Του Άρη Χατζηστεφάνου
Στο τελευταίο ρεπορτάζ της Ελίζας Τριανταφυλλοπούλου για τις υποκλοπές στο Inside Story διαβάζουμε ότι ο δημοσιογράφος Τάσος Τέλλογλου παρακολουθούνταν «στο διάστημα 1 έως 31 Αυγούστου 2021, οπότε εκδηλώθηκαν οι μεγάλες πυρκαγιές στη Βαρυμπόπη, την Εύβοια και τα Γεράνεια όρη». Ο ίδιος αναφέρεται στη «σφοδρότητα με την οποίαν ανώτατος κυβερνητικός αξιωματούχος εξέφρασε σε έντονο ύφος την ενόχλησή του στις 19 Αυγούστου 2021 για ένα tweet του, που αφορούσε τις πτήσεις των πυροσβεστικών αεροπλάνων στα Γεράνεια».
Εκ πρώτης όψεως ακούγεται παράλογο και υπερβολικό ένας δημοσιογράφος να παρακολουθείται και να δέχεται σφοδρή επίθεση από αξιωματούχο για την κάλυψη των πυρκαγιών. Όπως θα δούμε όμως δεν είναι.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας για το βιβλίο Προπαγάνδα και Παραπληροφόρηση συγκέντρωσα μαρτυρίες ανθρώπων (που δεν θέλησαν να δημοσιοποιηθεί το όνομά τους) οι οποίοι επιβεβαιώνουν ότι κυβερνητικά στελέχη, με εξαιρετικά επιθετικό τρόπο, προσπαθούσαν να ελέγξουν τις πληροφορίες που έφταναν στα ΜΜΕ για τις συνθήκες που επικρατούσαν στις πυρκαγιές. Στόχος ήταν να συγκαλύψουν την κωμικοτραγική αδυναμία του κυβερνητικού μηχανισμού να ελέγξει φωτιές που εξελίσσονταν σε χαμηλή βλάστηση και με σχεδόν απόλυτη άπνοια.
Ήταν η στιγμή που ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, έκανε λόγο για «απόλυτη κλιματική απορρύθμιση», για «εξωπραγματικές καταστάσεις» και για μια «μάχη που ήταν η δυσκολότερη που δόθηκε ποτέ». Ο ίδιος σημείωνε ότι στη Βαρυμπόμπη υπήρχαν ριπές ανέμου που έφταναν τα έξι μποφόρ (όπως εξηγώ στο βιβλίο, η δήλωση ήταν εν μέρει ψευδής και εν μέρει… παραπλανητική, καθώς αναφερόταν στον άνεμο που δημιούργησε η ίδια η πυρκαγιά και όχι στις συνθήκες που επικρατούσαν στο ξέσπασμά της).
Αισθανόμενος ότι χάνει τον επικοινωνιακό έλεγχο ο Κυριάκος Μητσοτάκης έφτασε στο σημείο να ζητήσει η ΕΜΥ και το Αστεροσκοπείο να πάψουν να είναι ανεξάρτητοι φορείς και «να συμπτυχθούν μέσα στην Πολιτική Προστασία». Αφού δηλαδή ανέλαβε προσωπικά τον έλεγχο της ΕΥΠ και του ΑΠΕ ήθελε να περάσουν σε κυβερνητικό έλεγχο ακόμη και οι ανακοινώσεις για το τι καιρό κάνει. Ο έλεγχος της πληροφορίας έπρεπε να είναι απόλυτος.
Η λεγόμενη προπαγάνδα των δελτίων καιρού κλιμακώνεται τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες για δυο λόγους: είτε για να συγκαλυφθούν οι ευθύνες του ανθρώπου στην κλιματική κρίση ή για να συγκαλυφθούν κυβερνητικές ευθύνες όταν ο κρατικός μηχανισμός δεν καταφέρνει να προστατεύσει τους πολίτες από καταστροφές που συνδέονται με κλιματικά φαινόμενα. Στην Ελλάδα βλέπουμε συχνότερα τη δεύτερη καθώς οι κυβερνήσεις παρουσιάζουν στα ΜΜΕ κάθε καιρικό φαινόμενο σαν ακραίο για να δικαιολογήσουν τις αποτυχίες τους.
Η συγκεκριμένη ιστορία, αν και ίσως να ακούγεται δευτερεύουσας σημασίας σε σχέση με τις αποκαλύψεις των τελευταίων εβδομάδων, μας θυμίζει ότι ένας από τους λόγους των παρακολουθήσεων είναι η ανάγκη του μηχανισμού Μητσοτάκη να ελέγχει και την τελευταία πληροφορία που κυκλοφορεί στη δημόσια σφαίρα και η οποία θα μπορούσε να βλάψει την εικόνα του. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πρώτες αποκαλύψεις υποκλοπών αφορούσαν δημοσιογράφους που μελετούσαν το προσφυγικό – το ίδιο θέμα δηλαδή για το οποίο ο Μητσοτάκης πλήρωσε τουλάχιστον ένα εκατομμύριο ευρώ στην εταιρεία δημοσίων σχέσεων Edelman για να ξεπλύνει την εικόνα της κυβέρνησης στα διεθνή ΜΜΕ.
Τέτοιες πρακτικές ελέγχου της πληροφορίας, ειδικά όταν εφαρμόζονται για την προστασία ενός ανθρώπου και του στενού μηχανισμού που τον περιβάλλει, παραπέμπουν άμεσα σε απολυταρχικά καθεστώτα που δεν έχουμε συναντήσει στην Ευρώπη μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Και ως τέτοια πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε.
