Άρης Χατζηστεφάνου | Η Εφημερίδα των Συντακτών 09/03/2024
Το να είσαι υπεύθυνος ειδικού τμήματος του FBI για την πάταξη της αναρχίας στις ΗΠΑ ακούγεται σαν τη μεγαλύτερη αργομισθία στην Ιστορία. Παρ’ όλα αυτά, το ομοσπονδιακό γραφείο ερευνών έχει αυξήσει τους πόρους που διαθέτει για την παρακολούθηση του αναρχικού κινήματος, τη στιγμή που ένοπλες ομάδες νεοφασιστών περιδιαβαίνουν ανενόχλητες όλη τη χώρα.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά το οργανόγραμμα του FBI θα εντοπίσει το λεγόμενο Πρόγραμμα Αναρχικού Εξτρεμισμού — μια υπηρεσία που ασχολείται αποκλειστικά με την πάταξη της αναρχικής βίας. Για τα δεδομένα των ΗΠΑ όπου σχεδόν το 100% των θανατηφόρων εξτρεμιστικών ενεργειών με πολιτικά κίνητρα προέρχονται από την Άκρα Δεξιά, το να διατηρείς ειδικό πρόγραμμα για τους αναρχικούς θυμίζει το ανέκδοτο με την εταιρεία ψυγείων που άνοιξε κατάστημα στον Βόρειο Πόλο — ποτέ δεν ξέρεις πότε θα χρειαστεί αλλά είναι μάλλον βέβαιο ότι το λειτουργικό κόστος θα ξεπερνά τα κέρδη.
Παρ’ όλα αυτά, μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από την αστυνομία το 2020 και τα επεισόδια που ακολούθησαν, το FBI αυξάνει συνεχώς τις δαπάνες του για τον έλεγχο της αναρχίας. Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί αλλά και σχολιαστές αναφέρονται όλο και συχνότερα στην απειλή του αναρχικού κινήματος (;) την οποία το αμερικανικό κράτος οφείλει να πατάξει άμεσα.
Το θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα λίγες μόλις ημέρες από τη στιγμή που ο νεαρός αεροπόρος Άαρον Μπούσνελ αυτοπυρπολήθηκε έξω από την ισραηλινή πρεσβεία στην Ουάσινγκτον, φωνάζοντας «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» και καταγγέλλοντας τη συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα. Το γεγονός ότι ο Μπούσνελ αυτοπροσδιοριζόταν ως αναρχικός και χρησιμοποιούσε ορισμένα αναρχικά σύμβολα στο ίντερνετ αποτέλεσε την αφορμή που ζητούσαν ορισμένοι για να ξεκινήσουν ένα νέο κυνήγι μαγισσών.
Ο γερουσιαστής Τομ Κότον, μέλος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας, δήλωσε ότι το θύμα με τον θάνατό του άσκησε μια μορφή «τρομακτικής βίας» και ζήτησε εξηγήσεις από το Πεντάγωνο για το γεγονός ότι αναρχικοί καταφέρνουν να παρεισφρέουν στις τάξεις του. Προφανώς τίποτα σχετικό δεν συμβαίνει αφού οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, όπως και της Ελλάδας, αποτελούν εκκολαπτήριο της Άκρας Δεξιάς.
Το αν ο Μπούσνελ θα χαρακτηριζόταν αναρχικός σε μια ευρωπαϊκή χώρα είναι θέμα που ξεπερνά τα όρια του παρόντος κειμένου (αν και η αυτοθυσία απέναντι σε μια προκλητική αδικία ήταν πάντα από τα βασικά χαρακτηριστικά κάθε αληθινού αναρχικού). Το πραγματικό ερώτημα όμως είναι τι μπορεί να μας αποκαλύψει η αντίδραση του πολιτικού κατεστημένου των ΗΠΑ και θεσμών όπως το FBI για το συγκεκριμένο περιστατικό.
Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι το FBI πραγματοποίησε τα πρώτα του βήματα, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, κινούμενο όχι απέναντι στην εγκληματικότητα που μάστιζε την Αμερική αλλά με συνεχείς επιθέσεις εναντίων κομμουνιστών, αναρχικών και γενικότερα προοδευτικών ανθρώπων που αμφισβητούσαν την οικονομική τάξη πραγμάτων.
