Σε μία τελετή βραβείων που έκανε τα πάντα για να μην διακοπεί από τις «ενοχλητικές» διαμαρτυρίες για την εκτυλισσόμενη γενοκτονία στη Γάζα, ορισμένοι καλλιτέχνες έκαναν αισθητή την αντίθεσή τους με αποκορύφωμα την ευχαριστήρια ομιλία του σκηνοθέτη Jonathan Glazer.
Η απονομή των φετινών βραβείων Όσκαρ ήταν φυλασσόμενη από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, όχι τόσο για τη διαφύλαξη της σωματικής ακεραιότητας των εκατομμυριούχων που πάτησαν το κόκκινο χαλί, αλλά για να μην γίνει εμφανές πόσο το κόκκινο αυτό χαλί θυμίζει το χρώμα του αίματος.
Τουλάχιστον 1.000 διαδηλωτές, σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας του Λος Άντζελες, βρέθηκαν έξω από τον χώρο της τελετής για να διαμαρτυρηθούν για τη συνενοχή των ΗΠΑ (και της βιομηχανίας θεάματός της) στη γενοκτονία του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων. Άλλοι κατάφεραν να δημιουργήσουν κυκλοφοριακό χάος, μπλοκάροντας τη διαδρομή των οχημάτων που μετέφεραν αστέρες στην τελετή, με αποτέλεσμα κάποιοι εξ αυτών να αναγκαστούν να τα εγκαταλείψουν και να αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους πρόσβασης. Η έναρξη της τελετής καθυστέρησε, ενώ κάποιοι από τους συμμετέχοντες άργησαν περισσότερη από μία ώρα να φτάσουν, λόγω των διαδηλώσεων.
Εντός της τελετής, η σιωπή έσπασε από μερικές μικρές συμβολικές κινήσεις και από μια ηχηρή παρέμβαση. Αφενός, αρκετοί καλλιτέχνες όπως οι Billie Eilish, Ava DuVernay, Mark Ruffalo, Mahershala Ali, Eugene Lee Young και Ramy Youssef φορούσαν μία κόκκινη καρφίτσα ως σύμβολο υποστήριξης του αιτήματος για άμεση εκεχειρία στη Γάζα, της συλλογικότητας Artists4Ceasefire. Παράλληλα, κάποιοι από τους συντελεστές της γαλλικής ταινίας «Ανατομία μιας πτώσης», φορούσαν καρφίτσες με την παλαιστινιακή σημαία.
«Ζητάμε άμεση, μόνιμη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Ζητάμε ειρήνη και διαρκή δικαιοσύνη για τον λαό της Παλαιστίνης», δήλωσε ο Αμερικανός με αιγυπτιακές ρίζες Youssef, που συμμετείχε στην ταινία Poor Things του Γιώργου Λάνθιμου. «Είναι ένα καθολικό μήνυμα του “Ας σταματήσουμε να σκοτώνουμε παιδιά. Ας μην είμαστε κομμάτι περισσότερου πολέμου”. Κανείς δεν έχει κοιτάξει ποτέ πίσω σε έναν πόλεμο και έχει σκεφτεί πως μια εκστρατεία βομβαρδισμού ήταν καλή ιδέα. Το να είσαι περικυκλωμένος από τόσους πολλούς καλλιτέχνες που είναι πρόθυμοι να δανείσουν τις φωνές τους, η λίστα μεγαλώνει. Πολλοί άνθρωποι θα φοράνε αυτές τις καρφίτσες απόψε. Θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε το πού είμαστε για να μιλήσουμε στις καρδιές των ανθρώπων. Υπάρχουν πολλές ομιλούσες κεφαλές στις ειδήσεις, αυτός είναι ένας χώρος για ομιλούσες καρδιές. Προσπαθούμε να έχουμε αυτή τη μεγάλη ακτίνα φωτός προς την ανθρωπότητα. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος», συμπλήρωσε.
Όμως η μεγαλύτερη στιγμή ήρθε την ώρα της απονομής του βραβείου για την καλύτερη διεθνή ταινία, στο «The Zone of Interest». Η ταινία, γραμμένη και σκηνοθετημένη από τον Βρετανό Εβραίο Jonathan Glazer και δημιουργημένη με τη συνεργασία του Μουσείου Μνήμης του Άουσβιτς, ακολουθεί τη φαινομενικά ειδυλλιακή ζωή μιας γερμανικής οικογένειας τη δεκαετία του 1940. Όμως σταδιακά αποκαλύπτεται πως το σπίτι της οικογένειας βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς και πατριάρχης της οικογένειας είναι ο μακροβιότερος διοικητής του, Ρούντολφ Χες, που επέβλεψε άμεσα τη συστηματική δολοφονία πάνω από ενός εκατομμυρίου Εβραίων. Οι θεατές της ταινίας δεν βλέπουν ποτέ αυτές τις δολοφονίες, αλλά ακούν τον φρικιαστικό τους ήχο: κραυγές, τον κρότο των πολυβόλων και τους ήχους των βιομηχανικών μεθόδων εξόντωσης. Δεν είναι τυχαίο που η ταινία βραβεύτηκε και για τη μίξη ήχου.
Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος, Jonathan Glazer, στην ευχαριστήρια ομιλία του έκανε την πιο άμεση αναφορά σε όσα συμβαίνουν στη Γάζα, παραλληλίζοντας τη βασισμένη σε αληθινά γεγονότα ταινία του με το σήμερα. «Όλες οι επιλογές μας έγιναν για να μας καθρεφτίσουν και να μας φέρουν αντιμέτωπους στο παρόν, όχι για να πούμε κοιτάξτε τι έκαναν τότε, αλλά τι κάνουμε εμείς τώρα», διάβασε ο σκηνοθέτης.
«Η ταινία μας δείχνει πού οδηγεί η απανθρωποποίηση στα χειρότερά της. Έχει σχηματίσει όλο το παρελθόν και το παρόν μας», τόνισε και συμπλήρωσε: «Αυτή τη στιγμή, στεκόμαστε εδώ ως άνθρωποι που αρνούνται η εβραϊκότητά τους και το Ολοκαύτωμα να καπηλεύονται από μια κατοχή που έχει οδηγήσει στη σύγκρουση για τόσους πολλούς αθώους ανθρώπους. Είτε πρόκειται για τα θύματα της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ ή για τη συνεχιζόμενη επίθεση στη Γάζα, όλα τα θύματα αυτής της απανθρωποποίησης — πώς αντιστεκόμαστε; Η Aleksandra Bystroń-Kołodziejczyk, το κορίτσι που λάμπει στην ταινία όπως και στη ζωή, επέλεξε [ΣτΜ: την αντίσταση]. Το αφιερώνω στη μνήμη της και στην αντίστασή της». Πρόκειται για αναφορά σε μία Πολωνο-Εβραία αντιστασιακή, η οποία στην ταινία φαίνεται να αφήνει μερικά μήλα για τους έγκλειστους σε ένα από τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας του Άουσβιτς.
Τα λόγια του Glazer προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις από φιλοισραηλινούς σχολιαστές, με πολλούς να τον κατηγορούν για αντισημιτισμό, παρερμηνεύοντας μια αποστροφή του λόγου του ως «αρνούμαστε την εβραϊκότητά μας».
