Ο γενικός γραμματέας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (Médecins Sans Frontières – MSF), Κρίστοφερ Λοκγίαρ, μετέφερε ένα επείγον μήνυμα μιλώντας ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 22 Φεβρουαρίου 2024, ζητώντας από τις χώρες-μέλη να απαιτήσουν μία άμεση και διαρκή κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
«Από συνεδρίαση σε συνεδρίαση, από ψήφισμα σε ψήφισμα, το σώμα αυτό απέτυχε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτή τη σύγκρουση», δήλωσε ο Λοκγίαρ. «Παρακολουθήσαμε τα μέλη αυτού του Συμβουλίου να συσκέπτονται και να καθυστερούν, ενώ άμαχοι πεθαίνουν. Αυτός ο θάνατος, η καταστροφή και ο αναγκαστικός εκτοπισμός είναι το αποτέλεσμα στρατιωτικών και πολιτικών επιλογών που αγνοούν κατάφωρα τις ζωές των αμάχων. Αυτές οι επιλογές θα μπορούσαν να είχαν γίνει — και μπορούν ακόμα να γίνουν — πολύ διαφορετικά».
Μετά από τέσσερις και πλέον μήνες πολέμου, σχεδόν 30.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα εν μέσω των συνεχών βομβαρδισμών και επιθέσεων του Ισραήλ. Περίπου 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι — σχεδόν το 75% του πληθυσμού — εκτιμάται ότι έχουν εκτοπιστεί βίαια και αντιμετωπίζουν μολυσμένες πληγές και ασθένειες, καθώς ζουν σε ανασφαλείς, ανθυγιεινές και άθλιες συνθήκες. Η παροχή υγειονομικής περίθαλψης καθίσταται πρακτικά αδύνατη στη Γάζα, καθώς ούτε καν οι ιατρικές εγκαταστάσεις δεν είναι σεβαστές και ασφαλείς από τις στρατιωτικές επιθέσεις.
«Οι ασθενείς μας έχουν καταστροφικούς τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς, συνθλιμμένα άκρα και σοβαρά εγκαύματα», είπε ο Λοκγίαρ. «Χρειάζονται εξελιγμένη φροντίδα. Χρειάζονται μακρά και εντατική αποκατάσταση. Οι γιατροί δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτούς τους τραυματισμούς σε ένα πεδίο μάχης ή στις στάχτες των κατεστραμμένων νοσοκομείων. Οι χειρουργοί μας ξεμένουν από βασικές γάζες για να σταματήσουν την αιμορραγία των ασθενών τους. Τη χρησιμοποιούν μία φορά, στύβουν το αίμα, την πλένουν, την αποστειρώνουν και την επαναχρησιμοποιούν για τον επόμενο ασθενή».
Στις 20 Φεβρουαρίου, την ίδια ημέρα που οι ΗΠΑ άσκησαν βέτο σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την κατάπαυση του πυρός, η σύζυγος και η νύφη ενός μέλους του προσωπικού των ΓΧΣ σκοτώθηκαν και άλλα έξι άτομα τραυματίστηκαν όταν ένα ισραηλινό τανκ πυροβόλησε ένα σαφώς σηματοδοτημένο καταφύγιο του προσωπικού των ΓΧΣ στο Al-Mawasi στη Khan Younis. Την περασμένη εβδομάδα, οι ισραηλινές δυνάμεις εκκένωσαν και εισέβαλαν στο νοσοκομείο Nasser, το οποίο είναι η μεγαλύτερη ιατρική εγκατάσταση στη νότια Γάζα. Όσοι αναγκάστηκαν να φύγουν δεν έχουν πού να πάνε. Δεν μπορούν να επιστρέψουν στο σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένο βόρειο τμήμα της Γάζας και δεν είναι ασφαλείς στη Ράφα στον νότο, όπου οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει αεροπορικές επιδρομές και έχουν ανακοινώσει σχέδια για εκτεταμένη χερσαία επίθεση.
