Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ και Amnesty International
Η Διεθνής Αμνηστία κατηγόρησε τις φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες παράγουν τα εμβόλια για την COVID-19, ότι επιτείνουν μια «κρίση άνευ προηγουμένου για τα ανθρώπινα δικαιώματα», καλώντας να διανεμηθούν δύο δισεκατομμύρια δόσεις στις φτωχές χώρες.
Σε έκθεσή της που τιτλοφόρησε «Διπλή δόση ανισότητας: οι φαρμακευτικές εταιρείες και η κρίση των εμβολίων για την COVID-19», η οργάνωση τονίζει πως οι περισσότερες από αυτές δεν δίνουν προτεραιότητα στις φτωχότερες χώρες.
«Το να εμβολιαστεί ο κόσμος είναι ο μοναδικός τρόπος για να βγούμε από αυτή την κρίση. Θα έπρεπε να είναι η ώρα που θα χαιρετίζαμε αυτές τις εταιρείες, που δημιούργησαν τα εμβόλια τόσο γρήγορα, για τον ηρωισμό τους», σχολιάζει με ανακοίνωση Τύπου η γενική γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας, η Ανιές Καλαμάρ. «Αντ’ αυτού, προς μεγάλη ντροπή και προς θλίψη όλων μας, το διεθνές μπλοκάρισμα της μεταφοράς τεχνογνωσίας από τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες και οι ελιγμοί τους υπέρ των πλούσιων κρατών γέννησαν έλλειψη εμβολίων, που ήταν καθ’ όλα προβλέψιμη και καθ’ όλα καταστροφική για τόσα άλλα».
Η οργάνωση εξέτασε την πολιτική των AstraZeneca, Pfizer/BioNTech, Moderna, Johnson & Johnson και Novavax (το εμβόλιο της τελευταίας δεν έχει εγκριθεί ακόμη) όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον καθορισμό των τιμών, την πνευματική ιδιοκτησία, το μοίρασμα τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, την κατανομή των δόσεων και τη διαφάνεια.
Η έρευνα μεταξύ άλλων απέδειξε ότι:
Οι Pfizer και BioNTech έχουν μέχρι στιγμής παραδόσει εννέα φορές περισσότερα εμβόλια μόνο στη Σουηδία σε σχέση με το σύνολο όλων των φτωχών χωρών του πλανήτη. Μέχρι τώρα. Οι υψηλές τιμές σημαίνουν ότι οι εταιρείες αναμένεται να κερδίσουν πάνω από 86 δισ. δολάρια μέχρι το τέλος του 2022.
Η Moderna δεν έχει μέχρι στιγμής παραδόσει ούτε ένα εμβόλιο σε μια φτωχή χώρα, έχει παραδόσει μόνο το 12% της παραγωγής της σε χώρες με «μέσα-ανώτερα» εισοδήματα ενώ δεν θα παρέχει την πλειοψηφία των εμβολίων της στην πρωτοβουλία COVAX μέχρι το τέλος του 2022. Και εδώ τα κέρδη αναμένονται να φτάσουν τα 47 δισ. δολάρια.
Η Johnson & Johnson παρόλο που έχει κατασκευάσει το μοναδικό μονοδοσικό εμβόλιο και το πουλάει σε τιμή κόστους, ούτε αυτή θα παράσχει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της στην πρωτοβουλία COVAX και την Αφρικανική Ένωση μέχρι το 2022. Αρνήθηκε επίσης να αδειοδοτήσει μια Καναδική εταιρεία η οποία προσφέρθηκε να παράξει εκατομμύρια δόσεις.
Η Astrazeneca έχει παραδόσει την πλειοψηφία των εμβολίων της σε υποανάπτυκτες χώρες, πουλαέι σε τιμή κόστους και έχει παράσχει αδειοδότηση σε μερικές άλλες εταιρείες που προσφέρθηκαν εθελοντικά να παράξουν τα εμβόλια. Ωστόσο αρνείται να μοιραστεί την τεχνογνωσία με πρωτοβουλίες του ΠΟΥ και αντιτάχθηκε στη συμφωνία TRIPS.
Τέλος, η Novarax, αν και το εμβόλιό της δεν έχει εγκριθεί ακόμη, σκοπεύει να προσφέρει τα 2/3 της παραγωγής της στην πρωτοβουλία COVAX, αρνουμένη ωστόσο και αυτή να μοιραστεί δημόσια την τεχνογνωσία της ενώ αντιτάχθηκε και αυτή στη συμφωνία TRIPS.
Ως εκ τούτου, η οργάνωση κατέληξε ότι οι έξι εταιρείες που ανέπτυξαν εμβόλια «δεν εκπλήρωσαν τις ευθύνες τους όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Από τα 5,76 δισεκατομμύρια δόσεις που έχουν χορηγηθεί, μόλις το 0,3% κατανέμεται στις χώρες με «ισχνά» εισοδήματα, ενώ το 79% στις χώρες με «μέσα-ανώτερα» και «υψηλά» εισοδήματα, υπογραμμίζει η Αμνηστία.
Η Pfizer, η BioNTech και η Moderna προβλέπουν να εξασφαλίσουν κέρδη που συνολικά θα ανέρχονται σε 130 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι τα τέλη του 2022, υπολογίζει η ΜΚΟ, για την οποία «τα κέρδη δεν θα έπρεπε ποτέ να είναι πάνω από την ανθρώπινη ζωή».
Μολονότι οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες έλαβαν «δισεκατομμύρια δολάρια κυβερνητικών χρηματοδοτήσεων», επιλέγουν να «μονοπωλούν την πνευματική ιδιοκτησία, να εμποδίζουν τη μεταφορά τεχνολογίας και να περιορίζουν με επιθετικό τρόπο μέτρα που θα επέτρεπαν την επέκταση της παραγωγής των εμβολίων τους στον κόσμο», καταγγέλλει η Διεθνής Αμνηστία.
Καλεί εταιρείες και κυβερνήσεις να «αλλάξουν πορεία» και να διανείμουν δύο δισεκατομμύρια δόσεις στις χώρες με τα χαμηλότερα και μεσαία εισοδήματα.
Όταν η ΜΚΟ επικοινώνησε μαζί τους προτού δημοσιοποιήσει την έκθεση, όλες οι εταιρείες πλην Novavax ανέφεραν πως αναγνωρίζουν ότι η δίκαιη και ισόνομη κατανομή των εμβολίων, ιδιαίτερα στις χώρες με τα χαμηλότερα εισοδήματα, είναι εκ των ων ουκ άνευ, και της εξέθεσαν τις προσπάθειές τους για αυτό, χωρίς να πείσουν την Διεθνή Αμνηστία.