Μέχρι και το νεοφιλελεύθερο «κάστρο» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου παραδέχεται σε μελέτη του πως οι αυξήσεις τιμών των αγαθών στη ζώνη του Ευρώ οφείλονται σε μεγάλο ποσοστό στα «αυξανόμενα εταιρικά κέρδη» — με απλά λόγια, στην απληστία των επιχειρήσεων.
Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ καταρρίπτουν έτσι την επιχειρηματολογία μεταξύ πολλών άλλων και της ελληνικής κυβέρνησης, πως δήθεν ο πληθωρισμός των τελευταίων δύο ετών είναι ένα φαινόμενο που οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση του κόστους ενέργειας λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Στην πραγματικότητα, επισημαίνει σε έκθεσή του το Ταμείο, «οι εταιρείες αύξησαν τις τιμές κατά περισσότερο από το κατακόρυφα αυξανόμενο κόστος της εισαγόμενης ενέργειας».
Οι εταιρείες δηλαδή πήραν το επιπλέον κόστος από τις αυξήσεις των τιμών στην ενέργεια και «μετακύλισαν στους καταναλωτές μεγαλύτερο ποσό από αυτή την άμεση αύξηση». Στην ανάλυσή του το ΔΝΤ τονίζει πως το 45% των αυξήσεων τιμών από τις αρχές του 2022 στην Ευρωζώνη αντιστοιχεί στα κέρδη των επιχειρήσεων, με ένα 40% να αντιστοιχεί στα κόστη εισαγωγής, ένα 25% στα κόστη εργασίας και με τους φόρους να έχουν μια ελαφριά αποπληθωριστική επίδραση.
Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ επίσης προειδοποιούν πως για να επιτευχθεί ο στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για πληθωρισμό 2% μέχρι το 2025, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αποδεχτούν πολύ μικρότερα κέρδη.
«(…) αφότου είδαν τους μισθούς τους να μειώνονται κατά περίπου 5% σε πραγματικούς όρους το 2022, οι εργαζόμενοι τώρα πιέζουν για αυξήσεις τιμών», λέει η έκθεση. Ο ρυθμός αύξησης των μισθών κρίνει και το πόσο μικρότερα κέρδη θα πρέπει να έχουν οι επιχειρήσεις για να επανέλθει ο πληθωρισμός στα πλαίσια του στόχου.
«Υποθέτωντας πως οι ονομαστικοί μισθοί αυξηθούν με ρυθμό περίπου 4,5% κατά τα δύο επόμενα έτη (λίγο κάτω από τον ρυθμό ανάπτυξης που παρατηρήθηκε στο πρώτο τέταρτο του 2023) (…) το μερίδιο κέρδους των επιχειρήσεων θα πρέπει να πέσει πίσω στα επίπεδα προ της πανδημίας για να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΚΤ μέχρι τα μέσα του 2025».
Εάν όμως, συνεχίζει η μελέτη, οι μισθοί αυξηθούν με ρυθμό 5,5% — δηλαδή τον ρυθμό που απαιτείται για να φτάσουν οι πραγματικοί μισθοί στα προ της πανδημίας επίπεδα μέχρι το τέλος του 2024 — «το μερίδιο κέρδους θα πρέπει να πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα από τα μέσα της δεκαετίας του 1990».
