του Ανδρέα Κοσιάρη
Από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε, η δημιουργία της αμερικανικής «Δύναμης Διαστήματος» έγινε αντικείμενο κοροϊδίας και χλεύης. Ίσως για αυτό να ευθύνεται το ότι η Space Force ήταν πνευματικό παιδί του Ντόναλντ Τραμπ και του (τόσο Χριστιανού που αποφεύγει να βρίσκεται στον ίδιο χώρο με γυναίκα χωρίς την παρουσία της συζύγου του) Μάικ Πενς. Η ενασχόληση με το διάστημα ενός παλιμπαιδίζοντος απατεώνα/επιχειρηματία και ενός σφόδρα αντιεπιστημονικού σκοταδιστή, προμήνυε τραγελαφικές καταστάσεις — όσοι τις περίμεναν, δεν απογοητεύτηκαν.
Οι πρώτες κριτικές ήταν για την φαινομενική αχρηστία ενός ξεχωριστού στρατιωτικού σώματος για το διάστημα. Οι ΗΠΑ διαθέτουν φυσικά μια πολιτική υπηρεσία διαστήματος, τη NASA, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αφεθεί στην τύχη της, με μειωμένους προϋπολογισμούς να την φέρνουν στην ανάγκη της ιδιωτικής οικονομίας και του Έλον Μασκ. Αλλά διέθεταν ήδη και στρατιωτική οπτική για το διάστημα, μέσω της Διαστημικής Διοίκησης που εντασσόταν στην αμερικανική Αεροπορία. Η αποκόλλησή της από την Αεροπορία και η αυτονόμησή της, κρίθηκε στην καλύτερη ως ένα ανούσιο παιχνίδι εντυπώσεων για να μπορεί ο Τραμπ να καμώνεται ότι «παίζει» με διαστημόπλοια και αστροναύτες — στην χειρότερη, ως άλλο ένα «κόλπο» για να αυξηθεί ο στρατιωτικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ και να καρπωθούν ακόμα περισσότερο δημόσιο χρήμα οι στρατιωτικές βιομηχανίες. Πιθανόν να ήταν και τα δύο.
Όμως η κατάσταση έγινε χειρότερη, ή μάλλον τραγελαφικότερη, μόλις άρχισαν να εμφανίζονται λεπτομέρειες για αυτή τη «Δύναμη Διαστήματος». Η πρώτη τέτοια λεπτομέρεια ήταν το σήμα της — μια ξεκάθαρη ξεπατικούρα του σήματος της Διοίκησης Αστροστόλου της Ηνωμένης Oμοσπονδίας Πλανητών από το τηλεοπτικό και κινηματογραφικό Star Trek. Οι συγκρίσεις που προκάλεσε η ομοιότητα των σημάτων ήταν άμεσες.
President Trump appeared to unveil the new US Space Force logo — and it bears an uncanny resemblance to the “Star Trek” insignia https://t.co/XXb6HSkKmV pic.twitter.com/RNrymkfj8N
— CNN Politics (@CNNPolitics) January 25, 2020
Στο πόνημα επιστημονικής φαντασίας του Τζιν Ροντενμπέρι, η ΗOΠ είναι ένας ουτοπικός διαπλανητικός κυβερνητικός οργανισμός, με έντονα σοσιαλιστικά στοιχεία, όπου γήινοι και εξωγήινοι συνυπάρχουν αρκετά αρμονικά σε μία κοινωνία που έχει ξεπεράσει την ανεπάρκεια πόρων. Στον αντίποδα, η Διαστημική Δύναμη είναι ένας καθαρά στρατιωτικός οργανισμός, γεννημένος από το μυαλό ενός φερέλπιδος φασίστα.
Λίγο μετά το σήμα, αποκαλύφθηκε και η στολή των ανδρών και των γυναικών της Διαστημικής Δύναμης, που για κάποιο μυστήριο λόγο έχει χρώμα πράσινο καμουφλάζ. Η έλλειψη πρασινάδας στο διάστημα, μέσα στην οποία θα μπορούσε μια τέτοια στολή να περάσει απαρατήρητη, μάλλον δεν έπαιξε κανέναν ρόλο στη σκέψη των ιθύνοντων νόων που την επέλεξαν.
Η γελοιότητα όμως τερματίστηκε (μέχρι, φυσικά, την επόμενη) όταν ανακοινώθηκε το επίσημο «παρατσούκλι» του Σώματος, μαζί με τα πρωταρχικά του συνθήματα, που φέρουν μια έντονη εσάνς εθνικισμού σε έναν «χώρο» όπου τα έθνη είναι ανύπαρκτα.
