του Ανδρέα Κοσιάρη
Ξεκινώντας τουλάχιστον από το 2017, το Twitter προσέφερε άμεση βοήθεια στο αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας, προωθώντας αιτήματα επαλήθευσης ταυτότητας για λογαριασμούς-ενεργούμενα του Πενταγώνου και αφαιρώντας άλλους τέτοιους από λίστες περιορισμού, κατά παράκληση στελεχών του Πενταγώνου.
Οι αποκαλύψεις περιέχονται σε ρεπορτάζ του Λι Φανγκ για το the Intercept. Όπως τονίζει ο ίδιος, του δόθηκε μονάχα περιορισμένη πρόσβαση στα αρχεία του μέσου κοινωνικής δικτύωσης: για τρεις μέρες, είχε το δικαίωμα να ζητά έρευνες οι οποίες πραγματώνονταν για λογαριασμό του από δικηγόρο. Το αποτέλεσμα είναι πως τα ευρήματά του είναι πιθανόν να μην δείχνουν την πλήρη εικόνα της υπόθεσης.
Στα έγγραφα που βρέθηκαν στην κατοχή του Φανγκ, συμπεριλαμβάνεται αίτημα της 26ης Ιουλίου 2017 από τον Ναθάνιελ Κάλερ, στέλεχος της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (CENTCOM) που υπάγεται στο υπουργείο Άμυνας. Στην ηλεκτρονική αλληλογραφία, ο Κάλερ ζητά από το Twitter να επιληφθεί ζητημάτων που αφορούν σε λογαριασμούς που συνδέονται με τη CENTCOM. Συγκεκριμένα, ζητά να επιλυθεί πρόβλημα με το αίτημα επαλήθευσης ταυτότητας ενός και να τοποθετηθούν άλλοι σε «λευκή λίστα», δηλαδή να τους αφαιρεθούν περιορισμοί που μπορεί να συνδέονται με τον χαρακτηρισμό τους ως «bots» από αυτόματους ελέγχους της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης.
Το ενδιαφέρον στην υπόθεση, είναι ότι οι λογαριασμοί που αναφέρονται είναι στην πλειοψηφία τους λογαριασμοί στην Αραβική γλώσσα, που όπως αναφέρει ο Κάλερ «χρησιμοποιούμε για να ενισχύσουμε συγκεκριμένα μηνύματα». Ο Κάλερ δίνει στο Twitter μια λίστα 52 λογαριασμών, ζητώντας να δοθεί προτεραιότητα σε έξι συγκεκριμένους εξ αυτών.
Ένας από τους λογαριασμούς ήταν ο @yemencurrent, που έκτοτε έχει διαγραφεί. Χρησιμοποιούνταν για να δημοσιεύει νέα για αμερικανικά πλήγματα μέσω drone στην Υεμένη, υπερτονίζοντας ότι είναι «ακριβή» και ότι σκοτώνουν «τρομοκράτες» και όχι άμαχους. Ο λογαριασμός προωθούσε επίσης εν γένει τις επιθέσεις της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΠΑ ενάντια στους Χούθι.
Άλλοι λογαριασμοί προωθούσαν στηριζόμενες από τις ΗΠΑ ένοπλες ομάδες στη Συρία ή αντι-Ιρανική προπαγάνδα στο Ιράκ. Κάποιοι εξ αυτών, άλλαζαν ανά περιόδους θεματική αναλόγως των αναγκών της CENTCOM.
Σύμφωνα με αρχεία καταγραφής που ανακάλυψε ο Φανγκ, υπάλληλοι του Twitter εκπλήρωσαν το αίτημα του Πενταγώνου την ίδια κιόλας ημέρα, προσθέτοντας στους λογαριασμούς μια ειδική ετικέτα εξαίρεσης που τους έδινε προνόμια επαληθευμένου λογαριασμού χωρίς τη σχετική σήμανση (το γνωστό μπλε σήμα). Αυτό σημαίνει πως οι λογαριασμοί αυτοί δεν θα περιορίζονταν από αυτοματισμούς καταπολέμησης των «bots» και των λογαριασμών που δημοσιεύουν σπαμ, όπως και δεν θα περιλαμβάνονταν σε άλλους περιορισμούς που μειώνουν την ορατότητα ή οδηγούν σε αναστολή λογαριασμού.
