του Ανδρέα Κοσιάρη
Η ένατη «Διάσκεψη Κορυφής των Κρατών της Αμερικής» ξεκίνησε τη Δευτέρα στο Λος Άντζελες των ΗΠΑ, με μία σειρά ηγετών της Λατινικής Αμερικής να αρνούνται να συμμετάσχουν, στέλνοντας αντ’ αυτών χαμηλότερου επιπέδου αξιωματούχους.
Οι αρχηγοί πολλών κρατών αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη Διάσκεψη, με σημαντικότερους αυτούς του Μεξικού, της Ονδούρας και της Βολιβίας, που δήλωσαν ρητά ότι αιτία της άρνησής τους ήταν ο αποκλεισμός από τη Διάσκεψη της Κούβας, της Βενεζουέλας και της Νικαράγουας.
Η Διάσκεψη Κορυφής διεξάγεται υπό την αιγίδα του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, του περιφερειακού οργανισμού του Δυτικού Ημισφαιρίου που παραδοσιακά βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ και προωθεί τα συμφέροντά τους στην περιοχή. Η φετινή Διάσκεψη διεξάγεται στις ΗΠΑ για πρώτη φορά από το 1994, με την κυβέρνηση Μπάιντεν να μην προσκαλεί τους ηγέτες της Κούβας, της Βενεζουέλας και της Νικαράγουας, φοβούμενη σφοδρές αντιδράσεις από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, αλλά και από σκληροπυρηνικούς εντός των τάξεων των Δημοκρατικών, όπως ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ.
Ο γερουσιαστής Κρις Ντοντ, που ορίστηκε ως ειδικός σύμβουλος του προέδρου Μπάιντεν για τη Διάσκεψη, είχε το προηγούμενο διάστημα πραγματοποιήσει μια σειρά επισκέψεων και εξ αποστάσεως συνομιλιών με χώρες της Λατινικής Αμερικής, με σκοπό να πείσει τους ηγέτες του να συμμετάσχουν στη Διάσκεψη. Τμήμα αυτής της προσπάθειας υπήρξε και η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις, καθώς και η σύζυγος του πρόεδρου Τζιλ Μπάιντεν.
Όμως, ενώ ηγέτες όπως ο Γκαμπριέλ Μπόριτς της Χιλής και ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ της Αργεντινής πείστηκαν να συμμετάσχουν παρά τις εκπεφρασμένες τους αντιρρήσεις για τον αποκλεισμός της Κούβας, της Βενεζουέλας και της Νικαράγουας, άλλοι δεν ήταν τόσο εύπιστοι.
Η πιο ηχηρή άρνηση ήταν αυτή του προέδρου του Μεξικού, Αντρέ Μανουέλ Λόπεζ Ομπραδόρ, ο οποίος περίμενε μέχρι την τελευταία στιγμή για να ανακοινώσει τη μη συμμετοχή του, σε συνέντευξη τύπου τη Δευτέρα. «Δεν μπορεί να υπάρξει Σύνοδος των Κρατών της Αμερικής αν δεν συμμετέχουν όλα τα κράτη της Αμερικανικής ηπείρου», δήλωσε ο Ομπραδόρ. «Θεωρούμε ότι αυτή είναι η παλιά πολιτική της παρεμβατικότητας, της έλλειψης σεβασμού για τα έθνη και τους λαούς τους».
«Δεν δέχομαι τις ηγεμονίες», συμπλήρωσε. «Ούτε της Κίνας, ούτε της Ρωσίας, ούτε των Ηνωμένων Πολιτειών. Όλες οι χώρες, όσο μικρές κι αν είναι, είναι ελεύθερες και ανεξάρτητες».
Ο πρόεδρος του Μεξικού ανακοίνωσε ότι θα στείλει στη διάσκεψη τον υπουργό Εξωτερικών, Μαρσέλο Εμπράρ. Πρόκειται για τη σημαντικότερη περιφρόνηση της διάσκεψης, καθώς το Μεξικό είναι η δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα της Λατινικής Αμερικής και η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής. Πιο σημαντικά είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ και αποτελεί χώρα-κλειδί για τη μετανάστευση, καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν επιθυμεί να επιτύχει στη Διάσκεψη μία συμφωνία για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών προς τις ΗΠΑ.
Παρόμοια συναισθήματα εξέφρασαν ο πρόεδρος της Βολιβίας Λουίς Άρσε και η πρόεδρος της Ονδούρας Σιομάρα Κάστρο. «Είναι καιρός η κυβέρνηση των ΗΠΑ να θέσει τέρμα στον παράλογο και εγκληματικό οικονομικό και εμπορικό αποκλεισμό που βαραίνει την Κούβα, όπως και τις περισσότερες από 500 μονόπλευρες εκβιαστικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Βενεζουέλα και τη Νικαράγουα», σχολίασε ο Άρσε, για να συμπληρώσει «Με τους αποκλεισμούς και τις κυρώσεις, ένα βιώσιμο, ανθεκτικό και ισότιμο μέλλον δεν θα μπορέσει ποτέ να χτιστεί στο ημισφαίριο, όπως προτείνει η Διάσκεψη των Κρατών της Αμερικής». Αντί του προέδρου της Βολιβίας, στη Διάσκεψη πήγε ο Ροτζέλιο Μάιτα Μάιτα, υπουργός Εξωτερικών.
Η νεοκλεγείσα πρόεδρος της Ονδούρας Σιομάρα Κάστρο, είχε ενημερώσει από τις 28 Μαΐου ότι δεν θα συμμετάσχει στη διάσκεψη «εκτός κι αν όλες οι χώρες της Αμερικής προσκληθούν, χωρίς εξαιρέσεις». Πιστή στον λόγο της, ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι η Ονδούρα θα στείλει τον υπουργό Εξωτερικών, Εντουάρντο Ενρίκε Ρέινα.
Αντίστοιχα, τους υπουργούς Εξωτερικών τους έστειλαν στη διάσκεψη η Γουατεμάλα και το Ελ Σαλβαδόρ, τον υπουργό Υγείας απέστειλε η Γρενάδα, ενώ ο πρόεδρος της Ουρουγουάης διαγνώστηκε θετικός με COVID-19 και αναγκάστηκε να στείλει κι αυτός τον υπουργό Εξωτερικών.
Απειλές για μποϊκοτάζ της Διάσκεψης έγιναν και από τις χώρες της Κοινότητας της Καραϊβικής (CARICOM), όμως κατά τα φαινόμενα μόνο ο Άγιος Χριστόφορος και Νέβις δεν έστειλε τον πρωθυπουργό του, αλλά τον πρέσβη του στις ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαΐρ Μπολσονάρου είχε απειλήσει να μη συμμετάσχει στη διάσκεψη για τους δικούς του πολιτικούς λόγους, όμως μεταπείστηκε με την υπόσχεση μιας κατ’ ιδίαν συνάντησης με τον πρόεδρο Μπάιντεν.
Ταυτόχρονα με τη Διάσκεψη των Κρατών, οργανώνεται στην ίδια πόλη ως απάντηση από οργανώσεις της Αριστεράς και της Κοινωνίας των Πολιτών η «Διάσκεψη των Λαών», που στοχεύει να ακουστούν «οι φωνές των φτωχών και των εργαζομένων του ημισφαιρίου» στο τριήμερο 8-10 Ιουνίου.
