Πέτρος Παπακωνσταντίνου
kathimerini.gr
Η αργία της Ανάληψης, σε συνδυασμό με τον εξαιρετικό καιρό, παρακίνησε τους Γάλλους για την πρώτη μεγάλη έξοδο της καλοκαιρινής σεζόν. Οσοι έμειναν στην πρωτεύουσα αναζήτησαν δροσιά στα μικρά και μεγάλα πάρκα της, έκαναν ηλιοθεραπεία στις όχθες του Σηκουάνα ή κατέκλυσαν τα καφέ και τα μπαρ του Καρτιέ Λατέν, της Βαστίλλης και της Ρεπουμπλίκ.
Σε εκείνους που δεν είχαν την πολυτέλεια της τετραήμερης ραστώνης συμπεριλαμβάνονταν οι υποψήφιοι βουλευτές, καταδικασμένοι να ιδρώσουν κάνοντας καμπάνια στις εκλογικές τους περιφέρειες, ενόψει των εκλογών της 11ης και της 18ης Ιουνίου. Η αναμέτρηση έχει χαρακτηριστεί «τρίτος γύρος» για τον Εμανουέλ Μακρόν, το κόμμα του οποίου, «Η Δημοκρατία σε Κίνηση» (LRM), φιλοδοξεί να ελέγξει την πλειοψηφία της Εθνοσυνέλευσης ώστε να μην υποχρεωθεί σε μια δύσκολη συγκατοίκηση.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δικαιώνουν την αισιοδοξία του νέου προέδρου. Το κεντρώο LRM (το πιο κοντινό γαλλικό αντίστοιχο στο αμερικανικό ή στο ιταλικό Δημοκρατικό Κόμμα) μαζί με τον κεντροδεξιό σύμμαχό του, το MoDem, κυμαίνονται γύρω στο 29-30% έναντι 20-22% της κεντροδεξιάς συμμαχίας LR-UDI, ενώ το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν περιορίζεται στο 17-18% και η «Ανυπότακτη Γαλλία» του αριστερού Ζαν-Λικ Μελανσόν στο 15%. Βοηθούντος του εκλογικού συστήματος με τους δύο γύρους, η «προεδρική πλειοψηφία» φαίνεται κάτι παραπάνω από πιθανή.
Η προοπτική αυτή δεν ενθουσιάζει τον Εντουί Πλενέλ. Ο παλιός διευθυντής της Le Monde τα «έσπασε» με τους μετόχους της εφημερίδας το 2008 για να δρομολογήσει το εξαιρετικά επιτυχημένο πείραμα ερευνητικής δημοσιογραφίας Mediapart, κερδοφόρο σε χαλεπούς καιρούς χάρη στους 60.000 συνδρομητές του. Με συνέντευξη στο Mediapart ξεκίνησε την προεκλογική του εκστρατεία ο Μακρόν, στις αρχές Νοεμβρίου, αλλά ο Πλενέλ δεν του χαρίζεται.
Το αποτέλεσμα
«Η νίκη του Μακρόν ήταν προϊόν αποσύνθεσης του παλιού πολιτικού συστήματος, της καταστροφής των Σοσιαλιστών και του σκανδάλου Φιγιόν που έπληξε την Κεντροδεξιά. Εκφράζει την τάση των Γάλλων να αναζητούν, σε κάθε στιγμή κρίσης, τη σωτηρία από κάποιον Βοναπάρτη, μεγάλο ή μικρό, δεξιό, αριστερό ή κεντρώο. Η πλειοψηφία όσων ψήφισαν Μακρόν στον δεύτερο γύρο το έκανε μόνο και μόνο για να μη βγει η Λεπέν. Στον πρώτο γύρο πήρε το 18% των εγγεγραμμένων ή το 24% των ψηφισάντων. Το να απαιτεί σήμερα να του δώσουν “προεδρική πλειοψηφία” στη Βουλή προδίδει τάσεις ηγεμονισμού. Επιτέλους, έχει στα χέρια του την εκτελεστική εξουσία, αλλά στις βουλευτικές εκλογές οι πολίτες δικαιούνται να ψηφίσουν με βάση προγράμματα και πεποιθήσεις».
Οι πρώτες κινήσεις του Μακρόν μετά την ανάληψη της προεδρίας υπονοούν μια στρατηγική σε δύο παράλληλες τροχιές: Δημοσιονομική σταθεροποίηση, με επώδυνα μέτρα για το εργασιακό και τις κρατικές δαπάνες, αλλά και διαπραγμάτευση με τη Γερμανία για μια αναδιάρθρωση της Ευρωζώνης σε πιο αναπτυξιακή κατεύθυνση, με ισχυρότερο πολιτικό έλεγχο. Κάτι παρόμοιο είχαν επιχειρήσει, ωστόσο, και οι προκάτοχοι του Μακρόν, συμπεριλαμβανομένου του Φρανσουά Ολάντ, αλλά απέτυχαν. Γιατί αυτός θα έχει καλύτερη τύχη;
«Τίποτα δεν είναι δεδομένο, ωστόσο, υπάρχουν σοβαροί λόγοι να αλλάξει στάση η Γερμανία, τουλάχιστον μετά τις εκλογές της» μας λέει ο Πιερ Ασκί, πρώην αναπληρωτής διευθυντής της Liberation και ιδρυτής του ενημερωτικού ιστότοπου Rue89. «Η Αγκελα Μέρκελ δείχνει να συνειδητοποιεί ότι η Ευρώπη πρέπει να αντιδράσει ενιαία στη διπλή πρόκληση του Τραμπ και του Brexit, επί ποινή διάλυσης. Αν διαλυθεί η Ε.Ε., η Γερμανία θα ζημιωθεί καίρια, αφού η Ευρωζώνη είναι η κύρια πηγή των πλεονασμάτων της».
