Του Λεωνίδα Βατικιώτη – πηγή: Νέα Σελίδα
Δεν περίμεναν την Πρωτομαγιά δεκάδες χιλιάδες δάσκαλοι στις Ηνωμένες Πολιτείες, για να διαμαρτυρηθούν ζητώντας αύξηση των αποδοχών τους και της χρηματοδότησης των σχολείων.
Το παράδειγμα έδωσε η Δυτική Βιρτζίνια όπου μετά από 9 ημέρες απεργίας το Φεβρουάριο οι δάσκαλοι κέρδισαν αυξήσεις της τάξης του 5%. Τη σκυτάλη πήραν στη συνέχεια άλλες πολιτείες, με αποτέλεσμα πολλοί να κάνουν λόγο ακόμη και για «άνοιξη των δασκάλων», κατ’ αντιστοιχία της «αραβικής άνοιξης».
Ο αναβρασμός που είναι διάχυτος μεταξύ των δασκάλων ερμηνεύεται στη βάση πολλών παραγόντων. Αρχικά εξ αιτίας της χρόνιας καθήλωσης των μισθών. Στις ΗΠΑ οι δάσκαλοι συγκαταλέγονται στους χειρότερα αμειβόμενους δημόσιους υπαλλήλους, με τους μισθούς τους να αποκλίνουν σημαντικά από πολιτεία σε πολιτεία. Το κοινό τους ωστόσο είναι ότι δεν επαρκούν για την επιβίωση. «Για να βγάλουν πέρα οι δάσκαλοι», έγραφαν σε ρεπορτάζ τους οι New York Times στις 20 Μαρτίου, «πουλούν το πλάσμα του αίματός τους, ή κάνουν δεύτερες δουλειές όπως μεταφορά αποσκευών, οδηγοί της Uber και συντήρηση γρασιδιού». Πέρα από τη φτώχεια, τη δική τους ώθηση στην κινητοποίηση των δασκάλων έδωσαν τρεις ακόμη παράγοντες.
Αρχικά, το μαθητικό ξέσπασμα ενάντια στην οπλοκατοχή μετά τη νέα σφαγή στο Πάρκλαντ. Δεύτερο, κινητοποιήσεις ενάντια στο ρατσισμό της αστυνομίας που συνεχίζεται αμείωτος, όπως δείχνει το γεγονός ότι από τα 289 άτομα που έχει πυροβολήσει και σκοτώσει η αστυνομία το 2018 το 26% είναι μαύροι, όταν η αναλογία τους στον πληθυσμό είναι ακριβώς η μισή: 13%.
Τέλος, ώθηση στις απεργίες των δασκάλων δίνει και η πολιτική του Τραμπ που ενισχύει με κάθε τρόπο την οικονομική ελίτ. Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι οι μεγαλύτερες κινητοποιήσεις παρατηρούνται σε πολιτείες που ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι, εκθέτοντας την πολιτική περικοπών του Ντόναλντ Τραμπ. Πρόκειται για κίνηση, που χωρίς να μπορεί να ειπωθεί ότι υποκινείται από τους Δημοκρατικούς, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου.
Αξίζει όμως να σταθούμε και σε ορισμένες λεπτομέρειες των αγώνων που δείχνουν τη σοβαρότητα και την πολυμορφία τους. Για παράδειγμα, στην Οκλαχόμα, όπου οι δάσκαλοι δεν είχαν πάρει καμιά αύξηση επί 10ετία και η υποχρηματοδότηση των σχολείων ήταν τόσο εκτεταμένη ώστε μείωσαν τη σχολική εβδομάδα σε 4 ημέρες, αύξηση της τάξης των 6.000 ανά έτος ή 16%, που εγκρίθηκε από την Πολιτεία, δεν έγινε δεκτή! Οι δάσκαλοι την απέρριψαν!