Από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, οι ιατρικές ομάδες και οι ασθενείς των ΓΧΣ έχουν αναγκαστεί να εκκενώσουν εννέα διαφορετικές εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης στη Λωρίδα της Γάζας. Συνολικά, πέντε συνάδελφοι των ΓΧΣ έχουν σκοτωθεί. Η παροχή υγειονομικής περίθαλψης και η κλιμάκωση της σωτήριας βοήθειας είναι σχεδόν αδύνατη λόγω της έντασης των βομβαρδισμών και των βομβαρδισμών, καθώς και των έντονων μαχών.
«Οι συνέπειες της απόρριψης του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου στον αέρα θα αντηχήσουν πολύ πέρα από τη Γάζα», δήλωσε ο Λοκγίαρ προειδοποιώντας τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και απηχώντας τις προειδοποιήσεις και άλλων οργανώσεων και οργανισμών. «Θα είναι ένα διαρκές βάρος στη συλλογική μας συνείδηση. Δεν πρόκειται απλώς για πολιτική αδράνεια — έχει γίνει πολιτική συνενοχή».
Κυρία Πρόεδρε, εξοχότατοι, συνάδελφοι,
Καθώς μιλάω, περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι είναι παγιδευμένοι στη Ράφα. Οι άνθρωποι που εξαναγκάστηκαν βίαια σε αυτή τη λωρίδα γης στη νότια Γάζα σηκώνουν το κύριο βάρος της στρατιωτικής εκστρατείας του Ισραήλ.
Ζούμε με το φόβο μιας χερσαίας εισβολής.
Οι φόβοι μας έχουν τις ρίζες τους στην εμπειρία. Μόλις πριν από 48 ώρες, καθώς μια οικογένεια καθόταν γύρω από το τραπέζι της κουζίνας της σε ένα σπίτι που φιλοξενούσε το προσωπικό των ΓΧΣ και τις οικογένειές τους στη Khan Younis, ένα βλήμα άρματος 120 χιλιοστών εξερράγη μέσα από τους τοίχους, προκαλώντας φωτιά και σκοτώνοντας δύο ανθρώπους και καίγοντας σοβαρά άλλους έξι. Πέντε από τους έξι τραυματίες είναι γυναίκες και παιδιά.
Λάβαμε κάθε προφύλαξη για να προστατεύσουμε το 64μελές ανθρωπιστικό προσωπικό και τα μέλη των οικογενειών του από μια τέτοια επίθεση, ενημερώνοντας τις αντιμαχόμενες πλευρές για την τοποθεσία και επισημαίνοντας σαφώς το κτίριο με τη σημαία των ΓΧΣ.
Παρά τις προφυλάξεις μας, το κτίριό μας χτυπήθηκε όχι μόνο από βλήμα άρματος μάχης αλλά και από έντονα πυρά. Κάποιοι παγιδεύτηκαν στο φλεγόμενο κτίριο, ενώτα ενεργά πυρά καθυστέρησαν τα ασθενοφόρα να τους προσεγγίσουν. Σήμερα το πρωί, κοιτάζω φωτογραφίες που δείχνουν την καταστροφική έκταση των ζημιών και παρακολουθώ βίντεο με τις ομάδες διάσωσης να απομακρύνουν τα απανθρακωμένα πτώματα από τα ερείπια.
Όλα αυτά είναι πάρα πολύ γνωστά — οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν επιτεθεί στις αυτοκινητοπομπές μας, έχουν συλλάβει το προσωπικό μας και έχουν καταστρέψει με μπουλντόζες τα οχήματά μας, ενώ νοσοκομεία έχουν βομβαρδιστεί και έχουν δεχτεί επιδρομές. Τώρα, για δεύτερη φορά, χτυπήθηκε ένα από τα καταφύγια του προσωπικού μας. Αυτό το μοτίβο επιθέσεων είναι είτε σκόπιμο είτε ενδεικτικό απερίσκεπτης ανικανότητας.
Οι συνάδελφοί μας στη Γάζα φοβούνται ότι, καθώς σας μιλάω σήμερα, θα τιμωρηθούν αύριο.
Κυρία Πρόεδρε, κάθε μέρα γινόμαστε μάρτυρες αφάνταστης φρίκης.
