Του Ανδρέα Κοσιάρη
Μια νέα επιστημονική εργασία 21 κορυφαίων επιστημόνων στους τομείς της ιολογίας και της βιολογίας απορρίπτει τη θεωρία συνωμοσίας περί προέλευσης του κορονοϊού SARS-CoV-2 από εργαστήριο.
Η εργασία, που προς το παρόν βρίσκεται προ-δημοσιευμένη και περνά τη διαδικασία της επιστημονικής αξιολόγησης, αποτελεί ανάλυση των διαθέσιμων ενδείξεων για την προέλευση του ιού και παρέχει λεπτομερή εξήγηση των γενετικών του στοιχείων και της πρώιμης επιδημιολογίας του.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της εργασίας, «Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα πρώιμα κρούσματα είχαν οποιαδήποτε σύνδεση με το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν (Wuhan Institute of Virology – WIV) σε αντίθεση με τις ξεκάθαρες επιδημιολογικές συνδέσεις με τις αγορές ζώων στη Γουχάν, ούτε υπάρχουν στοιχεία ότι το WIV κατείχε ή δούλεψε πάνω σε πρόγονο του SARS-CoV-2 πριν την πανδημία». Αντίθετα, όπως λένε, «υπάρχει σημαντική δέσμη στοιχείων που στηρίζουν τη ζωονοσογόνο προέλευση του SARS-CoV-2».
Οι επιστήμονες σημειώνουν πως η μεταφορά ιών από τα ζώα στους ανθρώπους έχει αποδειχτεί ότι έχει προκαλέσει σχεδόν όλες τις προηγούμενες καταγεγραμμένες πανδημίες. «Ο SARS-CoV-2 είναι ο ένατος καταγεγραμμένος κορονοϊός που προσβάλλει τους ανθρώπους και ο έβδομος που αναγνωρίζεται τα τελευταία 20 χρόνια», δηλώνει η εργασία. «Όλοι οι προηγούμενοι κορονοϊοί έχουν ζωονοσογόνο προέλευση, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπινων ιών».
Οι επιστήμονες προσθέτουν πως, «Η ανάδυση του SARS-CoV-2 έχει αρκετά από τα χαρακτηριστικά αυτών των πρότερων ζωονοσογόνων περιστατικών. Επιδεικνύει ξεκάθαρες ομοιότητες με τον SARS-CoV που εξαπλώθηκε στους ανθρώπους στο Φοσάν της επαρχίας Γκουανγκντόνγκ της Κίνας τον Νοέμβριο του 2002, και ξανά στο Γκουανγκζού της επαρχίας Γκουανγκντόνγκ το 2003».
Οι συγγραφείς προχωρούν στην απόρριψη των βασικών «επιχειρημάτων» για την εργαστηριακή προέλευση του ιού, λέγοντας πως δεν προσομοιάζει σε κανέναν ιό που θα μπορούσε να έχει χρησιμοποιηθεί ως «βάση» για την ανάπτυξη του. «Υπό οποιοδήποτε σενάριο εργαστηριακής προέλευσης, ο SARS-CoV-2 θα έπρεπε να είναι παρών σε εργαστήριο πριν την πανδημία, εντούτοις δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να στηρίζει μία τέτοια ιδέα και δεν έχει ανιχνευθεί καμία ακολουθία που θα μπορούσε να έχει λειτουργήσει ως πρόδρομος».
Όπως τονίζουν οι επιστήμονες, η έρευνα «αυξημένης λειτουργικότητας», δηλαδή η τροποποίηση ιών ώστε να έχουν αυξημένη μεταδοτικότητα και παθογένεση, διεξάγεται συνηθέστερα σε ποντίκια, όμως ο συγκεκριμένος ιός δεν έχει καλή μεταδοτικότητα σε τρωκτικά, κάτι που δείχνει πως «είναι εξαιρετικά απίθανο να προήλθε από εργαστήριο».
Επίσης, οι επιστήμονες αντικρούουν την υπόθεση πως ο SARS-CoV-2 είναι τροποποιημένος ώστε να προσβάλλει ευκολότερα τους ανθρώπους, τονίζοντας πως «από την εμφάνισή του ο ιός έχει διαβεί επανειλημμένα κύματα μεταλλάξεων που έχουν αυξήσει την αρμοστικότητά του». Καταλήγουν ότι «Συνδυαστικά, αυτά τα ευρήματα δείχνουν πως δεν χρειαζόταν κάποια συγκεκριμένη “πρότερη” ανθρώπινη προσαρμογή για την ανάδυση ή την πρώιμη εξάπλωση του SARS-CoV-2, και ο ισχυρισμός πως ο ιός ήταν ήδη σε μεγάλο βαθμό τροποποιημένος για τον ανθρώπινο ξενιστή (…) στερείται εγκυρότητας».
Η θεωρία συνωμοσίας για την εργαστηριακή προέλευση του νέου κορονοϊού είχε ξεκινήσει από εξαιρετικά «σκοτεινές» πηγές και με επιχειρηματολογία χαρακτηριστικά αόριστη. Εντούτοις είχε αγκαλιαστεί ολόθερμα από την κυβέρνηση Τραμπ, που επέλεξε να τη χρησιμοποιήσει ως όπλο στον εμπορικό πόλεμό της κατά της Κίνας, ενώ ταυτόχρονα επιχειρούσε να υποβαθμίσει την επικινδυνότητα της πανδημίας.
Έπειτα από ένα διάλειμμα αφάνειας και καθώς δεν προέκυπτε κανένα νέο στοιχείο που να την υποστηρίζει, η θεωρία διαρροής από το εργαστήριο της Γουχάν επανήλθε στις αρχές του 2021, με τη στήριξη αυτή τη φορά πιο συστημικών αμερικανικών ΜΜΕ και της κυβέρνησης Μπάιντεν. Παρέμεινε όμως μία ακραία αόριστη θεωρία χωρίς σημαντικές ενδείξεις ισχύος, που παράλληλα δεν στηριζόταν σε επιστημονικά δεδομένα.
Η νέα αυτή εργασία επιχειρεί, εν αναμονή και της έγκρισής της από την επιστημονική αξιολόγηση, να δείξει πως τα δεδομένα συντείνουν συντριπτικά προς το σενάριο ζωονοσογόνου προέλευσης. Αν και μέχρι την τελική εύρεση του παράγοντα από τον οποίο προέρχεται ο ιός, διαδικασία που μπορεί να είναι εξαιρετικά χρονοβόρα, η εργαστηριακή θεωρία δεν μπορεί να αποκλειστεί με απόλυτη σιγουριά, εντούτοις δεν υπάρχουν σοβαρά δεδομένα που να τη στηρίζουν, εκτός από αόριστες διαρροές πολιτικής προέλευσης από τις Δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών.
