πριν από τις προεδρικές εκλογές, δεν ήταν τυχαία. Οι λεπτομέρειες αποκρύφτηκαν από το κοινό και όσους από εμάς στο Κογκρέσο είχαν επιφορτιστεί να το επιτηρήσουν. Ο υπουργός Οικονομικών μας, Μάρτιν Γκουζμάν, έχει ισχυριστεί ότι ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ στο διευθυντικό συμβούλιο του ΔΝΤ εκείνη την εποχή παραδέχτηκε πως η πρόθεση ήταν το δάνειο να επηρεάσει τις εκλογές υπέρ του δεξιού εν ενεργεία προέδρου Μαουρίτσιο Μάκρι, συμμάχου του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Το στοίχημα του ΔΝΤ στην επανεκλογή του Μάκρι θα ήταν κερδοφόρο ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Ο επιθυμητός υποψήφιος του Ταμείου έχασε, όμως ο νικητής Αλμπέρτο Φερνάντεζ ξέμεινε με το δάνειο του ηττημένου — και μια αποπληρωμή 20 δισ. δολαρίων σχεδιασμένη για το 2022. Η κυβέρνησή του έχει επιβαρυνθεί με την αποπληρωμή δισεκατομμυρίων εν μέσω μιας πανδημίας, ενώ παράλληλα προσπαθεί να έρθει σε συμφωνία με το ΔΝΤ για τους όρους της αποπληρωμής.
Την ίδια ώρα, κοιτούσαμε αμέτοχοι καθώς το δάνειο επέτρεπε στους πλούσιους να βγάλουν τα χρήματά τους από τη χώρα. Το ΔΝΤ συνέχισε απτόητο να εκταμιεύει κάθε δόση του δανείου, χρηματοδοτώντας τη φυγή κεφαλαίων και αφήνοντας τους κατοίκους της χώρας να πληρώσουν τις συνέπειες.
Πολλοί από εμάς ξεκινήσαμε να ερευνούμε τη νομιμότητα αυτού του δανείου. Τώρα έχουμε τις αποδείξεις: Τον Δεκέμβριο του 2021, το ΔΝΤ δημοσίευσε μια εκρηκτική εσωτερική έρευνα για τη δανειακή συμφωνία με την Αργεντινή του 2018. Η έκθεση παραδέχτηκε ότι υπήρχαν συστηματικές αποτυχίες στον σχεδιασμό και την παράδοση του δανείου. Δεν παραβίασε μονάχα τους δικούς μας νόμους στην Αργεντινή, αλλά πολλοί ισχυρίζονται ότι παραβίασε και τους ίδιους τους κανονισμούς του ΔΝΤ. Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις στελεχών του, το ΔΝΤ απέτυχε να συμμορφωθεί με το καθήκον δέουσας επιμέλειας στην παροχή του μεγαλύτερου δανείου της ιστορίας του.
Οι αποδείξεις είναι πλέον ξεκάθαρες, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει θεσπισμένος μηχανισμός λογοδοσίας για να αποδοθεί δικαιοσύνη — μια επίπονη υπενθύμιση του επιπέδου ατιμωρησίας μέσα στο οποίο λειτουργεί το ΔΝΤ. Ωστόσο η ιστορία της χώρας μου δεν είναι μοναδική. Ο γείτονάς μας, το Εκουαδόρ, διαπραγματεύτηκε ένα δάνειο με το Ταμείο το 2020 που επέβαλε την απόλυση χιλιάδων εργαζομένων στη δημόσια υγεία και την ιδιωτικοποίηση της κεντρικής του τράπεζας, με αποτέλεσμα τη σοβαρή ύφεση και αύξηση της φτώχειας. Οι λαοί της Ελλάδας, του Πακιστάν, της Κένυας και πολλών άλλων χωρών έχουν υποφέρει με παρόμοιους τρόπους.
Ήρθε η ώρα να αλλάξουμε την ιστορία. Το ΔΝΤ πρέπει να λογοδοτήσει, και πρέπει να υπάρξουν συνέπειες για τη διαρκή ζημιά που έχει προκαλέσει στους λαούς χωρών όπως η δική μου. Όμως ποιος θα παράσχει τη δικαιοσύνη που τόσο απεγνωσμένα και αποφασιστικά αναζητούμε;
Υπάρχει μία διαθέσιμη οδός προς τη δικαιοσύνη την οποία θα πρέπει να αδράξουμε: Να κινήσουμε το Διεθνές Δικαστήριο να ερευνήσει το ΔΝΤ για παράνομο δανεισμό. Η έρευνα της Προοδευτικής Διεθνούς είναι ένα πρώτο βήμα για τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων για μία υπόθεση κατά του ΔΝΤ και τον τερματισμό της ατιμωρησίας του μια για πάντα.
Είναι φανερό πως το ΔΝΤ είναι υπεύθυνο για την έγκριση της διαδικασίας φυγής κεφαλαίων που ακολούθησε την παροχή του δανείου του στη χώρα μου. Ενέργησε ξεκάθαρα κατά παράβαση των δικών του καταστατικών και άρθρων συμφωνίας, σε μία κατά τα φαινόμενα θρασύτατη επιχείρηση επιβολής της ατζέντας του μεγαλύτερου χορηγού του, της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, εις βάρος μιας χώρας σε βαθιά οικονομική δυσπραγία. Το ΔΝΤ είναι υποχρεωμένο να διορθώσει τη ζημιά που προκάλεσε στον λαό μας όταν χορήγησε αυτό το δάνειο. Πρέπει να επιδιώξουμε τη δικαιοσύνη για αυτή την τραγωδία που υποχρεώθηκαν οι κοινότητές μας να υπομείνουν, και να αναζητήσουμε αποζημιώσεις.
Στην Αργεντινή έχουμε δει την ιστορία να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, καθώς το ΔΝΤ συνεχίζει να λειτουργεί με ατιμωρησία, εμφυσώντας μια μορφή οικονομικής αποικιοκρατίας χωρίς ποτέ να λογοδοτεί για την καταστροφή που αφήνει στο πέρασμά του. Φέρνοντας αυτήν την υπόθεση στο Διεθνές Δικαστήριο, η Αργεντινή μπορεί να ανακτήσει την κυριαρχία της και να δείξει πως το ΔΝΤ δεν είναι πέρα από τα όρια της διεθνούς δικαιοσύνης — ανοίγοντας τον δρόμο για να ακολουθήσουν και άλλες χώρες.
* Η Fernanda Vallejos είναι οικονομολόγος και πολιτικός από την Αργεντινή, που έχει υπηρετήσει ως βουλευτής της επαρχίας του Μπουένος Άιρες. Έχει εργαστεί ως σύμβουλος στο Υπουργείο Οικονομικών και στο Εθνικό Κογκρέσο. Είναι συντονίστρια οικονομικών για το Soberanxs, έναν νέο πολιτικό οργανισμό.