Τη νεότερη έκθεσή του για την Αξιολόγηση της Επισιτιστικής Ασφάλειας στη Γάζα εξέδωσε στις 6 Δεκεμβρίου 2023 το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (World Food Programme – WFP) των Ηνωμένων Εθνών. Η αξιολόγηση παρουσιάζει το μέγεθος της έλλειψης τροφίμων στη Γάζα, εκθέτοντας πώς «η άμεση διατάραξη και καταστροφή των επισιτιστικών συστημάτων λόγω των συγκρούσεων, η περιορισμένη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας και η πλήρης διακοπή των εμπορικών αγαθών έχουν επηρεάσει σοβαρά τη διακίνηση και την πρόσβαση των νοικοκυριών σε τρόφιμα και θρεπτικά εφόδια».
Η έκθεση χωρίζει τη Γάζα σε δύο κομμάτια, καθώς εκ των πραγμάτων οι συνθήκες στο βόρειο και το νότιο τμήμα της Λωρίδας είναι διαφορετικές, αν και αμφότερες τραγικές. Στις βόρειες επαρχίες (βόρεια Γάζα και πόλη της Γάζας), το 97% των νοικοκυριών έχουν «ανεπαρκή κατανάλωση τροφίμων», ενώ το 95% υιοθετούν «ακραίες στρατηγικές κατανάλωσης» ώστε να ανταπεξέλθουν στην έλλειψη τροφίμων — κάτι που σημαίνει πως περιορίζουν σε ακραίο βαθμό την κατανάλωση τροφίμων, ούτως ώστε οι διαθέσιμες ποσότητες να διαρκέσουν περισσότερο χρόνο.
Συνεχίζοντας με τα στατιστικά για τις βόρειες επαρχίες, η έκθεση επισημαίνει πως το 48% των νοικοκυριών υποφέρει από έντονα επίπεδα πείνας, ενώ 9 στους 10 ερωτηθέντες ανέφεραν ότι πέρασαν τουλάχιστον μία ολόκληρη ημέρα και νύχτα χωρίς φαγητό, με το 18% από αυτούς να έχει ζήσει περισσότερες από 10 τέτοιες ημέρες τον τελευταίο μήνα.
Αντίστοιχα, στις νότιες επαρχίες (Deir Al Balah, Khan Younis και Rafah) το 83% των νοικοκυριών έχει ανεπαρκή κατανάλωση τροφίμων, το 82% υιοθετεί ακραίες στρατηγικές κατανάλωσης και το 38% υποφέρει από έντονα επίπεδα πείνας. Δύο στους 3 ερωτηθέντες ανέφεραν μία τουλάχιστον ημέρα και νύχτα χωρίς φαγητό, ενώ το 13% έζησε περισσότερες από 10 τέτοιες ημέρες τον τελευταίο μήνα.
Σε ό,τι αφορά την προμήθεια τροφίμων, στις βόρειες επαρχίες σχεδόν οι 8 στους 10 ερωτηθέντες δεν προμηθεύονται τρόφιμα από αγορές, αλλά από φίλους και συγγενείς (43%) και μέσω ανθρωπιστικής βοήθειας από ΜΚΟ (32%). Οι αντίστοιχοι αριθμοί στις νότιες επαρχίες είναι 21% για προμήθεια τροφίμων από φίλους και συγγενείς και 46% για προμήθεια από ανθρωπιστική βοήθεια. Η διαφορά των ποσοστών εξηγείται από το γεγονός πως στις νότιες επαρχίες υπάρχει πολύ μεγαλύτερος αριθμός εκτοπισμένων και πως στις βόρειες επαρχίες το έργο αρωγής των ανθρωπιστικών οργανώσεων είναι πολύ πιο δύσκολο, λόγω των χερσαίων επιχειρήσεων των ισραηλινών δυνα΄μεων.