Εμείς, όπως και τόσοι άλλοι, τρομοκρατηθήκαμε από τη σφαγή της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και είμαστε τρομοκρατημένοι από την απάντηση του Ισραήλ. Νιώθουμε την οδύνη των οικογενειών των οποίων οι αγαπημένοι τους άνθρωποι κρατήθηκαν όμηροι στις 7 Οκτωβρίου. Νιώθουμε την αγωνία των οικογενειών όσων κρατούνται αυθαίρετα από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.
Ως ανθρωπιστές, είμαστε συγκλονισμένοι από τη βία κατά των αμάχων.
Αυτός ο θάνατος, η καταστροφή και ο αναγκαστικός εκτοπισμός είναι το αποτέλεσμα στρατιωτικών και πολιτικών επιλογών που αγνοούν κατάφωρα τις ζωές των πολιτών.
Αυτές οι επιλογές θα μπορούσαν να είχαν γίνει — και μπορούν ακόμα να γίνουν — πολύ διαφορετικά.
Επί 138 ημέρες, γίναμε μάρτυρες του αφάνταστου πόνου του λαού της Γάζας.
Επί 138 ημέρες, κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να δώσουμε μια ουσιαστική ανθρωπιστική απάντηση.
Επί 138 ημέρες, παρακολουθήσαμε τη συστηματική εξάλειψη ενός συστήματος υγείας που υποστηρίξαμε επί δεκαετίες. Είδαμε ασθενείς και συναδέλφους μας να σκοτώνονται και να ακρωτηριάζονται.
Η κατάσταση αυτή είναι το αποκορύφωμα ενός πολέμου που διεξάγει το Ισραήλ εναντίον ολόκληρου του πληθυσμού της Λωρίδας της Γάζας…
έναν πόλεμο συλλογικής τιμωρίας,
έναν πόλεμο χωρίς κανόνες,
έναν πόλεμο με κάθε κόστος.
Οι νόμοι και οι αρχές στις οποίες στηριζόμαστε συλλογικά για να καταστεί δυνατή η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν πλέον διαβρωθεί σε σημείο που να μην έχουν νόημα.
Κυρία Πρόεδρε, η ανθρωπιστική ανταπόκριση στη Γάζα σήμερα είναι μια ψευδαίσθηση — μια βολική ψευδαίσθηση που διαιωνίζει την αφήγηση ότι αυτός ο πόλεμος διεξάγεται σύμφωνα με τους διεθνείς νόμους.
Οι εκκλήσεις για περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια έχουν αντηχήσει σε όλη αυτή την αίθουσα.
Ωστόσο, στη Γάζα έχουμε όλο και λιγότερα κάθε μέρα — λιγότερους χώρους, λιγότερα φάρμακα, λιγότερα τρόφιμα, λιγότερο νερό, λιγότερη ασφάλεια.
Δεν μιλάμε πλέον για αναβάθμιση της ανθρωπιστικής βοήθειας — μιλάμε για το πώς θα επιβιώσουμε ακόμη και χωρίς τα ελάχιστα.
Σήμερα στη Γάζα, οι προσπάθειες παροχής βοήθειας είναι τυχαίες, ευκαιριακές και εντελώς ανεπαρκείς.
Πώς μπορούμε να παραδώσουμε σωτήρια βοήθεια σε ένα περιβάλλον όπου η διάκριση μεταξύ αμάχων και μαχητών αγνοείται;
Πώς μπορούμε να συντηρήσουμε οποιαδήποτε αντιμετώπιση όταν οι υγειονομικοί εργαζόμενοι στοχοποιούνται, δέχονται επιθέσεις και στιγματίζονται επειδή βοηθούν τους τραυματίες;
Κυρία Πρόεδρε, οι επιθέσεις κατά της υγειονομικής περίθαλψης είναι επιθέσεις κατά της ανθρωπότητας.
Στη Γάζα δεν έχει απομείνει κανένα σύστημα υγείας άξιο λόγου. Ο στρατός του Ισραήλ έχει διαλύσει το ένα νοσοκομείο μετά το άλλο. Αυτό που έχει απομείνει είναι τόσο λίγο μπροστά σε μια τέτοια σφαγή. Είναι εξωφρενικό.
