του Ανδρέα Κοσιάρη
Το απέραντο χάος που δημιουργήθηκε από μία σφοδρή μεν, προβλεφθείσα δε, χιονόπτωση στην Αττική, αποτελεί κλασσικό παράδειγμα του αποτελέσματος υποβάθμισης ποιότητας που προκαλούν οι εμμονές ιδιωτικοποίησης παροχών, υπηρεσιών και υποδομών κοινής ωφέλειας.
Το «επιχείρημα» ήταν διαχρονικό. «Το κράτος δεν είναι καλός επιχειρηματίας, ούτε διαχειριστής», έλεγαν επί χρόνια αυτοί που είχαν την ευθύνη ως διαχειριστές του κράτους για τη λειτουργία του. Κι αντί οι πολίτες να απαντούν σύσσωμα, «Ώπα ρε παιδιά, εσείς δεν είστε υπεύθυνοι για τη λειτουργία του κράτους;», αποδέχονταν ως θέσφατο ότι η ανάληψη των τηλεπικοινωνιών, των οδικών δικτύων, των σιδηροδρόμων, των αεροδρομίων, των δικτύων ενέργειας, ύδρευσης κ.ο.κ. από ιδιώτες, θα έδινε μια νέα πνοή ποιότητας και υπευθυνότητας στη διαχείρισή τους.
Κανείς δεν σκέφτηκε ότι οι ιδιώτες εξ ορισμού δεν ενδιαφέρονται για την ποιότητα της υπηρεσίας που παρέχουν, ειδικά εάν η υπηρεσία έχει μονοπωλιακό ή ολιγοπωλιακό χαρακτήρα. Εάν δεν έχεις άλλη επιλογή ως πολίτης, ή εάν οι λοιπές σου επιλογές είναι ίδιας ποιότητας και κόστους, τότε δεν μπορείς παρά να χρησιμοποιήσεις την εκάστοτε υπηρεσία, στην οποία ο ιδιώτης ενδιαφέρεται μονάχα για την είσπραξη, το κέρδος του.
Κάπως έτσι φτάσαμε να έχουμε ένα υπέροχο ιδιωτικό καρτέλ σε κάθε πτυχή της ζωής των πολιτών. Ένα καρτέλ στις τηλεπικοινωνίες, ένα στα μεγάλα οδικά δίκτυα, εσχάτως ένα στην αγορά ενέργειας και πάει λέγοντας.
Το μπάχαλο στην Αττική Οδό, έναν δρόμο που φτιάχτηκε σχεδόν κατά το ήμισυ με δημόσια κεφάλαια, και στο υπόλοιπο με δάνεια από εμπορικές τράπεζες αλλά και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, είναι χαρακτηριστικό της πλήρους αδιαφορίας των ιδιωτών για οτιδήποτε πέρα από την τσέπη τους.
Με τον χιονιά να έρχεται ή και να έχει ήδη φτάσει, οι (άμοιροι ευθυνών) υπάλληλοι της Αττικής Οδού εισέπρατταν διόδια εισόδου στον δρόμο χωρίς αφενός να δίνουν τις κατάλληλες οδηγίες στους οδηγούς, αλλά και χωρίς η εταιρεία να έχει προβλέψει τα δέοντα για να παραμείνει το δίκτυο ανοικτό. Οι οδηγοί δεν είχαν άλλη επιλογή — η Αττική Οδός είναι ένα μονοπώλιο, δεν υπάρχει η επιλογή άλλου δρόμου για να πάει κανείς πχ. στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος.
Φυσικά, μπάχαλο υπήρξε και σε δρόμους που δεν είναι ευθύνη των ιδιωτών, όπου η ευθύνη μοιράζεται ανάμεσα σε δήμους, την περιφέρεια και το κεντρικό κράτος. Εδώ έχουμε την ευλαβική συνέχεια του σχεδίου υποβάθμισης των δημόσιων λειτουργιών του στενού ή ευρύτερου κρατικού τομέα. Άνθρωποι της ίδιας νοοτροπίας εδώ και δεκαετίες, αναλαμβάνουν επικεφαλής δημόσιων υπηρεσιών και επιτελούν το καταστροφικό τους έργο, διαλύοντας και υποβαθμίζοντας τις υπηρεσίες με σκοπό και πάλι την ιδιωτικοποίησή τους.
Τέτοιες εικόνες πλήρους χάους από έναν χιονιά, δεν συμβαίνουν μόνο σε τριτοκοσμικές χώρες όπως η Ελλάδα. Μια αντίστοιχη εικόνα είχαμε πριν από λίγες εβδομάδες και στη Μέκκα του καπιταλισμού, στις ΗΠΑ. Στις αρχές Ιανουαρίου στην πολιτεία της Βιρτζίνια, ο διαπολιτειακός αυτοκινητόδρομος I-95 παγίδευσε χιλιάδες οδηγούς στα χιόνια για περισσότερες από 24 ώρες. Την ευθύνη εκεί δεν είχαν ιδιώτες, αλλά η πολιτειακή κυβέρνηση της Βιρτζίνια. Όμως το παράδειγμα δεν είναι διαφορετικό, διότι και στις ΗΠΑ ισχύει ο ίδιος κανόνας της υποβάθμισης δημόσιων υπηρεσιών με ορίζοντα την ιδιωτικοποίησή τους. Άλλωστε και στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ ήρθε η ιδέα, προς εκείνο το «φωτεινό» παράδειγμα κοιτάζουν όσοι την ενστερνίζονται κι εδώ.
«Το κράτος δεν δουλεύει», όσο αυτοί που έχουν την ευθύνη να δουλέψει δεν θέλουν να δουλέψει. Αν θέλουν, φυσικά και δουλεύει, κράτος είναι και η ΕΛ.ΑΣ. που μπουκάρει σε πανεπιστήμια για να απειλήσει με όπλα φοιτητές για «φθορές». Κράτος είναι το υπουργείο Οικονομικών που στέλνει ραβασάκια για πληρωμή αναδρομικού φόρου σε συνταξιούχους. Εκεί το κράτος δουλεύει μια χαρά, γιατί αυτό συμφέρει τους διαχειριστές του. Μέχρι να μην συμφέρει, και να πρέπει η αστυνομία και η εφορία να εκχωρηθούν κι αυτές σε ιδιώτες.
Δεν μας φτάνουν οι ιδιώτες, είτε σε κρατικές θέσεις ευθύνης, είτε σε δημόσια χρηματοδοτημένες ιδιωτικές θέσεις είσπραξης — θέλουμε λίγους ακόμα.