Τη δόξα του ΣΚΑΪ φαίνεται πως ζήλεψε ο τηλεοπτικός σταθμός ACTION24, παρουσιάζοντας ένα γράφημα με αντιστραμμένη την πορεία του χρόνου, με αποτέλεσμα να φαίνεται εκ πρώτη όψεως πως η δημοτικότητα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη βαίνει αύξουσα, ενώ στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο.
Αλήστου μνήμης έχει μείνει η προσπάθεια του ΣΚΑΪ το 2017 να παρουσιάσει την «κατώτερη των προσδοκιών» ανάπτυξη της οικονομίας με ένα γράφημα με αντιστραμμένο τον άξονα Χ, όπου η μεταβλητή του χρόνου εμφανιζόταν να πηγαίνει από τα δεξιά προς τα αριστερά ώστε να δίνεται η εντύπωση της πτωτικής τάσης.
Με ένα πολύ παρόμοιο τέχνασμα, ο τηλεοπτικός σταθμός ACTION24 επιχείρησε χθες να παρουσιάσει ένα γράφημα με στοιχεία δημοσκοπήσεων της εταιρείας RASS για το ποιος εκ των πολιτικών αρχηγών ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ είναι «καταλληλότερος πρωθυπουργός». Το γράφημα είχε στοιχεία από τον Ιούνιο του 2021 έως τον Μάρτιο του 2023 — όμως η πρώτη ημερομηνία βρισκόταν στο δεξί άκρο του γραφήματος και η τελευταία στο αριστερό.
Όπως εξηγεί και ο Άρης Χατζηστεφάνου στο βιβλίο του «Προπαγάνδα και Παραπληροφόρηση», τέτοιου είδους παραδείγματα είναι δύσκολο να αποδοθούν σε λάθος των όντως υποστελεχωμένων γραφιστικών τμημάτων των ελληνικών ΜΜΕ. Ενώ, για παράδειγμα, ένα λάθος στα μεγέθη γραφιστικής «πίτας» μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη εμπειρίας και εξειδικευμένων γνώσεων ενός υπαλλήλου, «λαθροχειρίες» όπως η αντιστροφή του άξονα του χρόνου είναι δεδομένα σκόπιμη επιλογή.
Το ενδιαφέρον είναι πως και στις δύο περιπτώσεις, εκείνη του ΣΚΑΪ από το 2017, αλλά και στη σημερινή του ACTION24, η παραπλάνηση δεν αφορά τα ίδια τα στοιχεία των τιμών που παρουσιάζονται, αλλά την οπτική ενίσχυσή τους.
Στο παράδειγμα του ΣΚΑΪ, τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν όντως έδειχναν μια «ανάπτυξη κατώτερη των προσδοκιών», όπως τη διατύπωσε ο σταθμός. Η σημασία της αντιστροφής του άξονα του χρόνου στο γράφημα ήταν στην οπτική παρουσίαση μιας πτωτικής τάσης, που ενίσχυε παραπλανητικά το «επιχείρημα» του Μέσου.
Αντίστοιχα, στο γράφημα του ACTION24 τα στοιχεία που παρουσιάζονται δείχνουν μια διαχρονική υπεροχή του Κυριάκου Μητσοτάκη έναντι του Αλέξη Τσίπρα στην ερώτηση «Καταλληλότερος Πρωθυπουργός» [το αν αυτά τα στοιχεία προήλθαν με σωστές δημοσκοπικές μεθόδους ή αν το ίδιο το ερώτημα έχει σημαντικό περιεχόμενο είναι άλλο ζήτημα, εκτός του παρόντος κειμένου]. Όμως αυτή η υπεροχή δεν αρκεί — πρέπει να δοθεί και η εντύπωση πως η «καταλληλότητα» του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει αύξηση αντί για την πραγματική της πτώση.
Φυσικά, για όποιον πάρει μερικά δευτερόλεπτα να μελετήσει το γράφημα, η εντύπωση αυτή θα διαλυθεί. Όμως όσοι το προσπεράσουν με μια σύντομη ματιά, θα μείνουν με την εντύπωση που ο παραπληροφορητής επιθυμεί — μια μπλε γραμμούλα που ανεβαίνει.