Στην ηλεκτρονική του αλληλογραφία, ο Κάλερ είχε δηλώσει στο Twitter πως οι λογαριασμοί αυτοί θα ήταν «λογαριασμοί στην Αραβική γλώσσα, που αποδίδονται στην Κυβέρνηση των ΗΠΑ και τουιτάρουν για συναφή ζητήματα ασφαλείας». Στην πραγματικότητα, όμως, όπως αποκάλυψε η έρευνα του Φανγκ, πολλοί από αυτούς τους λογαριασμούς που αρχικά ανέφεραν ότι σχετίζονται με την αμερικανική κυβέρνηση, διέγραψαν τις σχετικές αναφορές αφότου μπήκαν στη «λευκή λίστα» και προσποιούνταν τους απλούς χρήστες.
Οι αποκαλύψεις προσφέρουν μια αποσπασματική μεν, αλλά ίσως ενδεικτική ματιά, στα διπλά στάνταρ του Twitter σχετικά με τα δίκτυα ψεύτικων λογαριασμών που ελέγχουν και χρησιμοποιούν κρατικές υπηρεσίες από διαφορετικές χώρες. Τον περασμένο Αύγουστο είχαμε γράψει για τη διακοπή λειτουργίας ενός δικτύου παραπληροφόρησης με ψεύτικους λογαριασμούς στο Facebook και το Twitter, που αποδίδονταν σε δράση των κρατικών υπηρεσιών των ΗΠΑ.
Όπως λέγαμε και τότε, επρόκειτο για την πρώτη σχετική δράση των δύο μέσων κοινωνικής δικτύωσης απέναντι σε τέτοιο δίκτυο που αποδιδόταν σε Δυτικές υπηρεσίες, έπειτα από τις πολυάριθμες σχετικές δράσεις απέναντι σε δίκτυα «αντιπάλων» της Δύσης όπως η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν. Σημειώναμε επίσης ότι εκείνο το διακοπέν αμερικανικό δίκτυο παραπληροφόρησης ήταν σχετικά μικρό σε έκταση και επίδραση, και πως μάλλον σίγουρα δεν ήταν το μοναδικό που δρούσε.
Με τα νέα στοιχεία πλέον ξέρουμε ότι το Twitter όχι μόνο γνώριζε για την ύπαρξη τέτοιας δράσης — στη συγκεκριμένη περίπτωση που προωθούσε προπαγάνδα για λογαριασμό του Πενταγώνου επί κυβέρνησης Τραμπ — αλλά προσέφερε και προνομιακή μεταχείριση έπειτα από ευθύ αίτημα στελέχους της CENTCOM.
Η προνομιακή αυτή μεταχείριση δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει. Οι εδρεύουσες στις ΗΠΑ (και όχι μόνο) μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας έχουν παραδοσιακά καλές σχέσεις με τις αμερικανικές κρατικές υπηρεσίες. Είτε μέσω χρηματοδοτήσεων από το ομοσπονδιακό κράτος, είτε μέσω επενδύσεων του βραχίονα της CIA, In-Q-Tel, είτε μέσω συνεργασίας με τρίτες εταιρείες που δουλεύουν για τις κρατικές υπηρεσίες, είτε μέσω της «περιστρεφόμενης πόρτας» προσλήψεων πρώην στελεχών κρατικών υπηρεσιών στις εταιρείες τεχνολογίας — το αμερικανικό κράτος έχει τους τρόπους να παίρνει αυτό που θέλει από τις εταιρείες υπό τη δικαιοδοσία του.