Επανήλθαν όχι μόνο ζητώντας αυξήσεις της τάξης των 10.000 ετησίως, αλλά δύο αιτήματα επιπλέον: Ανάλογες αυξήσεις για τα συναφή επαγγέλματα των οδηγών και των συνοδών στα σχολικά λεωφορεία και γενναία χρηματοδότηση στα σχολεία. Οι δάσκαλοι στο Κεντάκι που αμείβονται με 52.000 δολ. ετησίως (καλύτερα απ’ ότι στην Οκλαχόμα που κερδίζουν 45.000 δολ.) συμμετείχαν στους αγώνες διεκδικώντας συνταξιοδοτικά αιτήματα. Εξ ίσου αποφασιστικοί εμφανίστηκαν οι δάσκαλοι και στην Αριζόνα, όπου οι μέσες αμοιβές ανέρχονται σε 47.000 δολ. ετησίως και την απεργία ψήφισε το 75% των 57.000 δασκάλων, διατυπώνοντας ωστόσο ένα αίτημα που αμφισβήτησε τα ιερά και τα όσια του αμερικανικού κι όχι μόνο νεοφιλελευθερισμού.
Οι αυξήσεις που πέτυχαν της τάξης του 20%, να μην προέλθουν από περικοπές σε άλλα πολιτειακά προγράμματα, όπως ήταν η αρχική πρόταση, αλλά από αύξηση της φορολογίας. «Είναι σα να κλέβεις τον Πίτερ για να πληρώνεις τον Πολ», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του παραρτήματος στην Αριζόνα της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Δασκάλων. Η εναλλακτική πρόταση του συνδικάτου ήταν να επιβληθεί φόρος της τάξης του 2,5% στις χρηματοπιστωτικές και νομικές υπηρεσίες, που θα αποφέρει δημόσια έσοδα ύψους 2,5 δισ. δολ. ετησίως κι από αυτά τα έσοδα να χρηματοδοτηθεί η παιδεία και οι λειτουργοί της.
Incredible scenes in West Virginia in the USA where 20,000 teachers are on their 4th day of strike action. Some say the strike is technically illegal but that just makes it even more powerful pic.twitter.com/5IN9HoDNys
— The Pileus (@thepileus) 27 Φεβρουαρίου 2018
Πρόκειται για μια βαθιά ριζοσπαστική πρόταση για δύο λόγους. Αρχικά επειδή με το αίτημα να μη θιγούν άλλα κοινωνικά κονδύλια μπαίνει ένα τέρμα στον περίφημο κοινωνικό αυτοματισμό, που αναπαράγει τη διάσπαση και τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργαζομένων. Κανείς δεν θα μπορεί να κατηγορήσει τους απεργούς δασκάλους ότι με τις αυξήσεις που εξασφάλισαν επιδείνωσαν τη θέση άλλων εργαζομένων της Πολιτείας για να βελτιώσουν τη δική τους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι αμφισβήτησαν ευθέως την εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική της Πολιτείας.
Σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ για να αυξηθεί η φορολογία απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία, τριών τετάρτων και στα δύο νομοθετικά σώματα. Αυτή η διάταξη ήταν αποτέλεσμα του υπερ-νεοφιλελεύθερου αντιφορολογικού κινήματος που ήκμασε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, στα απόνερα της νεοφιλελεύθερης αντεπανάστασης του Ρίγκαν, έχοντας στις σημαίες του το αίτημα της μείωσης των φορολογικών συντελεστών κι επικαλούμενο την προσέλκυση επενδύσεων, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, κοκ.
Οι επενδύσεις μπορεί να μην ήρθαν, οι θέσεις εργασίας μπορεί να μην δημιουργήθηκαν αλλά η μείωση των φορολογικών εσόδων στις 13 Πολιτείες που έχουν νομοθετήσει την αυξημένη πλειοψηφία για έγκριση αυξήσεων σε φορολογικούς συντελεστές οδήγησε στην κατάρρευση τις δημόσιες υποδομές και στην εξαθλίωση τους δημόσιους υπαλλήλους. Αυτοί που πλήρωσαν επομένως το λογαριασμό του αντιφορολογικού κινήματος ήταν οι φτωχότεροι πολίτες.
Κατά συνέπεια, το αίτημα των δασκάλων για τερματισμό της φορολογικής ασυλίας των μεγάλων επιχειρήσεων, σε μια εποχή μάλιστα που ο Τραμπ νομοθετεί νέες επιστροφές φόρων στους πλουσίους σε ομοσπονδιακό επίπεδο, ανάβοντας έτσι το πράσινο φως στις Πολιτείες για περαιτέρω μειώσεις φόρων και κοινωνικών δαπανών, έχει μεγάλη πολιτική σημασία. Κι αυτή είναι η σημαντικότερη παρακαταθήκη του κινήματος των αμερικάνων δασκάλων…