Για τη γενική κατάσταση στη Γάζα, η έκθεση του WFP επισημαίνει τα εξής: «Εκτιμάται ότι έως και 1,8 εκατομμύρια άνθρωποι στη Γάζα, ή σχεδόν το 80% του πληθυσμού, είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι. Σχεδόν 1,1 εκατομμύρια είναι καταγεγραμμένοι σε 156 εγκαταστάσεις της UNRWA, εκ των οποίων περίπου 958.000 είναι καταγεγραμμένοι σε 99 καταφύγια της UNRWA στις νότιες επαρχίες. Το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) ανέφερε επίσης ότι λόγω του υπερπληθυσμού και των κακών συνθηκών υγιεινής στα καταφύγια της UNRWA, υπήρξε σημαντική αύξηση ορισμένων μεταδοτικών ασθενειών. Το σύστημα υγείας σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας εξακολουθεί να είναι υπερφορτωμένο εν μέσω σοβαρής έλλειψης ιατρικών προμηθειών και ζημιών που υπέστησαν τα νοσοκομεία κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών και των στρατιωτικών επιχειρήσεων».
Τεράστια προβλήματα παρουσιάζονται και με την πρόσβαση του πληθυσμού σε καθαρό νερό. Ενώ σύμφωνα με τα διεθνή ανθρωπιστικά στάνταρ ο ελάχιστος μέσος όγκος νερού που χρησιμοποιείται για πόση και οικιακή υγιεινή δεν πρέπει να είναι μικρότερος από 15 λίτρα ανά άτομο την ημέρα, κατά μέσο όρο τα νοικοκυριά που ερωτήθηκαν αναφέρουν ότι έχουν πρόσβαση σε 1,8 λίτρα στις βόρειες επαρχίες και 2 λίτρα στις νότιες επαρχίες ανά άτομο την ημέρα.
Η έρευνα του WFP διεξήχθη μέσω τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της 7ήμερης κατάπαυσης του πυρός, σε συνολικά 399 νοικοκυριά σε ολόκληρη τη Γάζα (88 στις βόρειες επαρχίες και 311 στις νότιες).
Οι συνθήκες που περιγράφονται στην Αξιολόγηση του WFP αποτελούν άμεσο επακόλουθο της «απόλυτης πολιορκίας» της Γάζας που είχε ανακοινώσει στις 9 Οκτωβρίου ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Γιοάβ Γκαλάντ. Όπως τονίζει το WFP, από την έναρξη αυτής της κρίσης, 1.249 φορτηγά με επισιτιστική ανθρωπιστική βοήθεια έχουν επιτραπεί να περάσουν στη Γάζα, πολλά εκ των οποίων κατά τη διάρκεια της σύντομης κατάπαυσης του πυρός. Ακόμα κι αν αγνοήσει κανείς την άνιση κατανομή, ο μέσος όρος ανέρχεται σε περίπου 24,5 φορτηγά ανά ημέρα, ενώ οι ανάγκες του πληθυσμού θα απαιτούσαν την είσοδο τουλάχιστον 100 φορτηγών ανά ημέρα για να καλυφθούν.
Η εσκεμμένη λιμοκτονία ενός πληθυσμού αποτελεί έγκλημα πολέμου σύμφωνα με το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Το γεγονός πως το Ισραήλ δεν αναγνωρίζει το ΔΠΔ, δεν έχει για τις ανάγκες τις δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου καμία σημασία. Όπως τονίζει σε σχετικό του σημείωμα ο ειδικός διεθνούς δικαίου Τομ Ντάνενμπαουμ, το γεγονός πως η Παλαιστίνη έχει γίνει από το 2015 μέλος του ΔΠΔ, δίνει στο Δικαστήριο δικαιοδοσία όχι μόνο για εγκλήματα που διαπράττονται από Παλαιστίνιους, αλλά και για εγκλήματα που διαπράττονται στα παλαιστινιακά εδάφη. Η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου «ισχύει επίσης για τις ισραηλινές στρατιωτικές ενέργειες εντός της Γάζας ή με αντίκτυπο στη Γάζα. Το Δικαστήριο έχει τονίσει ότι η εδαφική δικαιοδοσία επέρχεται εφόσον ένα “μέρος” του εγκλήματος λαμβάνει χώρα στο έδαφος ενός κράτους μέλους του ΔΠΔ», σημειώνει ο νομικός.
Διαβάστε το σύνολο της Αξιολόγησης της Επισιτιστικής Ασφάλειας στη Γάζα από το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ εδώ (στα αγγλικά).
