Ακροάσεις από 52 χώρες και τρεις διεθνείς οργανισμούς θα πραγματοποιηθούν από σήμερα 19 Φεβρουαρίου έως τις 26 του μήνα ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, ώστε εκείνο να γνωμοδοτήσει επί του ζητήματος της ισραηλινής κατοχής παλαιστινιακών εδαφών.
Πρόκειται για υπόθεση ξεχωριστή από εκείνη που έφερε ενώπιον του ίδιου Δικαστηρίου πρόσφατα η Νότια Αφρική, κατηγορώντας το Ισραήλ για παραβίαση της Σύμβασης της Γενεύης για την Πρόληψη και την Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας, όπου το Δικαστήριο αποφάσισε προσωρινά μέτρα και ανέλαβε να εξετάσει το ζήτημα διεξοδικά.
Η παρούσα υπόθεση έχει έρθει ενώπιον του Δικαστηρίου από την ίδια τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, που τον Δεκέμβριο του 2022 ζήτησε με ψήφισμά της από το ανώτατο δικαστικό όργανο του Οργανισμού να γνωμοδοτήσει για τις νομικές συνέπειες της ισραηλινής «κατοχής, του εποικισμού και της προσάρτησης (…) συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που αποσκοπούν στη μεταβολή της δημογραφικής σύνθεσης, του χαρακτήρα και του καθεστώτος της Ιεράς Πόλης της Ιερουσαλήμ, καθώς και της υιοθέτησης σχετικής νομοθεσίας και μέτρων που εισάγουν διακρίσεις».
Το ψήφισμα ζητά επίσης γνωμοδότηση για το πώς οι παραπάνω πολιτικές «επηρεάζουν το νομικό καθεστώς της κατοχής» και ποιες θα πρέπει αν είναι οι νομικές συνέπειες για τα κράτη και τον ίδιο τον ΟΗΕ από αυτό το νομικό καθεστώς. Ουσιαστικά, δηλαδή, το ψήφισμα ζητά τη γνώμη του Δικαστηρίου για το κατά πόσο οι παράνομες πρακτικές και πολιτικές του Ισραήλ επηρεάζουν τη νομιμότητα της κατοχής του.
Το ψήφισμα είχε εγκριθεί με 87 ψήφους υπέρ και 26 κατά, με 53 χώρες να απέχουν της ψηφοφορίας — στις ψήφους κατά συμπεριλαμβάνονταν το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, ενώ η Γερμανία επέλεξε να απέχει.
Από τις 19 έως τις 26 Φεβρουαρίου, το Διεθνές Δικαστήριο θα ακούσει τοποθετήσεις από τον αριθμό-ρεκόρ 52 κρατών και τριών διεθνών οργανισμών. Αναλυτικά, σήμερα τοποθετούνται οι νομικοί εκπρόσωποι της Παλαιστίνης, ενώ τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει το εξής πρόγραμμα ακροάσεων:
- 20 Φεβρουαρίου: Νότια Αφρική, Αλγερία, Σαουδική Αραβία, Ολλανδία, Μπαγκλαντές, Βέλγιο, Μπελίζ, Βολιβία, Βραζιλία, Καναδάς, Χιλή
- 21 Φεβρουαρίου: Κολομβία, Κομόρες, Κούβα, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Γαλλία, Γκάμπια, Γουιάνα, Ουγγαρία
- 22 Φεβρουαρίου: Κίνα, Ιράν, Ιράκ, Ιρλανδία, Ιαπωνία, Ιορδανία, Κουβέιτ, Λίβανος, Λιβύη, Λουξεμβούργο, Μαλαισία, Μαυρίκιος
- 23 Φεβρουαρίου: Ναμίμπια, Νορβηγία, Ομάν, Πακιστάν, Ινδονησία, Κατάρ, Ηνωμένο Βασίλειο, Σλοβενία, Σουδάν, Ελβετία, Συρία, Τυνησία
- 26 Φεβρουαρίου: Τουρκία, Ζάμπια, Αραβικός Σύνδεσμος, Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας, Αφρικανική Ένωση, Ισπανία, Φίτζι, Μαλδίβες
Το Ισραήλ επέλεξε να μην συμμετάσχει στις ακροάσεις, με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να αποκαλεί το ψήφισμα της ΓΣ του ΟΗΕ «κατάπτυστο» και «επαίσχυντο». Μετά το τέλος των ακροάσεων, το Δικαστήριο αναμένεται να εξετάσει για αρκετούς μήνες την υπόθεση προτού εκδώσει τη γνωμοδότησή του.
Ο Παλαιστίνιος δικηγόρος Muhammed Dahleh λέει ότι οι σημερινές ακροάσεις είναι εξαιρετικά σημαντικές, καθώς οι Παλαιστίνιοι προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να χρησιμοποιήσουν το διεθνές δίκαιο και τη διεθνή διπλωματία για να τραβήξουν την προσοχή στον αγώνα τους, σημειώνοντας ότι «όλοι αυτοί οι μηχανισμοί δεν τους βοήθησαν πραγματικά να αλλάξουν την πραγματικότητα επί τόπου».
«Αυτή η προσθήκη τώρα της συμβουλευτικής γνωμοδότησης από το Διεθνές Δικαστήριο μπορεί να σημαίνει ότι στην πραγματικότητα πολλές χώρες στον κόσμο θα έχουν μια νομική βάση για να αντιμετωπίσουν την ισραηλινή κατοχή και ίσως ακόμη και το ισραηλινό κράτος και την ισραηλινή κυβέρνηση με διαφορετικό τρόπο», δήλωσε στο Al Jazeera από την κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Θα πρόκειται για τη δεύτερη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου για ζητήματα που άπτονται της ισραηλινής κατοχής τα τελευταία 20 χρόνια, έπειτα από την απόφασή του τον Ιούλιο του 2004 πως το τείχος του Ισραήλ στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και πρέπει να κατεδαφιστεί. Το τείχος στέκει ακόμα.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τις ακροάσεις στο web TV του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών: