Συνήθως είναι η Ελλάδα που ακολουθεί, κάπως καθυστερημένα, τις συνήθειες, τις μόδες και τις τάσεις που ξεκινούν στην Αμερική. Στην περίπτωση όμως του φιάσκου στις εσωκομματικές εκλογές του Δημοκρατικού κόμματος στην Άιοβα, έχουμε το σπάνιο φαινόμενο να προηγούμαστε των Αμερικανών. Διότι ποιος μπορεί να ξεχάσει ότι και στην Ελλάδα είχαμε πριν κάποια χρόνια μια αντίστοιχα (για τα δεδομένα μας) παταγώδη αποτυχία σε εσωκομματικές εκλογές — αυτές για την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας τον Νοέμβριο του 2015.
Μια φορά κι έναν καιρό, λοιπόν, η Νέα Δημοκρατία είχε ηττηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ σε 2 συναπτές εκλογικές αναμετρήσεις (τρεις αν συμπεριληφθούν οι Ευρωεκλογές του 2014) και το κόμμα βρισκόταν σε πανικό για την αναζήτηση νέου αρχηγού και αντιπολιτευτικής τακτικής απέναντι στο «μνημόνιο της Αριστεράς».
Όμως οι εσωκομματικές εκλογές που είχαν οριστεί για την Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 κατέληξαν σε πρωτοφανές φιάσκο. Το online σύστημα καταγραφής ψηφοφόρων που είχε αναλάβει να δημιουργήσει κάποια εταιρεία με το όνομα «Infosolutions» δε λειτούργησε ποτέ, ενώ τα ρεπορτάζ της περιόδου κάνουν λόγο για πανικόβλητα στελέχη του κόμματος που έψαχναν φορτιστές για τα λάπτοπ των εκλογικών τμημάτων την παραμονή της ημέρας των εκλογών.
Ως υπεύθυνη για το φιάσκο ορίστηκε η εταιρεία-φάντασμα (δεν διέθετε καν λειτουργικό site) «Infosolutions», με τη Νέα Δημοκρατία να οδηγεί στα δικαστήρια τους δύο υπεύθυνους, Θανάση Κλωνάρη και Έλενα Τυρμάκη, ζητώντας πάνω από 2 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση «ηθικής βλάβης».
Από την πλευρά του κόμματος, αποδιοπομπαίος τράγος ορίστηκε ο τότε γραμματέας της ΝΔ και πρόεδρος της Κεντρικής Εφορευτικής Επιτροπής του κόμματος Ανδρέας Παπαμιμίκος. Το πρώην μεγάλο κεφάλι της ΔΑΠ και της ΟΝΝΕΔ εκδιώχθηκε «κλωτσηδόν», αλλά νωρίτερα είχε προλάβει να ξεσπάσει εμφύλιος στο κόμμα, με τον τότε μεταβατικό πρόεδρο Μεϊμαράκη να ανταλλάσσει «γαλλικά» με ορισμένους συνυποψηφίους του και στελέχη της Συγγρού να διαρρέουν φήμες για σχέσεις του Αντώνη Σαμαρά με την «Infosolutions».
Ας επανέλθουμε όμως στο σήμερα και τα τραγελαφικά συμβάντα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, για να δούμε πόσο όμορφες συμπτώσεις φτιάχνει η ζωή.
Το, ούτως ή άλλως περίπλοκο, αμερικανικό εκλογικό σύστημα γίνεται ακόμα πιο μπερδεμένο στις εσωκομματικές εκλογές σε συγκεκριμένες πολιτείες. Στην Άιοβα, η διαδικασία γίνεται μέσω συνέλευσης, του λεγόμενου caucus.