Today, after a yearlong process that produced hundreds of submissions and research involving space professionals and members of the general public, we can finally share with you the name by which we will be known: Guardians. pic.twitter.com/Tmlff4LKW6
— United States Space Force (@SpaceForceDoD) December 18, 2020
Η Διαστημική Δύναμη επέλεξε το παρατσούκλι «Guardians» για τον εαυτό της, φέρνοντας αμέσως στον νου πολλών τις υπερηρωικές ταινίες «Guardians of the Galaxy», της Marvel. Μάλιστα ο σκηνοθέτης των ταινιών, Τζέιμς Γκαν, τουίταρε χαριτολογώντας, «Μπορούμε να μηνύσουμε;».
Can we sue this dork? https://t.co/9skZ8aG446
— James Gunn (@JamesGunn) December 19, 2020
Όμως τα συνθήματα που συνόδευαν το παρατσούκλι, δημιούργησαν και άλλους κινηματογραφικούς συνειρμούς. «ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ| ΑΠΟΣΤΟΛΗ | ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ», φωνάζει με κεφαλαία το αφισάκι των «Φυλάκων» — και αν η «ΑΠΟΣΤΟΛΗ» θεωρείται φυσιολογική επιλογή, για ένα στρατιωτικό σώμα (του οποίου βέβαια η σαφής «αποστολή» δεν είναι γνωστή), οι άλλες δύο λέξεις μπορούν να δημιουργήσουν φασιστικούς συνειρμούς.
Οι φαινομενικά «αθώες» έννοιες της «κληρονομιάς» και της «κουλτούρας», είναι υπό συνθήκες άμεσα συνυφασμένες με συνθήματα των υπέρμαχων της λευκής ανωτερότητας και των θεωριών της «Μεγάλης Αντικατάστασης» και του «Πολέμου των Πολιτισμών», το θεωρητικό υπόβαθρο των Δυτικών νεοφασιστών, από τον Στιβ Μπάννον και τους συνωμοσιολόγους του Q-Anon, μέχρι τα ελληνικά χουντικά απολειφάδια και τους Ορθόδοξους «αντι-λαθρο μαχητές».
Η «κληρονομιά» που κομίζει η Διαστημική Δύναμη είναι η κληρονομιά της Λευκής εθνικιστικής Αμερικής και η «κουλτούρα» είναι η κουλτούρα της Λευκής φυλής — δεν γίνεται ρητά σαφές, αλλά είναι σαφέστατο υπόρρητα. Ειδικά αφού προηγουμένως, η Διαστημική Δύναμη είχε αποκτήσει – κατά την αμερικανική στρατιωτική παράδοση – την ολόδική της Βίβλο.
Οι κινηματογραφικοί συνειρμοί που γεννήθηκαν άμεσα ήταν τουλάχιστον δύο. Ο πρώτος, με το αντίπαλο δέος του κόσμου του Star Trek, το Star Wars του Τζορτζ Λούκας, και τους ξεκάθαρα εμπνευσμένους από το στρατό του Γ’ Ράιχ Stromtroopers. Ο έτερος συνειρμός, ίσως ακόμα πιο οξύς, είναι με την ταινία Iron Sky — ένα χιουμοριστικό b-movie, όπου οι Ναζί επανέρχονται στο προσκήνιο δεκαετίες μετά την ήττα τους, προερχόμενοι από μία μυστική βάση στη Σελήνη.
Στα συνθήματα της Διαστημικής Δύναμης έρχεται να προστεθεί και το λατινικό μότο του Σώματος – πάλι κατά την αμερικανική στρατιωτική παράδοση – που είναι το «Semper Supra». Μεταφράζεται εξίσου εύκολα ως «πάντοτε υψηλότερα», που είναι η επιθυμητή από το Σώμα μετάφραση, αλλά και ως «πάντοτε από πάνω», υποδηλώνοντας υπεροχή και εξουσία, που σε συνδυασμό με ολόκληρο το συμβολικό πλαίσιο της ΔΔ, «λέει» και πάλι πολλά.
Θα πείτε, «και τι μας νοιάζει εμάς ρε φίλε, έχουμε πανδημία και γενικά σημαντικότερα πράγματα να ασχοληθούμε». Σαφώς και έχουμε, κανείς δεν αντιλέγει. Όμως η τραγελαφική δημιουργία της Διαστημικής Δύναμης των ΗΠΑ αποτελεί το πρώτο μεγάλο βήμα για την στρατιωτικοποίηση του διαστήματος — και, μαζί με όλα τα συμπαρομαρτούντα για τις οικονομικές προτεραιότητες του καπιταλισμού και τη σπατάλη πόρων, είναι το πρώτο μεγάλο βήμα του εθνικισμού, του σύγχρονου νεοφασισμού αν θέλετε, στο να εδραιώσει την ύπαρξή του και πέραν των από τους θιασώτες του χαραγμένων συνόρων στο δέρμα του πλανήτη. Η «κληρονομιά» και η «κουλτούρα» της Λευκής δύσης δεν αρκείται στην επιβολή της σε στέρεο έδαφος — θέλει να αιωρηθεί και στο κενό μεταξύ των άστρων.