Η δικαιολογία που δίνεται είναι ότι οι ιατρικές εγκαταστάσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς, όμως δεν έχουμε δει καμία ανεξάρτητη εξακριβωμένη απόδειξη για κάτι τέτοιο.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπου ένα νοσοκομείο χάνει το προστατευόμενο καθεστώς του, κάθε επίθεση πρέπει να ακολουθεί τις αρχές της αναλογικότητας και της προφύλαξης.
Αντί της τήρησης του διεθνούς δικαίου, βλέπουμε τη συστηματική αχρήστευση των νοσοκομείων. Αυτό έχει καταστήσει ολόκληρο το ιατρικό σύστημα μη λειτουργικό.
Από τις 7 Οκτωβρίου, έχουμε αναγκαστεί να εκκενώσουμε εννέα διαφορετικές εγκαταστάσεις υγείας.
Πριν από μία εβδομάδα, το νοσοκομείο Νάσερ δέχτηκε επιδρομή. Το ιατρικό προσωπικό αναγκάστηκε να φύγει παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις ότι μπορούσε να παραμείνει και να συνεχίσει να φροντίζει τους ασθενείς.
Αυτές οι αδιάκριτες επιθέσεις, καθώς και οι τύποι όπλων και πυρομαχικών που χρησιμοποιούνται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, έχουν σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες και έχουν ακρωτηριάσει χιλιάδες άλλους.
Οι ασθενείς μας έχουν καταστροφικούς τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς, συνθλιμμένα άκρα και σοβαρά εγκαύματα. Χρειάζονται εξελιγμένη φροντίδα. Χρειάζονται μακρά και εντατική αποκατάσταση.
Οι γιατροί δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτούς τους τραυματισμούς σε ένα πεδίο μάχης ή στις στάχτες των κατεστραμμένων νοσοκομείων.
Δεν υπάρχουν αρκετά νοσοκομειακά κρεβάτια, δεν υπάρχουν αρκετά φάρμακα και δεν υπάρχουν αρκετές προμήθειες.
Οι χειρουργοί δεν είχαν άλλη επιλογή από το να κάνουν ακρωτηριασμούς χωρίς αναισθησία σε παιδιά.
Οι χειρουργοί μας ξεμένουν από βασικές γάζες για να σταματήσουν την αιμορραγία των ασθενών τους. Τη χρησιμοποιούν μια φορά, στύβουν το αίμα, την πλένουν, την αποστειρώνουν και την επαναχρησιμοποιούν για τον επόμενο ασθενή.
Η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα έχει αφήσει έγκυες γυναίκες χωρίς ιατρική περίθαλψη για μήνες. Οι γυναίκες που γεννούν δεν μπορούν να φτάσουν σε λειτουργικές αίθουσες τοκετού. Γεννούν σε πλαστικές σκηνές και δημόσια κτίρια.
Οι ιατρικές ομάδες έχουν προσθέσει ένα νέο ακρωνύμιο στο λεξιλόγιό τους: WCNSF — τραυματισμένο παιδί, χωρίς επιζώντα μέλη οικογένειας.
Τα παιδιά που θα επιζήσουν από αυτόν τον πόλεμο δεν θα φέρουν μόνο τις ορατές πληγές των τραυματισμών αλλά και τις αόρατες — αυτές της επανειλημμένης εκτόπισης, του συνεχούς φόβου και του να βλέπουν τα μέλη της οικογένειάς τους να διαμελίζονται κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια τους. Αυτά τα ψυχολογικά τραύματα οδήγησαν παιδιά ηλικίας μόλις πέντε ετών να μας πουν ότι θα προτιμούσαν να πεθάνουν.
Οι κίνδυνοι για το ιατρικό προσωπικό είναι τεράστιοι. Σε καθημερινή βάση, κάνουμε την επιλογή να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, παρά τους αυξανόμενους κινδύνους.
Είμαστε φοβισμένοι. Οι ομάδες μας είναι πέρα για πέρα εξαντλημένες.
