Ο Πρόεδρος της Τυνησίας Καΐς Σαϊέντ απέπεμψε τον πρωθυπουργό της χώρας, ανέστειλε τη λειτουργία του κοινοβουλίου για 30 ημέρες και αφαίρεσε την ασυλία των βουλευτών, σε μία κίνηση που χαρακτηρίζεται πραξικόπημα από τους αντιπάλους του.
Η κίνηση του Σαϊέντ έγινε με επίκληση του Άρθρου 80 του Συντάγματος της Τυνησίας, το οποίο δίνει στον Πρόεδρο της χώρας το δικαίωμα να αναλάβει εξουσίες στην περίπτωση «εθνικής εκτάκτου ανάγκης».
Όμως ηγέτες της αντιπολίτευσης σημειώνουν πως το Άρθρο 80 δίνει στον Πρόεδρο τη δυνατότητα να αναλάβει μόνο συγκεκριμένες εξουσίες, και όχι να αναστείλει τη λειτουργία του κοινοβουλίου ή να αφαιρέσει τη βουλευτική ασυλία.
Η επίκληση του Άρθρου 80 του Τυνησιακού Συντάγματος, βασίζεται στη λειτουργία ενός Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο επρόκειτο να λύσει τις διαφωνίες μεταξύ Προέδρου και κοινοβουλίου σε αυτήν την «εθνική έκτακτη ανάγκη». Όμως ο Σαϊέντ έχει επί μήνες μπλοκάρει κάθε προσπάθεια του Κοινοβουλίου να διορίσει μέλη σε αυτό το δικαστήριο, που επρόκειτο να γίνει το πρώτο του είδους του στον Αραβικό κόσμο.
Στοιχεία αυτής τη πραξικοπηματικής κίνηση είχαν προ-αναγγελθεί ήδη από τον Μάιο του 2021, όταν διέρρευσε έγγραφο προς τον Πρόεδρο Σαϊέντ, το οποίο τον συμβούλευε να αναλάβει την εξουσία της χώρας, η οποία βρίσκεται σε μία δίνη αυξημένων κρουσμάτων CoViD-19 και καταρρέουσας οικονομίας.
Ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Ρασίντ Γκανουσί, ηγέτης του κόμματος Ennahda που διατηρεί πλειοψηφία στο κοινοβούλιο της Τυνησίας, αποκάλεσε την κίνηση του Προέδρου Σαϊέντ «ένα πραξικόπημα ενάντια στην επανάσταση και το σύνταγμα», και κάλεσε τον λαό της Τυνησίας να βγει στους δρόμους και να εναντιωθεί στις πράξεις του Προέδρου. Κάλεσε επίσης τον στρατό να αρνηθεί να επιβάλλει τις αντισυνταγματικές, όπως τις αποκάλεσε, αποφάσεις του Προέδρου.
Όμως το κόμμα Ennahda, που είναι εμπνευσμένο από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, αν και χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη μετριοπάθεια, είναι εξαιρετικά μη δημοφιλές σε τμήματα της χώρας. Έπειτα από τις ανακοινώσεις του Προέδρου Σαϊέντ το βράδυ της Κυριακής, οπαδοί του ξέσπασαν σε εορτασμούς στους δρόμους της Τύνιδας και άλλων μεγάλων πόλεων, πυρπολώντας γραφεία του Ennahda σε ορισμένες από αυτές.
Ειδικά στα μεσαία και ανώτερα ταξικά στρώματα, και ειδικότερα στις γυναίκες, το κόμμα Ennahda είχε μικρή υποστήριξη. Αν και λιγότερο φονταμενταλιστικό από την Αιγυπτιακή Μουσουλμανική Αδελφότητα (για παράδειγμα, είχε εγκρίνει το Σύνταγμα όπου αναγνωριζόταν η ισότητα ανδρών και γυναικών υπό τον νόμο), το Ennahda δεν παύει να θεωρείται πατριαρχικό.
Η Τυνησία περνά μία καταστροφική για την οικονομία και τον λαό της περίοδο της πανδημίας, με ένα από τα χειρότερα ξεσπάσματα του ιού σε ολόκληρη την Αφρική, που έχει κοστίσει επιπλέον και στον τουρισμό, έναν από τους κύριους τομείς της Τυνησιακής οικονομίας. Αυξανόμενη ανεργία και έλλειψη εμβολίων είχαν οδηγήσει το προηγούμενο διάστημα σε ανακατατάξεις στην κυβέρνηση, όπως η απομάκρυνση του Υπουργού Υγείας την προηγούμενη εβδομάδα.
Επιπλέον, στην Τυνησιακή κρίση εμπλέκεται και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η κυβέρνηση της χώρας επιθυμούσε τη σύναψη δανείου με το ΔΝΤ, όμως πολλά κόμματα του κοινοβουλίου αρνούνταν να δεχτούν τις περικοπές και τη λιτότητα που αυτό αναμφίβολα θα απαιτούσε ως όρους.
Είναι άγνωστο το κατά πόσο η αντιδημοκρατική κίνηση του Προέδρου Σαϊέντ θα ευνοήσει ή θα δυσκολέψει την προσφυγή στο ΔΝΤ. Αφενός ελλείψει κοινοβουλίου και με διορισμένο από αυτόν πρωθυπουργό, ο Σαϊέντ μπορεί να παρακάμψει τις όποιες διαφωνίες σε μια τέτοια προσφυγή. Αφετέρου η κυβερνητική παράλυση που αναμένεται να προκύψει θα δυσκολέψει τις διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Με πληροφορίες από Middle East Eye, Informed Comment