Τη συνέχιση της παράνομης πρακτικής επαναπροωθήσεων αιτούντων άσυλο από την Ιταλία στην Ελλάδα, αλυσοδεμένων στα αμπάρια επιβατηγών πλοίων, αποκαλύπτει το Lighthouse Reports σε συνεργασία με τα μέσα SRF, ARD Monitor, Al Jazeera, Il Domani και το ελληνικό Solomon. Πρόκειται για βάρβαρη πρακτική που το ΕΔΔΑ έχει κρίνει παράνομη από το 2014, και που οι ιταλικές αρχές αρνούνται ότι πραγματοποιούν — το ρεπορτάζ τις διαψεύδει.
Την ώρα που οι επιβάτες των πλοίων που διεξάγουν τα δρομολόγια γραμμής μεταξύ των ιταλικών λιμανιών και αυτών της δυτικής Ελλάδας απολαμβάνουν το ταξίδι τους, στα έγκατα των ίδιων πλοίων κάποιοι άλλοι άνθρωποι βρίσκονται αλυσοδεμένοι.
Πρόκειται για αιτούντες άσυλο, που έχουν πιαστεί να προσπαθούν να περάσουν από την Ελλάδα στην Ιταλία κρυμμένοι μέσα στα πλοία της γραμμής. Όπως αποκαλύπτουν οι ερευνητές δημοσιογράφοι (μεταξύ των οποίων και ο Σταύρος Μαλιχούδης), οι αιτούντες άσυλο επαναπροωθούνται κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, συχνά με το ίδιο πλοίο κλεισμένοι σε σκοτεινά δωμάτια ή αλυσοδεμένοι σε μεταλλικά κουτιά.
«Εξαναγκάζονται να υπογράψουν έγγραφα σε γλώσσα που δεν καταλαβαίνουν, συχνά και να απαντήσουν ερωτήσεις δίχως διερμηνέα. Τους αφαιρούνται το κινητό, τα προσωπικά τους αντικείμενα, η ζώνη και τα παπούτσια. Σε κάποιες περιπτώσεις δένονται με χειροπέδες. Συνήθως, δεν έχουν καμία ενημέρωση για το τι συμβαίνει», αναφέρει το ρεπορτάζ, τονίζοντας πως οι άνθρωποι αυτοί περνούν έως και 50 ώρες αλυσοδεμένοι ή κλεισμένοι σε ένα μικρό δωμάτιο στα έγκατα των πλοίων γραμμής — ανάμεσά τους βρίσκονται και ασυνόδευτα παιδιά.
Στην έρευνά τους το 2022 οι δημοσιογράφοι κατέγραψαν 16 επαναπροωθήσεις και πήραν συνέντευξη από 8 θύματα. Κατάφεραν επίσης να εντοπίσουν και να καταγράψουν τους χώρους στους οποίους κρατούνται οι επαναπροωθούμενοι σε τρία πλοία της γραμμής, που διαχειρίζεται η εταιρεία Attica Group — ιδιοκτήτρια των εταιρειών Superfast Ferries, Blue Star Ferries και Hellenic Seaways.
Στο πλοίο Asterion II, κλειδώνονται σε μία παλιά τουαλέτα με σπασμένα ντουζ και λεκάνες, όπου υπάρχουν δύο στρώματα. Στο Superfast I, κρατούνται εντός μιας μεταλλικής κατασκευής με συρματόπλεγμα στην οροφή, που βρίσκεται στο επίπεδο του γκαράζ, σε ένα από τα χαμηλότερα καταστρώματα, με ένα κομμάτι χαρτόνι για να κοιμηθούν. Στο Superfast II, κρατούνται σε έναν αποθηκευτικό χώρο που προορίζεται για αποσκευές. Στους χώρους αυτούς, ορισμένοι από τους επαναπροωθούμενους αιτούντες άσυλο έχουν γράψει τα ονόματά τους και ημερομηνίες ή μηνύματα στους τοίχους.
Η πρακτική αυτή των επαναπροωθήσεων από την Ιταλία στην Ελλάδα βασίζεται σε μια διμερή συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των δύο κρατών που είναι σε ισχύ από το 1999, όμως δεν έχει κυρωθεί ποτέ από το ιταλικό κοινοβούλιο. Η Ιταλία έχει καταδικαστεί για αυτήν την πρακτική από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) το 2014, καθώς κρίθηκε πως παραβιάζει τις υποχρεώσεις της χώρας υπό την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Από την καταδίκη κι έπειτα, οι ιταλικές αρχές αρνούνται ότι η πρακτική συνεχίζεται. Όμως τα στοιχεία και η έρευνα των δημοσιογράφων αποκαλύπτουν την πραγματικότητα — αιτούντες άσυλο από το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Ιράκ έχουν υποστεί αυτό το βασανιστήριο στους τελευταίους 12 μήνες. Σύμφωνα με δεδομένα των ελληνικών αρχών, 157 άνθρωποι επαναπροωθήθηκαν από την Ιταλία το 2021 και 74 το 2022 — ειδικοί πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα οι αριθμοί είναι μεγαλύτεροι.
Διαβάστε το πλήρες ρεπορτάζ, στα αγγλικά στον ιστότοπο του Lighthouse Reports και στα ελληνικά στον ιστότοπο του Solomon.