Κι ενώ οι συνελεύσεις των Ρεπουμπλικάνων της πολιτείας είναι ουσιαστικά απλές ψηφοφορίες, αυτές των Δημοκρατικών έχουν μια επιπλέον γραφική δόση παράδοσης:
Αρχικά, τα μέλη του κόμματος μαζεύονται σε μεγάλους χώρους και στέκονται σε ομάδες, σύμφωνα με τον υποψήφιο που στηρίζουν. Οι ομάδες ανταλλάσσουν απόψεις για περίπου μισή ώρα, με σκοπό να πείσουν κάποιο μέλος άλλης ομάδας να αλλάξει γνώμη. Έπειτα γίνεται η πρώτη καταμέτρηση, με το όριο για να περάσει ένας υποψήφιος στον δεύτερο γύρο να είναι το 15%. Για να κερδίσει ένας υποψήφιος έστω κάποιους από τους πολιτειακούς εκλέκτορες που είναι ορισμένοι για κάθε εκλογικό τμήμα, πρέπει να περάσει στον δεύτερο γύρο.
Η διαδικασία προπαγάνδισης και πειθούς επαναλαμβάνεται, με «έπαθλο» τους υποστηρικτές των υποψήφιων που δεν κατάφεραν να περάσουν στον δεύτερο γύρο, καθώς όσοι επέλεξαν κάποιον που πέρασε δεν μπορούν να αλλάξουν την ψήφο τους.
Έπειτα από τη δεύτερη καταμέτρηση, οι υποψήφιοι λαμβάνουν πολιτειακούς εκλέκτορες αναλόγως του ποσοστού τους. Αυτοί οι πολιτειακοί εκλέκτορες θα πάνε αργότερα στα τοπικά συνέδρια του κόμματος και θα επιλέξουν εκλέκτορες για τα περιφερειακά και το πολιτειακό συνέδριο, όπου θα επιλεγούν οι κομματικοί εκλέκτορες που θα δώσουν ψήφους στο κομματικό συνέδριο, όπου θα επιλεγεί ο υποψήφιος πρόεδρος.
Σας είπα ότι είναι μπερδεμένο, σωστά;
Τέλος πάντων, το θέμα μας είναι ότι κι εδώ, όπως στις αποτυχημένες εκλογές της ΝΔ, η βασική αιτία του φιάσκου ήταν ένα λογισμικό που δεν λειτούργησε ποτέ.
Συγκεκριμένα μια εφαρμογή για κινητά, μέσω της οποίας οι εθελοντές της εφορευτικής σε κάθε εκλογικό κέντρο έπρεπε να μεταδώσουν τα αποτελέσματα στα κεντρικά των Δημοκρατικών της Άιοβα. Η εφαρμογή, που αναπτύχθηκε από μια εταιρεία με το αθώο όνομα Shadow Inc., αποδείχτηκε ότι είχε προβλήματα στον κώδικά της, με αποτέλεσμα πολλά εκλογικά τμήματα να μην μπορούν να στείλουν τις καταμετρήσεις τους στα κεντρικά. Επιπλέον, η επιλογή μιας εφαρμογής για κινητές συσκευές, όταν ένα μεγάλο κομμάτι των εθελοντών στα εκλογικά τμήματα είναι μεγάλης ηλικίας, ήταν αναμενόμενο ότι θα έφερνε περαιτέρω προβλήματα. Όσοι εθελοντές προσπάθησαν να μεταφέρουν τα αποτελέσματα τηλεφωνικά, περίμεναν ώρες σε αναμονή.
Όπως ήταν φυσικό επικράτησε χάος, οι επικρατέστεροι υποψήφιοι έκαναν περίπου νικηφόρες ομιλίες χωρίς να έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα και έφυγαν για την πολιτεία του Νιου Χάμπσαϊρ, όπου διεξάγεται η επόμενη ψηφοφορία στις 11 Φεβρουαρίου.
Όπως και στην περίπτωση της ΝΔ, κάπου εδώ αρχίζει το παρασκήνιο. Με λίγο περισσότερο τακτ, είναι η αλήθεια, από τα γαλλικά και τις αλληλοκατηγορίες που εκτόξευαν οι Βαλκάνιοι υποψήφιοι.
