Του Άρη Χατζηστεφάνου
Δοκιμασία για την εξωτερική πολιτική όχι μόνο της Ελλάδας αλλά ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να αποτελέσει το συνεχιζόμενο διπλωματικό θρίλερ με την πορεία του ιρανικού τάνκερ, το οποίο είχε κατασχεθεί στο Γιβραλτάρ με εντολή της Ουάσινγκτον.
Το δεξαμενόπλοιο αφέθηκε τελικά να αποπλεύσει και σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς κατευθύνεται προς την Καλαμάτα. Οι ΗΠΑ είχαν κατηγορήσει την Τεχεράνη ότι χρησιμοποιούσε το τάνκερ για τη μεταφορά πετρελαίου προς τη Συρία. Η ιρανική κυβέρνηση αρνείται τις κατηγορίες και σε αντίποινα προχώρησε στο έλεγχο και την κράτηση δεξαμενόπλοιου βρετανικών συμφερόντων.
Αν και τα διεθνή και τα ελληνικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για αντιπαράθεση μεταξύ της «Δύσης και του Ιράν», η υπόθεση είναι αρκετά πιο σύνθετη και θεωρητικά μπορεί αναδείξει πτυχές της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ.
Όπως είχαμε σημειώσει, ακόμη και τμήματα του βρετανικού κατεστημένου είχαν αντιδράσει στην κατάσχεση του δεξαμενόπλοιου, η οποία έγινε καθ’ υπόδειξη και κατ΄ εντολή των ΗΠΑ. Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η ανησυχία και η δυσαρέσκεια σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και κυρίως στη Γερμανία και τη Γαλλία, οι οποίες έχουν ταχθεί ανοιχτά υπέρ της διατήρησης της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα των ΗΠΑ – από την οποία αποσύρθηκε μονομερώς ο Ντόναλντ Τραμπ.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, με εξαίρεση την Βρετανία, είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικές στη συμμετοχή σε νηοπομπές υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ που θα ελέγχουν την κίνηση των πλοίων στα στενά του Ορμούζ – μια μοναδική ευκαιρία για τους πιο σκληροπυρηνικούς συμβούλους του Τραμπ να πυροδοτήσουν ένα θερμό επεισόδιο με το Ιράν. Ήδη οι ΗΠΑ έχουν επιχειρήσει να προκαλέσουν ένα τέτοιο επεισόδιο, αποδίδοντας στο Ιράν επιθέσεις που έχουν πραγματοποιηθεί σε ξένα δεξαμενόπλοια – χωρίς όμως να καταφέρουν να αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βιώνει ήδη τις επιπτώσεις από τη συνέχιση του αμερικανικού αποκλεισμού του Ιράν, αν και πρόλαβε (έστω και για λίγο) να γευτεί τους προνομιακούς εμπορικούς όρους που θα μπορούσε να έχει με την Τεχεράνη. Οι αμερικανικές κυρώσεις πλήττουν πρωτίστως τα οικονομικά συμφέροντα ευρωπαϊκών χωρών (εκτός φυσικά από αυτά του Ιράν), ενώ στερούν από την Ευρώπη μια εναλλακτική πηγή ενεργειακού ανεφοδιασμού – μακριά από το πετρέλαιο χωρών του Περσικού Κόλπου, που ανήκουν στη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ.
Η Ελλάδα ίσως έχει την κακή τύχη να βρεθεί στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ, καθώς η Ουάσινγκτον ζητά εκ νέου την κατάσχεση του ιρανικού δεξαμενόπλοιου. Θα κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη ένα ακόμη τραγικό λάθος στην εξωτερική πολιτική (μετά την αναγνώριση της πραξικοπηματικής ψευδοκυβέρνησης Γκουαϊδό στη Βενεζουέλα), το οποίο θα την απομακρύνει από την γραμμή της Ευρώπης;
Οι μενουμευρωπαίοι σε νέες περιπέτειες (και συγχύσεις).