Σημείο-σταθμό στη διαμόρφωση των διωκτικών αρχών που γνωρίζουμε σήμερα στις ΗΠΑ αποτέλεσαν οι διαβόητες «επιδρομές Πάλμερ» του 1919 — ένα πραγματικό πογκρόμ εναντίον κομμουνιστών και αναρχικών, που οδήγησε στη σύλληψη τουλάχιστον 10.000 ανθρώπων. Υπό τις διαταγές του υπουργού Δικαιοσύνης Μίτσελ Πάλμερ και τον επιχειρησιακό έλεγχο του 24χρονου, μετέπειτα διευθυντή του FBI, Έντγκαρ Χούβερ, οι συλλήψεις αφορούσαν κυρίως Ιταλούς και Εβραίους κομμουνιστές και αναρχικούς. Η μεροληπτική στοχοποίηση αυτών των ομάδων ίσως και να ήταν προάγγελος του πνεύματος που θα επικρατούσε στη Γερμανία στα τελευταία χρόνια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης ή στην Ιταλία του Μουσολίνι, όπου αστυνομία και δικαστές επιχειρούσαν να συνθλίψουν την Αριστερά κάνοντας ταυτόχρονα πλάτες στο αναδυόμενο τέρας του φασισμού.
Όσο άδικες και απάνθρωπες και αν ήταν όμως αυτές οι επιθέσεις, τουλάχιστον στρέφονταν εναντίον ενός υπαρκτού αντιπάλου. Το εργατικό κίνημα των ΗΠΑ βρισκόταν στο απόγειο της δύναμής του, ενώ οι ομάδες των αριστερών και των αναρχικών αντλούσαν έμπνευση από τη Ρωσική Επανάσταση και τη δράση αναρχικών κινημάτων στην Ευρώπη. Άλλωστε και ο Πάλμερ μπορούσε ακόμη να ισχυριστεί ότι ξεκίνησε τα πογκρόμ όταν κάποιος ταχυδρόμησε μια βόμβα στο σπίτι του.
Το σκηνικό δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο διαφορετικό σήμερα, όπου η υπ’ αριθμόν ένα τρομοκρατική απειλή στις ΗΠΑ είναι η δράση ακροδεξιών και φιλοφασιστικών ομάδων όπως αυτές που κατέλαβαν το Καπιτώλιο το 2021 αμφισβητώντας ανοιχτά το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας. Παρ’ όλα αυτά, οι πόροι που διαθέτει το FBI για την παρακολούθηση και τον έλεγχο αριστερών πολιτών είναι τρομακτικά δυσανάλογοι σε σχέση με την «απειλή» που αυτοί αποτελούν για την εθνική ασφάλεια.
Έρευνα που παρουσίασε πριν από μερικά χρόνια η ομάδα ανθρώπινων δικαιωμάτων Defending Rights & Dissent αποκάλυπτε ότι από τo 2010 το FBI παρακολουθεί «μαύρους ακτιβιστές, μουσουλμάνους πολίτες των ΗΠΑ, υποστηρικτές των Παλαιστινίων, μέλη ειρηνιστικών κινημάτων, ομάδες που καταδικάζουν τις απελάσεις μεταναστών, άτομα που είχαν συμμετάσχει στο κίνημα Occupy Wall Street, μέλη οικολογικών οργανώσεων, ομάδες που ζητούν την εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων με την Κούβα και το Ιράν» κ.ο.κ. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων (με εξαίρεση ορισμένους ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων) πρόκειται για απόλυτα φιλήσυχους πολίτες οι οποίοι βρίσκονται υπό καθεστώς παρακολούθησης όχι για τη δράση τους αλλά για τα φρονήματά τους.
Το δυσανάλογο ενδιαφέρον του FBI για ό,τι κινείται αριστερότερα του Κέντρου έχει προφανώς ξεκάθαρο ιδεολογικό πρόσημο το οποίο δεν διαφέρει ούτε κατ’ ελάχιστο από τη ρητορική της τραμπικής Δεξιάς. Όταν ο πρώην (και επόμενος) πρόεδρος των ΗΠΑ εξίσωνε την υπαρκτή απειλή των ναζιστικών ταγμάτων εφόδου που δολοφονούσαν διαδηλωτές με τις διάσπαρτες ομάδες των antifa ουσιαστικά αναπαρήγε την κυρίαρχη φιλελεύθερη θεωρία των δύο άκρων. Την ίδια θεωρία στην οποία στηρίζεται ολόκληρο το οργανόγραμμα του FBI.