Η εταιρεία Shadow Inc., που απέτυχε στην ανάπτυξη της εφαρμογής των Δημοκρατικών στην Άιοβα, είχε χρηματοδότηση από μια επενδυτική εταιρεία με το όνομα Acronym. Συνιδρύτρια της Acronym είναι η Tara McGowan, η οποία εντελώς τυχαία είναι σύζυγος του Michael Halle, εκ των βασικών συντελεστών της προεκλογικής εκστρατείας του Πιτ Μπούτιτζετζ, του νεότερου υποψήφιου των Δημοκρατικών και μεγάλης «ελπίδας» του κεντρώου κατεστημένου του κόμματος.
Φυσικά η ίδια η McGowan αρνείται οποιαδήποτε σχέση με το φιάσκο, λέγοντας ότι η Acronym είναι μονάχα επενδυτής στη Shadow Inc. και δεν καθόρισε τίποτα στην ανάπτυξη της εν λόγω εφαρμογής. Όμως e-mail και ανώνυμες μαρτυρίες δείχνουν μια πολύ πιο στενή σχέση μεταξύ των δύο εταιρειών, όπως και μια «κουλτούρα» εχθρότητας προς τον Μπέρνι Σάντερς από στελέχη της Acronym.
Αν όλα αυτά δεν ήταν αρκετά για να γεννήσουν υποψίες, η Shadow Inc. δημιουργήθηκε από μία ομάδα ανθρώπων που το 2016 ήταν στελέχη της προεκλογικής καμπάνιας της Χίλαρι Κλίντον. Η Κλίντον έχει πρόσφατα επιτεθεί δημόσια στον Σάντερς, και στις εσωκομματικές εκλογές του 2016 είχε ωφεληθεί από το Δημοκρατικό κόμμα απέναντί του.
Εν τέλει, οι Δημοκρατικοί της Άιοβα ανακοίνωσαν τα μερικά αποτελέσματα, περίπου στο 60% των εκλογικών τμημάτων, αργά το απόγευμα της επόμενης ημέρας. Σε αυτά, ενώ σε καθαρό αριθμό ψήφων και στους δύο γύρους προηγούνταν ο Μπέρνι Σάντερς, τα εκλογικά τμήματα έδιναν ένα ελαφρύ προβάδισμα στον Πιτ Μπούτιτζετζ, το οποίο διατήρησε μέχρι την τελική ανακοίνωση.
Για την ιστορία, και οι δύο προβλέπεται να λάβουν εν τέλει τον ίδιο αριθμό κομματικών εκλεκτόρων, 11 έκαστος, με την Ελίζαμπεθ Γουόρεν να παίρνει άλλους 5. Ο τελικός στόχος του κάθε υποψήφιου για το κομματικό συνέδριο είναι 1.990 εκλέκτορες.
Εντάξει, ίσως η αποτυχημένη μάχη μεταξύ Τζιτζικώστα, Άδωνι, Κούλη και Μεϊμαράκη να ήταν καθαρά λόγω ανικανότητας, και όχι κάποιων κομματικών μηχανορραφιών. Ίσως να ισχύει το ίδιο και για το φιάσκο των Δημοκρατικών στην Άιοβα.
Όμως θαρρώ πως δικαιούμαστε ένα μικρό φούσκωμα στήθους από εθνική υπερηφάνεια, που διδάξαμε κι εμείς κάτι στους Αμερικάνους, που το Έθνος των Ελλήνων πρωτοπόρησε και χάρισε για άλλη μια φορά το τρισχιλιετές φως του στους βάρβαρους.
Ναι, δεν αντέγραψαν όλη μας τη γραφικότητα στο φιάσκο τους, αλλά το προσάρμοσαν στη δική τους, κι έτσι μπορούμε κορδωμένοι να φωνάξουμε: «Όταν εμείς αποτυγχάναμε σε εσωκομματικές εκλογές, στην Άιοβα τρώγαν βελανίδια!»
Ανδρέας Κοσιάρης
