Σεπτέμβριος 1980. Ενα συγκρότημα με το εμπνευσμένο όνομα Ορχηστρικές Μανούβρες στο Σκοτάδι –οι γνωστοί μας OMD– παρουσιάζουν έναν ύμνο για την ντίσκο σκηνή της δεκαετίας.
Τραγουδούν για ένα βομβαρδιστικό, το τετρακινητήριο Β-29 που έριξε την πρώτη ατομική βόμβα στη Χιροσίμα. Το αεροσκάφος ονομάζεται Enola Gay, προς τιμήν της μητέρας του πιλότου, της κυρίας Enola Gay Tibbets.
Και η βόμβα που θα σκοτώσει τουλάχιστον 140.000 ανυποψίαστους ανθρώπους έχει το «χαριτωμένο» όνομα Little boy – μικρό αγόρι.
O ίδιος ο πιλότος θα θυμηθεί αρκετά χρόνια αργότερα τι ένιωσε όταν είδε το πρώτο εκείνο μανιτάρι να καλύπτει τη Χιροσίμα. «Η βόμβα έπεσε και η έκρηξη μάς χτύπησε σε δύο κύματα κρούσης, απ’ τα οποία το πρώτο ήταν δυνατότερο» θυμόταν ο Πολ Τίμπετς και συμπλήρωνε: «Ηταν μια απόλυτα ανιαρή διαδικασία, μέχρι που είδαμε τι ζημιά είχε γίνει. Ηταν δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε τι είχε συμβεί».
Μαζί με τον πιλότο ολόκληρη η ανθρωπότητα συνειδητοποιεί με φρίκη τι έχει συμβεί. Δεν θρηνεί μόνο για τους τουλάχιστον 200.000 νεκρούς της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Θρηνεί γιατί κάποιοι τόλμησαν να δοκιμάσουν ένα νέο όπλο σε έναν πόλεμο που είχε ήδη κριθεί και έτσι να επιβεβαιώσουν μια νέα τάξη πραγμάτων.
Ο πρόεδρος Τρούμαν, ανακοινώνοντας την επίθεση, ισχυρίζεται σε ολόκληρο τον πλανήτη ότι η Χιροσίμα ήταν απλώς μια στρατιωτική βάση. Και οι ιστορικοί θα διαφωνούν για δεκαετίες αν ήταν απλώς ψεύτης ή ένα από τα πιο αδύναμα μυαλά που πέρασαν ποτέ από τον Λευκό Οίκο.
«Στη Χιροσίμα ο θάνατος με βρήκε
κι είμαι παιδί,
τα εφτά δεν τα καλόκλεισα,
μα τα νεκρά παιδιά δε μεγαλώνουν»
Ναζίμ Χικμέτ
Οι πρώτοι καλλιτέχνες πάντως που θα καταπιαστούν με το νέο υπερόπλο φαίνεται να υιοθετούν τις αντιλήψεις του Αμερικανού προέδρου. Η πυρηνική βόμβα «είναι ένα δώρο του θεού», τραγουδούν λόγου χάριν οι Buchanan Brothers.
Οι καλλιτέχνες της εποχής θα συνειδητοποιήσουν τι ακριβώς έχει συμβεί μόνο όταν θα ακούσουν τους επιστήμονες που δημιούργησαν τα πρώτα πυρηνικά όπλα να περιγράφουν τα φρικιαστικά αποτελέσματα στη Χιροσίμα. Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ ξαναγράφει το θεατρικό έργο «Η ζωή του Γαλιλαίου», καλώντας τους επιστήμονες να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στην ανθρωπότητα. Από την πλευρά του ο Τούρκος κομμουνιστής ποιητής Ναζίμ Χικμέτ θα αποτυπώσει τη φρίκη σε ένα ποίημα που θα αποδώσει στα ελληνικά ο Γιάννης Ρίτσος και αργότερα θα μελοποιήσει το συγκρότημα Byrds.
Παρακολουθήστε το αφιέρωμα του INFOWAR TV για την τέχνη του πυρηνικού ολοκαυτώματος:
Τον φόβο που θα συνοδεύει έκτοτε την ανθρωπότητα ανέλαβαν να μελοποιήσουν και οι Βρετανοί Clash στο London Calling, αρκετές δεκαετίες αργότερα: τραγουδούν για τη «νέα εποχή των παγετώνων» που έρχεται αλλά και για κινητήρες που σταματούν να λειτουργούν μόλις σημειωθεί πυρηνική έκρηξη – σκηνή την οποία θα απαθανατίσουν και οι δημιουργοί της ταινίας «Επόμενη Ημέρα» του 1983.
Μια ολόκληρη γενιά καλλιτεχνών λοιπόν ενηλικιώνεται σε αυτό το παράλογο περιβάλλον. Και δεν έχει καμία απολύτως όρεξη να αποδεχθεί τα κυρίαρχα στρατηγικά δόγματα. Οπως ο Αλεν Γκίνσμπεργκ που μιλάει για τη δική του κοντινή Αμερική: «Αμερική, σ’ τα έδωσα όλα και τώρα είμαι ένα τίποτα…
Αμερική, πότε θα σταματήσουμε τον πόλεμο των ανθρώπων; Αντε γαμήσου, με την ατομική βόμβα σου. Δεν νιώθω καλά. Μη μ’ ενοχλείς».
Δυστυχώς η μοναδική χώρα που τόλμησε να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εναντίον άμαχου πληθυσμού θα συνεχίσει να ενοχλεί μετατρέποντας τον φόβο μιας πυρηνικής επίθεσης σε πρόσχημα για την κατάληψη χωρών όπως το Ιράκ και το Ιράν.
Μια υπερδύναμη που διεκδικεί το μονοπώλιο της φρίκης.
INFO
Δείτε:
Η επόμενη ημέρα (1983)
Η χολιγουντιανή προσέγγιση σε μια πυρηνική επίθεση, την οποία παρακολούθησαν ταυτόχρονα 100 εκατομμύρια τηλεθεατές. Ακολούθησε συζήτηση με καλεσμένους τον Κίσινγκερ, τον Μακναμάρα και τον επιστήμονα Καρλ Σαγκάν.
Godzilla (1954)
Η καλλιτεχνική απεικόνιση του τρόμου, που φώλιασε στο συλλογικό υποσυνείδητο της Ιαπωνίας με τη μορφή του γνωστού κινηματογραφικού τέρατος.
Ακούστε:
Oh Lord, Don’t Let Them Drop That Atomic Bomb on Me
Μια τζαζ ματιά στην απειλή πυρηνικού ολοκαυτώματος από τον Τσαρλς Μίνγκους.
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών – 11/08/2013
