«Τι είναι το Ντουμπάι; Mε δυο λέξεις θα έλεγα: το αντίθετο της Ελλάδας. Πριν από δυο δεκαετίες δεν είχαν τίποτα – τώρα έχουν τα πάντα. Κι εμείς…
Ήταν ένα χωριό. Ούτε κάτι να δεις ούτε να κάνεις. Σήμερα, ο πιο δραστήριος τουρίστας θέλει έναν μήνα σκληρή δουλειά για να περιηγηθεί όλα του τα αξιοθέατα.
Έφτιαξαν αξιοθέατα εκεί που είχαν μόνο άμμο – κι εμείς που είχαμε τόσα, τα έχουμε απαξιώσει (και μαζί όλη τη χώρα). Έχουν περισσότερους ουρανοξύστες απ’ οποιοδήποτε μέρος στον κόσμο (και τον ψηλότερο, στα 900 μέτρα), σχεδιασμένους από τους μεγαλύτερους αρχιτέκτονες: ένα σκηνικό επιστημονικής φαντασίας.
Μη βιαστείτε να πείτε: να τι κάνει το πετρέλαιο! Το Ντουμπάι ΔΕΝ έχει πετρέλαιο. Έχει φτιάξει ένα ενδιαφέρον τουριστικό προϊόν κι ένα εκπληκτικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Έτσι, όλη η υφήλιος επενδύει εκεί – και τα αδελφά εμιράτα τα πετροδολάριά τους.
Το Ντουμπάι ζει απ’ τον τουρισμό και το εμπόριο. Σαράντα εκατομμύρια επισκέπτες είχε τον περασμένο χρόνο. (Με μόνιμο πληθυσμό δύο εκατομμύρια.) Οι μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου έχουν εκεί γραφεία, από τα οποία ελέγχουν όλη τη δουλειά τους σε Ασία και Αφρική. Τα λιμάνια (φτιάχνουν και δεύτερο τεράστιο) και τα αεροδρόμια (επίσης) είναι διαμετακομιστικός σταθμός για το διεθνές εμπόριο. Από τη στιγμή που θα ξεφορτωθεί ένα κοντέινερ από το πλοίο, θέλει μόνο μία ώρα για να πετάει προς τον προορισμό του. Φορολογία στις εταιρείες (και τα άτομα); Καμία. Παιδεία και περίθαλψη: δωρεάν.
Παράδεισος; Όχι βέβαια. Πολλά τα τρωτά: από το κλίμα μέχρι το πολίτευμα. Αλλά υπόδειγμα ανάπτυξης. Και πολυπολιτισμικής συνύπαρξης (80% των κατοίκων δεν είναι ντόπιοι). Και καθαριότητας. (Τα πάντα λάμπουν!) Και οργάνωσης.
Κατάθλιψη σε πιάνει. Κάποτε είχαμε τον Τρίτο Κόσμο για παρηγοριά στη σύγκριση. Εδώ ο Τρίτος έγινε πρώτος. Κι εμείς κάπου στον Καιάδα της ανθρωπότητας.
Σκέψου να είχαν Ακρόπολη και Δελφούς, Μύκονο και Σαντορίνη… Αλλά ίσως επειδή δεν τα είχαν πρόκοψαν τόσο πολύ και τόσο γρήγορα…»
Νίκος Δήμου
Όχι, κύριε Δήμου, το Ντουμπάι δεν είναι το αντίθετο της Ελλάδας. Είναι το μέλλον που οραματίζονται γι’ εμάς οι νέοι, μη εκλεγμένοι, κυβερνώντες μας. Ένα σκηνικό επιστημονικής φαντασίας, όπως λέτε, βγαλμένο όμως από την Μητρόπολη του Φριτζ Λαγκ και το Ντελικατέσεν του Ζαν Πιέρ Ζενέ. Είναι μια χώρα όπου 300.000 εργάτες-σκλάβοι έχτιζαν τους λαμπερούς σας ουρανοξύστες. Κάθε βράδυ στοιβάζονταν κατά 30-40 σε μικρά δωμάτια ή κοιμόντουσαν στα γιαπιά και το πρωί διάβαζαν στις ινδικές και πακιστανικές εφημερίδες για έναν ακόμη συνάδελφό τους που αυτοκτόνησε αφήνοντας μια ζωή χωρίς παρόν και μέλλον. (Μήπως και στην Ελλάδα όμως δεν αυξήθηκαν οι αυτοκτονίες κατά 40% μετά το μνημόνιο).
Τα αξιοθέατα που δεν προλαβαίνει να δει ο τουρίστας είναι μάλλον τα κιτς εμπορικά κέντρα, όπου χαζεύεις τσάντες και παπούτσια ή οι προθάλαμοι των πεντάστερων ξενοδοχείων όπου «ψωνίζεις» ιερόδουλες από την κεντρική Ασία και την Αφρική. Το Ντουμπάι ήταν και παραμένει η Disneyland του Μίλτον Φρίντμαν, το ελντοράντο της σωματεμπορίας και ένα κέντρο κατασκόπων για τον Περσικό Κόλπο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.
«Πολυπολιτισμική συνύπαρξη» κύριε Δήμου δεν σημαίνει να δημιουργείς ζώνες (ανεξέλεγκτης) οικονομικής δραστηριότητας για Γερμανούς και Αμερικάνους επιχειρηματίες και βρωμερά δωμάτια για να στοιβάζεις τους εργάτες. Αυτό μας τα προσφέρει και το Βερολίνο ως αντάλλαγμα στα ευρωομόλογα και το «κούρεμα». Το ότι δεν το δεχόμαστε (ακόμη) δεν μας κάνει αφιλόξενους εθνικιστές – μας κάνει ανθρώπους με υπολείμματα αξιοπρέπειας.
Δεν έχουν, Ακρόπολη, Δελφούς, Μύκονο και Σαντορίνη γιατί από αυτά κράτησαν τους δούλους, το μυστικισμό, τον κιτς «κοσμοπολιτισμό» και την άμμο. Ή όπως έγραφε ο Mike Davis «μια ψυχεδελική απομίμηση του μεγάλου, του κακού και του άσχημου». Εμείς ελπίζουμε ακόμη στον έπαινο του Δήμου (όχι του Νίκου) και των σοφιστών. Αυτά που θα τα βρεις στη σατραπεία – και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις;
Άρης Χατζηστεφάνου
Unfollow – Ιανουάριος 2012