εμβολίων αρνητές νεοφιλελευθερισμός

Στο μυαλό ενός αρνητή των εμβολίων

Το κίνημα των αρνητών των εμβολίων δεν γνωρίζει εθνικά, ταξικά, μορφωτικά ή πολιτικά σύνορα. Υπάρχει όμως μια συχνά αδιόρατη γραμμή που ενώνει τα επιχειρήματα των μελών του: η πίστη στις αρχές του νεοφιλελευθερισμού, η οποία έχει «ποτίσει» τη σκέψη δισεκατομμυρίων ανθρώπων εδώ και σχεδόν μισό αιώνα.

Προ ημερών βρέθηκα να συνομιλώ στο twitter με έναν αρνητή των εμβολίων. Αναπαράγοντας μια παλιά θεωρία συνωμοσίας, ισχυριζόταν ότι, σύμφωνα με έρευνα Ινδών επιστημόνων, μισό εκατομμύριο παιδιά στην Ινδία έμειναν παράλυτα από εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας. Η έρευνα βέβαια δεν έλεγε αυτό – οι Ινδοί επιστήμονες τόνιζαν ότι δεν υπάρχει «αιτιώδης συνάφεια» μεταξύ του εμβολίου και των κρουσμάτων παράλυσης, ενώ ο ΠΟΥ κατέρριψε και τα υπόλοιπα στοιχεία που παρουσίαζαν.

Από κάποια στιγμή και μετά ο αρνητής (που πλέον με αποκαλούσε «πόρνη» και υπάλληλο του Μπιλ Γκέιτς) άρχισε να μου στέλνει ξανά και ξανά ένα κείμενο που όπως έλεγε αποδείκνυε με «επίσημα στοιχεία» τη θέση του. Αυτό που έστελνε όμως ήταν μια έρευνα που κατέρριπτε το σύνολο της μεθοδολογίας των Ινδών ερευνητών. Χωρίς να το καταλαβαίνει, ακόμη και όταν του το επισήμανα, ο αρνητής των εμβολίων συνέχισε να με βομβαρδίζει με… τα δικά μου επιχειρήματα, πιστεύοντας ότι με έχει κατατροπώσει!

Τις ίδιες μέρες στο Facebook εκατοντάδες αφηνιασμένοι αρνητές των εμβολίων επετίθεντο με μανία σε δημοσιογράφους και επιστήμονες που υποστήριζαν ότι το εμβόλιο της AstraZeneca δεν ευθύνεται για θρομβοεμβολικά επεισόδια, όπως έκρινε και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων. Τα επιχειρήματά τους θα μπορούσαν να συνοψιστούν στην επόμενη φράση: «Τα παίρνεις από τον Μπιλ Γκέιτς (ή τον Τζορτζ Σόρος ή τον Πέτσα) για να ενισχύεις τις εγκληματικές φαρμακοβιομηχανίες και είσαι φασίστας αν διαγράφεις τα [ψευδή και ανυπόστατα] κείμενα που σου παραθέτουμε σαν απόδειξη».

Οι πιο «ψύχραιμοι» κατέληγαν ότι η απόφασή τους να μην εμβολιαστούν αφορά προσωπικά τους ίδιους και κανένας δεν μπορεί να τους πει τι θα κάνουν με το σώμα τους (συγκρατήστε αυτό το επιχείρημα γιατί αποτελεί κλειδί για την κατανόηση του φαινομένου).

Πώς μπορείς όμως να κερδίσεις μια αντιπαράθεση με ανθρώπους που δεν χρησιμοποιούν λογικά επιχειρήματα και συχνά δεν μπαίνουν καν στον κόπο να διαβάσουν τα κείμενα που προωθούν; Προσπαθώντας να δώσει μια απάντηση ο δημοσιογράφος Λέι Φίλιπς, που ειδικεύεται σε έρευνες για φαρμακοβιομηχανίες, ξεκίνησε να χαρτογραφεί τα χαρακτηριστικά των αρνητών των εμβολίων σε όλο τον κόσμο. Ίσως το πιο τρομακτικό συμπέρασμα ήταν ότι το φαινόμενο δεν γνωρίζει κανενός είδους σύνορα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα υψηλότερα ποσοστά εμπιστοσύνης στον εμβολιασμό παρατηρούνται σε χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπως η Ουγκάντα (87%), το Μπανγκλαντές (85%) και η Λιβερία (83%). Οι άνθρωποι εκεί διαπιστώνουν ιδίοις όμμασι ότι ο εμβολιασμός σώζει εκατομμύρια συνανθρώπους τους που λίγα χρόνια νωρίτερα θα πέθαιναν μαζικά από ασθένειες, τις οποίες η Δύση έχει ξεχάσει, αφού εξαλείφθηκαν πριν από δεκαετίες.

Το φαινόμενο δεν γνωρίζει ούτε εισοδηματικά σύνορα. Στις ΗΠΑ ο πιο επικίνδυνος αρνητής ήταν ο δισεκατομμυριούχος Ντόναλντ Τραμπ, ενώ στον Καναδά τον ίδιο τίτλο κατέχει ο εκατομμυριούχος Κάιλ Κέμπερ (ετεροθαλής αδελφός του πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό), ο οποίος επενδύει την περιουσία του σε κρυπτονομίσματα και δηλώνει ακραιφνής φιλελεύθερος (libertarian).