Πεπεισμένος ευρωπαϊστής, ο συνομιλητής μου περιέγραψε, ωστόσο, με μελανά χρώματα το δημοκρατικό έλλειμμα της Ε.Ε. «Η αντιμετώπιση της Ελλάδας από την Ενωση ήταν απαράδεκτα ταπεινωτική, ανεξάρτητα από τις ευθύνες που είχαν οι διεφθαρμένες ελίτ της χώρας σας για την κρίση. Αλλά και στη Γαλλία, μας πλήγωσε αυτό που ζήσαμε το 2005. Απορρίψαμε το ευρωσύνταγμα στο δικό μας δημοψήφισμα, αλλά μας έφεραν ουσιαστικά το ίδιο πράγμα από την πίσω πόρτα. Προσωπικά είχα ψηφίσει ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, αλλά αυτή η αντιμετώπιση κάτι έσπασε μέσα μου».
Εξαιρετικά κριτική στάση έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης κρατάει η «Ανυπότακτη Γαλλία» του Μελανσόν, της δεύτερης προσωπικότητας, μετά τον Μακρόν, που ξεχώρισε στις προεδρικές εκλογές. Ρώτησα τη Σαρλότ Ζιράρ, ηγετικό στέλεχος του Κινήματος, αν θεωρεί ότι οι συμπατριώτες της θα τολμούσαν να επιχειρήσουν το μεγάλο άλμα προς το άγνωστο, που θα αντιπροσώπευε ένα Frexit.
Το Frexit
«Η στρατηγική μας δεν είναι το Frexit. Η πρώτη μας επιλογή, το Σχέδιο Α, είναι η αναδιαπραγμάτευση των συνθηκών με τους εταίρους μας στην Ε.Ε., κάτι που ακόμη και ο Ολάντ είχε υποσχεθεί, αλλά δεν τόλμησε να το κάνει, προτίμησε να υποταχθεί άνευ όρων στη Μέρκελ. Η Γαλλία είναι μια μεγάλη χώρα, με πάρα πολλά οικονομικά και πολιτικά ατού, αλλά και σημαντικά περιθώρια συμμαχιών εντός Ε.Ε. Αναμφίβολα, η διαπραγμάτευση θα είναι σκληρή και για να έχει πιθανότητες επιτυχίας προϋποθέτει ένα ισχυρό Σχέδιο Β: Αυτό σημαίνει ότι, αν προσκρούσουμε σε “τοίχο” άρνησης, θα προχωρήσουμε σε ανυπακοή, μη εφαρμογή των ευρωπαϊκών συνθηκών, με μονομερή μέτρα οικονομικής και κοινωνικής ανόρθωσης. Η ελληνική τραγωδία μας δίδαξε πολλά. Πιστεύω ότι η έλλειψη Σχεδίου Β και η λάθος εκτίμηση της κατάστασης στην Ε.Ε. ήταν οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν σε αποτυχία την κυβέρνηση Τσίπρα. Δυστυχώς, η Ελλάδα αποδείχθηκε πολύ εύκολο θύμα».
Οσο για το Εθνικό Μέτωπο (FN), παρότι τα φτερά του έχουν ψαλιδιστεί, θα ήταν μεγάλο λάθος να σημάνει κανείς λήξη συναγερμού, υποστηρίζει ο ιστορικός Ροζέ Μαρτελί, διευθυντής της επιθεώρησης Regards. «Είναι αλήθεια ότι το FN απειλείται με διπλή διάσπαση. Από τη μια ο Φλοριάν Φιλιπό, νούμερο δύο του κόμματος, απειλεί να φύγει αν η Μαρίν Λεπέν εγκαταλείψει τη θέση για έξοδο από το ευρώ, όπως έχει υπονοήσει, από την άλλη η ανιψιά της, Μαριόν, μπορεί να προκαλέσει διάσπαση, παίρνοντας μαζί της τους πιο σκληροπυρηνικούς οπαδούς του παππού της.
Ωστόσο, αυτά θα μπορούσαν να αποδειχθούν προσωρινές ωδίνες τοκετού ενός νέου, πιο ευυπόληπτου πολιτικού φορέα της σκληρής Δεξιάς, που θα διεκδικήσει την ηγεμονία από τους LR, οι οποίοι βρίσκονται σε κρίση. Αυτή είναι, άλλωστε, η βασική στρατηγική στόχευση της Μαρίν Λεπέν. Μην ξεχνάτε ότι στις προεδρικές το FN συγκέντρωσε κοντά 11 εκατομμύρια ψήφους και βγήκε πρώτο κόμμα στην πλειοψηφία των κοινοτήτων, εδραιώνοντας την παρουσία του σε όλη την επικράτεια».