Λεωνίδας Βατικιώτης
Εφημερίδα Πριν – 12/11/2017
Ξεχωριστής σημασίας είναι ο νέος κύκλος αποκαλύψεων φοροαποφυγής με τη βοήθεια υπεράκτιων εταιρειών, που έγινε γνωστός ως Paradise Papers, κι όπου εμπλέκεται η αφρόκρεμα της οικονομικής και πολιτικής ελίτ.
Τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι οφθαλμοφανή: Λεφτά υπάρχουν, οι φορολογικοί κανόνες ισχύουν μόνο για τους οικονομικά αδύναμους, η φορολογία μπορεί εύκολα να μειωθεί αν οι πλούσιοι πληρώσουν τους φόρους που καταβάλλουμε όλοι εμείς, η διάσωση των τραπεζών διέσωσε και τα στελέχη των τραπεζών, όπως ο Φωκίων Καραβίας της Eurobank, που είναι ένας από τους 130 Έλληνες που κοσμούν τη λίστα.
Με αφορμή όμως τις νέες αποκαλύψεις για τη φοροαποφυγή στα εξωτικά νησιά (που συνολικά ανέρχεται σε 8,7 τρισ. δολ. ή το 11,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ) κινδυνεύει να περάσει απαρατήρητη η θεσμοθετημένη φοροαποφυγή που συντελείται επί ευρωπαϊκού εδάφους και υπό την έγκριση των Βρυξελλών, με επίκεντρο κυρίως το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και την Ιρλανδία. Πελάτες των ευρωπαϊκών φορολογικών παραδείσων είναι κυρίως αμερικανικές πολυεθνικές, όπως η Google.
Το τέχνασμα που χρησιμοποιούν το περιέγραψε στους New York Times αμερικανός οικονομολόγος που έχει εργαστεί επί μακρόν σε αυτό τον τομέα: Η Google λοιπόν πρώτα μετέφερε την πνευματική ιδιοκτησία των τεχνολογιών έρευνας και διαφήμισης στην εταιρεία συμμετοχών Google Ireland Holdings. Επέλεξε, δε, την Ιρλανδία όχι μόνο λόγω του ευνοϊκού φορολογικού της καθεστώτος αλλά για κάτι πιο σημαντικό κι ας μη φαίνεται με την πρώτη ματιά: Επειδή το Δουβλίνο επιτρέπει σε μια εταιρεία να είναι μεν στα ιρλανδικά φορολογικά μητρώα, αλλά να διοικείται από τις Βερμούδες που είναι σχεδόν στο μέσο του Ατλαντικού.
Στη συνέχεια η Google Ireland Holdings δημιούργησε μια θυγατρική, την Google Ireland Limited, στην οποία παραχώρησε την άδεια να χρησιμοποιεί την τεχνολογία της ιρλανδικής μητρικής κι είναι αυτή η εταιρεία που εκχωρεί την άδεια σε όλες τις συνδεδεμένες εταιρείες της Google σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική. Κι αυτές οι εταιρείες πληρώνουν δικαιώματα στην Google Ireland Limited, η οποία στέλνει τα κέρδη στις Βερμούδες πληρώνοντας δικαιώματα στην Google Ireland Holding. Οι δουλειές στην Ασία αντίστοιχα υπάγονται σε μια παρόμοια εταιρεία με έδρα τη Σιγκαπούρη.
Κατ’ αυτόν τον (καθόλα νόμιμο) τρόπο μόνο το 2015 κατέληξαν στις Βερμούδες κέρδη της Google ύψους 15,5 δισ. δολ. που ισοδυναμούσαν με ένα φορολογικό συντελεστή σχεδόν 0%!
Ωστόσο, καμία πολυεθνική δεν θα είχε καταφέρει να ξεγλιστράει από φορολογικές της υποχρεώσεις αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μιλώντας για τη γηραιά ήπειρο, επέβαλλε τη συμμόρφωση στους φορολογικούς κανόνες με την ίδια αυστηρότητα που επιβάλει, για παράδειγμα, στην Ελλάδα τα Μνημόνια. Δημιουργούσε δηλαδή άτεγκτους μηχανισμούς φορολογικής επιτροπείας, συνεχούς ελέγχου και οικονομικών κυρώσεων στα απείθαρχα μέλη. Αλλά ποτέ δεν δαγκώνεις το χέρι που σε ταΐζει…