Η επιμονή των ελληνικών ΜΜΕ και των προπαγανδιστικών μηχανισμών του ελληνικού κράτους να περιγράφουν την πρόσφατη διένεξη με την Τουρκία ως ένα γεγονός που συμβαίνει «στο Αιγαίο», θα μπορούσε από κάποιον αφελή να αποδοθεί στη χρόνια έλλειψη γνώσης γεωγραφίας του Έθνους.
Χιλιάδες πολίτες πίστεψαν τις τελευταίες μέρες ότι επίκειται πόλεμος με την Τουρκία, αναπαρήγαγαν «πληροφορίες» από ακροδεξιούς, μιλιταριστικούς ιστότοπους για «περικύκλωση της Ρόδου» και άλλων νησιών, προσπάθησαν να επιβάλλουν σιγή ασυρμάτου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τις «πληροφορίες των θέσεων των ελληνικών δυνάμεων», επιδόθηκαν σε λεκτικές ξιφομαχίες με λογαριασμούς Τούρκων στο twitter και άλλα, περισσότερο ή λιγότερο φαιδρά.
Η πραγματικότητα λέει ότι η περιοχή για την οποία εξέδωσε NAVTEX η Τουρκία δεν βρίσκεται επ’ ουδενί στο Αιγαίο Πέλαγος και ότι η παραπληροφόρηση των ελληνικών ΜΜΕ δεν είναι μια αθώα έλλειψη γνώσεων, αλλά συνειδητή και ηθελημένη.
Ακόμα χειρότερα, δεν πηγάζει από μια αποκλειστικά εσωτερική διάθεση των ΜΜΕ, αλλά ακολουθεί και εμπνέεται (για να μην πούμε καθορίζεται) από την παραπληροφόρηση που προσφέρει στους πολίτες της η κυβέρνηση, και διαδοχικές κυβερνήσεις πριν από αυτήν.
Η παραπληροφόρηση αυτή έχει οδηγήσει τους Έλληνες αφενός να υιοθετούν μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις για τα δικαιώματα της χώρας, και αφετέρου να πιστεύουν ότι οι μαξιμαλιστικές αυτές διεκδικήσεις είναι σύμφωνες με το Διεθνές Δίκαιο – ότι «έχουμε το δίκιο με το μέρος μας» και απειλούμαστε από έναν καθ’ όλα παράνομο γείτονα.
Αγνοούμε ως πολίτες – και αυτό βολεύει αφάνταστα τις κυβερνήσεις, που μπορούν έτσι να εκμεταλλεύονται για ίδιους, ψηφοθηρικούς σκοπούς, τα εθνικιστικά ένστικτα που με κόπο καλλιέργησαν – ότι το Διεθνές Δίκαιο δίνει πάντοτε την προτεραιότητα στους συμβιβασμούς. Ότι η καταφυγή σε διεθνή δικαστήρια γίνεται έπειτα από την εξάντληση των διαπραγματεύσεων, και πως μία τέτοια καταφυγή θα ρυθμίσει, κατά πάσα πιθανότητα, συμβιβαστικά, ακόμα και θέματα τα οποία λόγω πολιτικής και νομικής άγνοιας οι πολίτες θεωρούν δεδομένα και αμετάβλητα.
Η τελευταία αυτή «πρόκληση» της Τουρκίας, αφορά μια θαλάσσια έκταση καταμεσής της Ανατολική Μεσογείου, σε αυτό που ονομάζουμε Λιβυκό πέλαγος – μια περιοχή που η Τουρκία, καλώς ή κακώς, νόμιμα ή παράνομα (δεν θα αποφανθούμε εμείς για αυτό), έχει εντάξει στο μνημόνιο που υπέγραψε με την κυβέρνηση της Λιβύης, θέλοντας να αποτελέσει τμήμα της ΑΟΖ της*. Μια περιοχή όπου η Ελλάδα δεν έχει ορίσει ΑΟΖ, πολύ απλά διότι η ΑΟΖ δεν ορίζεται μονομερώς, αλλά μόνο με διακρατικές συμφωνίες, και η Ελλάδα δεν έχει έρθει σε συμφωνία με κανέναν από τους γείτονές της που μοιράζεται δικαιώματα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Όσο κι αν η κυβέρνηση, μέσω των βουλευτικών της «λαγών» όπως ο Μπογδάνος και των ΜΜΕ που απλόχερα χαρτζηλικώνει, επιχειρεί να μας πείσει ότι από τις έρευνες της Τουρκίας για υδρογονάνθρακες στο Λιβυκό πέλαγος απειλείται η εδαφική κυριαρχία της χώρας και οι πληθυσμοί των ελληνικών νησιών, το μόνο που «απειλείται» είναι η θεωρητική κυριότητα των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων της συγκεκριμένης περιοχής. Δηλαδή, για να το πούμε πιο απλά, το ποιος θα τα πουλήσει σε έναν εκ των ενεργειακών κολοσσών.
Εξ ου και πόλεμος για αυτά δεν πρόκειται να γίνει – οι επιφυλακές και οι κραυγές είναι βιτρίνα για εμάς. Ο πόλεμος δεν συμφέρει την Τουρκία, γιατί δεν θα διακινδυνεύσει να διαλύσει τις εμπορικές και οικονομικές της σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν συμφέρει την Ευρώπη, για τους ίδιους ακριβώς λόγους – η Τουρκία είναι βασικός αγοραστής, είτε προϊόντων είτε οπλικών συστημάτων της Ευρώπης. Και δεν συμφέρει ούτε την Ελλάδα, που αν τον ξεκινήσει θα παλεύει να αποφύγει μια οδυνηρή ήττα, η οποία θα τη φέρει πολύ πίσω και από τις συμβιβαστικές λύσεις που θα μπορούσε να επιτύχει.
Αλλά όσο αγνοούμε αυτά, η πολιτική και μιντιακή εξουσία θα μας πουλά απρόσκοπτα πόλεμο κι εθνικισμό, μαξιμαλισμό, αδιαλλαξία και «απόλυτο δίκαιο» – το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τους απέναντι. Άλλωστε, στις δύο όχθες μιας λίμνης, τα ίδια γίδια βόσκουν.
Ανδρέας Κοσιάρης
*Διόρθωση: το αρχικό κείμενο περιείχε τη φράση: «στην ΑΟΖ που όρισε σε συμφωνία με τη Λιβύη».