Τα επιχειρήματα, όμως, αυτών των εύπορων, ακροδεξιών αρνητών των εμβολίων αναπαράγουν και πολίτες σε όλο τον κόσμο, που δηλώνουν ότι ανήκουν στην Αριστερά και ασκούν κριτική στη δράση των πολυεθνικών της φαρμακοβιομηχανίας. Ξεκινώντας από τη σωστή κριτική στις ανήθικες πρακτικές που χρησιμοποιούν οι εταιρείες για να προωθούν τα προϊόντα τους, συνεχίζουν με το αβάσιμο επιχείρημα ότι αυτά τα προϊόντα θα πρέπει να είναι επικίνδυνα – ουσιαστικά υποστηρίζουν ότι μια καπιταλιστική εταιρεία, προκειμένου να περιορίσει έστω λίγο το κόστος παραγωγής, έχει όφελος να σκοτώνει τους σημερινούς και τους αυριανούς πελάτες της!

Είναι λοιπόν το κίνημα των αρνητών των εμβολίων μια εθνική, ταξική και ιδεολογική «σούπα» και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με παραδοσιακά επιχειρήματα ακριβώς λόγω της πολυμορφίας του; Το 2019 οι καθηγητές Κρις Σάντερς και Κριστίν Μπάρνετ από το Πανεπιστήμιο του Λέικχεντ, στο Οντάριο του Καναδά, υποστήριξαν ότι υπάρχει ένας συνδετικός κρίκος που σχετίζεται με την επικράτηση των αρχών του νεοφιλελευθερισμού.

Στην έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Health and Social Sciences, δεν εστιάζουν απλώς στα οικονομικά χαρακτηριστικά του νεοφιλελεύθερου μοντέλου (ιδιωτικοποιήσεις, φοροαπαλλαγές για τους οικονομικά ισχυρούς κτλ), αλλά και στο γεγονός ότι προτάσσει το ατομικό συμφέρον απέναντι στην προστασία του κοινωνικού συνόλου. «Η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία», αναφέρουν οι δύο επιστήμονες, «απορρίπτει το κοινωνικό συμβόλαιο προς όφελος της επίτευξης ατομικών στόχων και αρνείται την ανάγκη συλλογικής στήριξης της δημόσιας υγείας. Έτσι, απορρίπτει όλα τα δεδομένα που αποδεικνύουν ότι στον 20ό αιώνα η σημαντικότερη μείωση της θνησιμότητας προήλθε από πρωτοβουλίες των συστημάτων δημόσιας υγείας, όπως ο μαζικός εμβολιασμός και η δημόσια υγιεινή, που χρηματοδοτήθηκαν από κράτη και συλλογικές πρωτοβουλίες».

Ο αρνητής, λοιπόν, που υποστηρίζει ότι είναι ατομικό του δικαίωμα να μην κάνει ένα εμβόλιο, αρνείται ουσιαστικά όλα τα επιτεύγματα που προσέφεραν στην ανθρωπότητα τα συστήματα δημόσιας, καθολικής υγείας, ενώ υιοθετεί την πιο ακραία νεοφιλελεύθερη άποψη, σύμφωνα με την οποία η προσωπική ασφάλεια και ευημερία δεν σχετίζεται με την ευημερία και την ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου. Αδιαφορεί, παραδείγματος χάριν, για συνανθρώπους του οι οποίοι δεν μπορούν να εμβολιαστούν (βρέφη, ορισμένες κατηγορίες ασθενών κοκ.) και οι οποίοι θα προστατεύονταν αν εξασφαλιζόταν η ανοσία αγέλης ή εάν εξαφανιζόταν πλήρως η ασθένεια.

Ουσιαστικά ο αρνητής των εμβολίων αναπαράγει, χωρίς ίσως να το συνειδητοποιεί, τη ρήση της Μάργκαρετ Θάτσερ «δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο τα άτομα». Ακόμη και όταν νομίζει ότι το κάνει με αντικαπιταλιστικούς και αντισυστημικούς όρους, επειδή καταδικάζει τη λειτουργία των πολυεθνικών του φαρμάκου, στην ουσία αναπαράγει το οικονομικό μοντέλο στο οποίο στηρίζεται η λειτουργία αυτών των εταιρειών.

Η μάχη βέβαια απέναντι στη βλακεία είναι καταδικασμένη εκ προοιμίου. Η μάχη όμως απέναντι στα οικονομικά δόγματα που προωθούν τη βλακεία μπορεί κάλλιστα να κερδηθεί.

Διαβάστε
The neoliberal roots of modern vaccine hesitancy
Ιστορική αναδρομή στο κίνημα κατά του εμβολιασμού και ιστορική σύνδεση των νέων μορφών του με το νεοφιλελεύθερο δόγμα

Άρης Χατζηστεφάνου | Η Εφημερίδα των Συντακτών 20/03/2021

inffowar logo

Βοήθησε το INFO-WAR να συνεχίσει την ανεξάρτητη δημοσιογραφία

Για περισσότερες επιλογές πατήστε εδώ