Κυρία Πρόεδρε, αυτό πρέπει να σταματήσει.
Εμείς, μαζί με τον κόσμο, παρακολουθούμε στενά πώς αυτό το Συμβούλιο και τα μέλη του έχουν προσεγγίσει τη σύγκρουση στη Γάζα.
Από συνεδρίαση σε συνεδρίαση, από ψήφισμα σε ψήφισμα, το σώμα αυτό απέτυχε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτή τη σύγκρουση. Παρακολουθήσαμε τα μέλη του Συμβουλίου να συσκέπτονται και να καθυστερούν, ενώ άμαχοι πέθαιναν.
Είμαστε τρομοκρατημένοι από την προθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών να χρησιμοποιήσουν τις εξουσίες τους ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου για να εμποδίσουν τις προσπάθειες να υιοθετηθεί το πιο προφανές ψήφισμα: ένα ψήφισμα που απαιτεί άμεση και διαρκή κατάπαυση του πυρός.
Τρεις φορές αυτό το Συμβούλιο είχε την ευκαιρία να ψηφίσει για την κατάπαυση του πυρός που τόσο απεγνωσμένα χρειάζεται και τρεις φορές οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν το βέτο τους, πιο πρόσφατα αυτή την Τρίτη.
Ένα νέο σχέδιο ψηφίσματος των Ηνωμένων Πολιτειών ζητά φαινομενικά την κατάπαυση του πυρός. Ωστόσο, αυτό είναι στην καλύτερη περίπτωση παραπλανητικό.
Αυτό το Συμβούλιο θα πρέπει να απορρίψει οποιοδήποτε ψήφισμα που παρεμποδίζει περαιτέρω τις ανθρωπιστικές προσπάθειες επί τόπου και οδηγεί αυτό το Συμβούλιο να εγκρίνει σιωπηρά τη συνεχιζόμενη βία και τις μαζικές θηριωδίες στη Γάζα.
Ο λαός της Γάζας χρειάζεται κατάπαυση του πυρός όχι όταν «είναι εφικτό», αλλά τώρα. Χρειάζεται μια διαρκή κατάπαυση του πυρός, όχι μια «προσωρινή περίοδο ηρεμίας». Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό αποτελεί βαριά αμέλεια.
Η προστασία των αμάχων στη Γάζα δεν μπορεί να εξαρτάται από ψηφίσματα αυτού του Συμβουλίου που εργαλειοποιούν τον ανθρωπισμό για να θολώσουν πολιτικούς στόχους.
Η προστασία των αμάχων, των μη στρατιωτικών υποδομών, των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και των υγειονομικών εγκαταστάσεων, εναπόκειται πρώτα και κύρια στα μέρη της σύγκρουσης.
Είναι όμως και συλλογική ευθύνη — ευθύνη που βαρύνει το Συμβούλιο και τα επιμέρους μέλη του, ως συμβαλλόμενα μέρη των Συμβάσεων της Γενεύης.
Οι συνέπειες της απόρριψης του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου θα έχουν αντίκτυπο πολύ πέρα από τη Γάζα.
Θα είναι ένα διαρκές βάρος στη συλλογική μας συνείδηση.
Αυτό δεν είναι απλώς πολιτική αδράνεια — έχει γίνει πολιτική συνενοχή.
Πριν από δύο ημέρες, το προσωπικό και οι οικογένειες των ΓΧΣ δέχθηκαν επίθεση και πέθαναν σε ένα μέρος που τους είπαν ότι θα ήταν προστατευμένο.
Σήμερα το προσωπικό μας επιστρέφει στη δουλειά του, ρισκάροντας τη ζωή του για άλλη μια φορά για τους ασθενείς του.
Τι είστε διατεθειμένοι να ρισκάρετε;
Απαιτούμε την προστασία που υπόσχεται το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο.
Απαιτούμε κατάπαυση του πυρός και από τα δύο μέρη.
Απαιτούμε τον χώρο για να μετατρέψουμε την ψευδαίσθηση της βοήθειας σε ουσιαστική βοήθεια.
Τι θα κάνετε για να γίνει αυτό δυνατό;
Σας ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
