Η στιγμή ήταν αναμφίβολα συγκινητική. Ένας μαύρος άνδρας ξεσπά σε λυγμούς στο πλατό του CNN, όταν του ζητούν να σχολιάσει τη (σίγουρη πλέον) επικράτηση του Τζο Μπάιντεν στις προεδρικές εκλογές. Μέσα στα δάκρυά του προσπαθεί να μιλήσει για «τη νέα μέρα που ξημερώνει», να πει πως «από σήμερα είναι πιο εύκολο να είσαι γονιός», «μουσουλμάνος», «μετανάστης». Μέσα σε πολύ λίγη ώρα, το δίλεπτο βίντεο γίνεται viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και αναπαράγεται από σχεδόν όλα τα ΜΜΕ, και στην Ελλάδα.
Εκ πρώτης όψεως, θα μπορούσε εύκολα να πιστέψει κανείς πως ο περί ου ο λόγος άνδρας, ο πολιτικός σχολιαστής (και ουχί δημοσιογράφος, όπως αναπαράχθηκε στην Ελλάδα) Βαν Τζόουνς, ήταν ένας σκληρός πολέμιος του Τραμπ, ένας από τους πολλούς που δακτυλοδείχτηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο ως «εχθρός του έθνους». Ειδικά εκτός ΗΠΑ, όπου δικαιολογείται σίγουρα η άγνοια για το πρόσωπό του, τα δάκρυα του Βαν Τζόουνς έγιναν σύμβολο «μιας Αμερικής που αλλάζει». Φευ!
Ο 52χρονος Τζόουνς, δικηγόρος, συγγραφέας, πρώην σύμβουλος του Ομπάμα, ενίοτε παρουσιαστής εκπομπών και πλέον πολιτικός σχολιαστής του CNN — από αυτούς που τα αμερικανικά τηλεοπτικά κανάλια πληρώνουν για να βρίσκονται στη διάθεσή τους και μόνο – υπήρξε συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ και (είναι ακόμα) στενός φίλος του προεδρικού Γαμπρού, Τζάρεντ Κούσνερ.
Τα δάκρυα του Τζόουνς φάνηκαν ειλικρινή – και δεν είμαστε εδώ για να αμφισβητήσουμε αυτήν την ειλικρίνεια. Δεν θα μπορούσαμε, άλλωστε, να «μπούμε στα παπούτσια» ενός μαύρου στις ΗΠΑ, έστω και ενός πλούσιου μαύρου, και να κρίνουμε την ανακούφιση που μπορεί όντως να νιώθει για τη διαφαινόμενη αποχώρηση από την εξουσία ενός ανθρώπου που συμβολίζει στο έπακρο τον συστημικό και μη ρατσισμό της Αμερικής.
Όμως τα δάκρυα του Τζόουνς πρέπει συγκριθούν με τα πεπραγμένα του Τζόουνς, και τα λόγια του εν μέσω λυγμών με τα λόγια του μόλις μερικές εβδομάδες πριν, στις 23 Οκτωβρίου του 2020. «Ο πρόεδρος Τραμπ έχει κάνει καλά πράγματα για τη μαύρη κοινότητα», είπε τότε ο Τζόουνς στον αέρα του CNN με αφορμή το προεδρικό ντιμπέιτ που είχε μόλις λάβει χώρα, για να συμπληρώσει πως «υπάρχει μια πλευρά του Ντόναλντ Τραμπ για την οποία δεν λαμβάνει αρκετά εύσημα».
Πώς γίνεται ένας άνθρωπος που λέει αυτά, δύο εβδομάδες αργότερα να κλαίει ανακουφισμένος που μπορεί επιτέλους να πει στα παιδιά του ότι «η ποιότητα χαρακτήρα είναι αυτό που μετράει, ότι να λέει κανείς την αλήθεια είναι αυτό που έχει σημασία, όπως και το να είναι κανείς καλός άνθρωπος»; Υπονοώντας ξεκάθαρα (και ορθώς) ότι αυτός που δεν είχε ποιότητα, δεν έλεγε την αλήθεια και δεν ήταν καλός άνθρωπος, ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ;
Η εξήγηση είναι απλή. Όταν ο Βαν Τζόουνς έλουζε με επαίνους τον Ντόναλντ Τραμπ, ήταν διότι ο πρόεδρος είχε πρόσφατα υπογράψει με εκτελεστικό διάταγμα ένα νομοσχέδιο για την «αναμόρφωση της αστυνομίας», για τη δημιουργία του οποίου είχε δουλέψει ο ίδιος ο Βαν Τζόουνς, παρέα με βουλευτές των Ρεπουμπλικανών.
Αναμενόμενα για ένα πόνημα περί αστυνομίας που συνέγραψαν Ρεπουμπλικάνοι, το νομοσχέδιο χαρακτηρίστηκε (στην καλύτερη) «ξεδοντιασμένο» από τους ακτιβιστές των δικαιωμάτων των μαύρων, αλλά και από πολιτικούς των Δημοκρατικών. Κι αυτό διότι δεν επέβαλε καμία νέα υποχρέωση στην αστυνόμευση, παρά μόνο «ενθάρρυνε» την αστυνομία να μην χρησιμοποιεί τεχνικές πνιγμού που έχουν σκοτώσει μεγάλο αριθμό κυρίως μαύρων «υπόπτων» (chokehold αγγλιστί, που μεταφράζεται περίπου ως «καρύδωμα»), και τα διαβόητα «no-knock warrants», δηλαδή τα εντάλματα έρευνας και εισόδου χωρίς ειδοποίηση, σαν αυτό που οδήγησε στη δολοφονία από την αστυνομία της Breonna Taylor, στο διαμέρισμά της τον περασμένο Μάρτιο.
Ο Βαν Τζόουνς (αλλά και τα δάκρυά του) είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της διάθεσης του κατεστημένου του Δημοκρατικού κόμματος. Του κατεστημένου που δεν είχε πρόβλημα να συνεργαστεί με τον Τραμπ και να του δώσει εύσημα, αρκεί να μη θιγούν οι συστημικές αιτίες που τον έφεραν στην εξουσία και του επέτρεψαν να εφαρμόσει την ατζέντα του.
Είναι το ίδιο κατεστημένο των Δημοκρατικών που ήδη σχεδιάζει την επόμενη μέρα δαιμονοποιώντας κάθε (έστω και λίγο) αριστερή φωνή εντός του κόμματος, που πιέζει τον Τζο Μπάιντεν να στελεχώσει την κυβέρνησή του με προσωπικό δικομματικής αποδοχής, που ήδη προεκλογικά είχε επιτρέψει σε όψιμα αντι-Τραμπικούς Ρεπουμπλικάνους να ξεπλυθούν στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ και να παρουσιαστούν ως οι μπροστάρηδες της «νέας εποχής» της αμερικανικής δημοκρατίας.
Ο Βαν Τζόουνς και τα δάκρυά του είναι μια απάτη, ακόμα κι αν αυτά τα δάκρυα ήταν ειλικρινή.
Ανδρέας Κοσιάρης