Της Μ. Παπαχριστούδη / Εφημερίδα Πριν – 31.3.2019
Το συμπέρασμα του τίτλου δεν ανήκει σε εμάς, αλλά στα θεσμικά όργανα των δημοσιογράφων, τη Διεθνή και Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία (ΔΟΔ και ΕΟΔ), που σε κοινή τους δήλωση μετά την ψήφιση του νέου μεταρρυθμιστικού πλαισίου για τα πνευματικά δικαιώματα στις χώρες της ΕΕ σημειώνουν πως οι τροπολογίες που κατέθεσαν απορρίφθηκαν.
Υπενθυμίζεται ότι την Τρίτη (26/3/2019) η πλειονότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε τη νέα Οδηγία, η οποία είναι αρχή του τέλους για το ελεύθερο Διαδίκτυο. Στην Οδηγία, στο όνομα της πνευματικής ιδιοκτησίας, εισάγονται λογοκριτικά φίλτρα τα οποία καθορίζουν το περιεχόμενο που θα φτάνει στις οθόνες μας (πρώην άρθρο 13, νυν 17).
Εδώ μας ενδιαφέρει περισσότερο το άρθρο 15 (πρώην 11), το οποίο στήριξαν με σθένος τόσο οι εκδοτικοί όμιλοι πανευρωπαϊκά όσο και οι συνδικαλιστικοί φορείς του δημοσιογραφικού κλάδου, με στόχο την εξασφάλιση της λεγόμενης εύλογης αμοιβής. Όσο διαρκούσαν οι διαπραγματεύσεις και οι επιμέρους ψηφοφορίες, εκδότες και δημοσιογράφοι εμφανίζονταν μαζί στις εκστρατείες προπαγάνδισης στα σχετικά λόμπι της ΕΕ.
Η κατάθεση του τελικού κειμένου της Οδηγίας ήταν το πρώτο χαστούκι για τον κλάδο. Ενώ κατοχυρώνονται τα δικαιώματα των εκδοτών, τα αντίστοιχα των δημοσιογράφων «φιλτράρονται» μέσα από την καλή πρόθεση των εκδοτικών ομίλων. Δηλαδή, οι δημοσιογράφοι δικαιούνται αμοιβής για το έργο τους, μόνο αν υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη στα κράτη-μέλη ή αν προβλέπεται στις συμβάσεις τους με τις επιχειρήσεις ΜΜΕ! Όπως όλοι γνωρίζουμε, όμως, τουλάχιστον στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις ΜΜΕ έχουν μετατρέψει τους δημοσιογράφους σε «εκτελεστές έργου» πάνω στο οποίο δεν έχουν κανένα δικαίωμα!
Το άρθρο 15 προκάλεσε σχίσμα ανάμεσα σε ΔΟΔ και ΕΟΔ. Η διεθνής ομοσπονδία ζήτησε άμεσα αλλαγές στη διατύπωση, να συμπεριληφθεί ξεκάθαρα ότι «το μερίδιο των δημοσιογράφων διαφέρει από τον μισθό» και λαμβάνουν ποσοστό από την απόδοση των κερδών που προκύπτουν από το συγγενικό δικαίωμα. Η ευρωπαϊκή ομοσπονδία διαφώνησε. Έτσι, η τροπολογία που κατατέθηκε από τους δημοσιογράφους απορρίφθηκε και τώρα δηλώνεται πως «υπονομεύονται τα δικαιώματα και επιτρέπεται στους εκδότες να τα απεμπολήσουν».