του Λεωνίδα Βατικιώτη/ Εφημερίδα Νέα Σελίδα
Πρωτοφανείς σε έκταση και…πάθος είναι οι αντιδράσεις που σημειώνονται σε όλη την Ευρώπη ενάντια στο νόμο για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων που ετοιμάζεται να ψηφίσει το ευρωκοινοβούλιο.
Η ψηφοφορία είναι προγραμματισμένη να διεξαχθεί είτε στις 25 και 28 Μαρτίου και 4 Απριλίου ή στις 15 και 18 Απριλίου, ενώ το δεξιό Λαϊκό Κόμμα προσπαθεί να επισπεύσει την ψηφοφορία υπό το φόβο της νεανικής κυρίως κινητοποίησης.
Μόνο την προηγούμενη εβδομάδα διαδηλώσεις οργανώθηκαν στις εξής χώρες: Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Ελβετία, Ισπανία, Δανία, Ολλανδία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, κ.α. Στο twitter το hashtag SaveYourInternet μεταξύ δεκάδων άλλων σχετικών (SaveTheInternet, StopActa2, κ.λπ.) σαρώνει, ενώ πλήθος πρωτοπόρων υπερασπιστών της ελευθερίας του διαδικτύου όπως ο Έντουαρντ Σνόουντεν, απορρίπτουν κατηγορηματικά τον προτεινόμενο νόμο, ακόμη κι όπως διαμορφώθηκε κατόπιν πολλών αλλαγών στο πλαίσιο (όπως συμβαίνει πάντα) ενός συμβιβασμού μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας.
Στο στόχαστρο των διαμαρτυριών (που φθάνουν στο σημείο να καλούν στην καταψήφιση στις προσεχείς ευρωεκλογές όσων ευρωβουλευτών ψηφίσουν υπέρ) έχουν τεθεί κυρίως δύο άρθρα του νομοσχεδίου: το άρθρο 11 και κυρίως το άρθρο 13.
Στο άρθρο 13 προβλέπεται ότι όλες οι εμπορικές ιστοσελίδες κι εφαρμογές όπου οι χρήστες αναρτούν υλικό οφείλουν να καταβάλλουν τις καλύτερες δυνατές προσπάθειες και προληπτικά να αγοράσουν άδειες για ο,τιδήποτε ενδέχεται οι χρήστες να αναρτήσουν. Επιπλέον, όλες οι ιστοσελίδες θα πρέπει να κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο για να αποτρέψουν την ανάρτηση υλικού που παραβιάζει κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα.
Στο άρθρο 13, που ήδη χαρακτηρίζεται «φόρος συνδέσμου» προβλέπεται ότι η αναπαραγωγή οτιδήποτε άλλου πέραν ορισμένων λέξεων ή πολύ σύντομων αποσπασμάτων θα απαιτεί άδεια. Επί αυτού μάλιστα δεν υπάρχει καμιά εξαίρεση που να αναφέρεται σαφώς σε ιδιώτες, μικρές εταιρείες και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.
Ο νόμος για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων ξεκινάει από ένα σκεπτικό στο οποίο υπάρχει πλέον ευρεία συμφωνία: να διαφυλαχθεί η δουλειά όσων παράγουν περιεχόμενο και να σταματήσει η αθέμιτη εκμετάλλευσή της για κερδοσκοπικούς λόγους. Στην πράξη επιβάλλει την λογοκρισία, το ίντερνετ μετά την ψήφιση του νόμου θα γίνει πιο φτωχό, λιγότερο ενημερωτικό και ποικίλο.
Ένα μέσο που ξεκίνησε με τη φιλοδοξία να κάνει τον πλούτο της ανθρώπινης γνώσης άμεσα προσβάσιμο στον κάθε πολίτη θα κατακερματιστεί και θα γεμίσει εμπορικούς φράχτες. Ωφελημένοι αυτών των οριοθετήσεων θα είναι για μια ακόμη φορά οι μεγάλοι του διαδικτύου, που θα μπορούν να πληρώνουν για να αναμεταδίδουν, επιβάλλοντας ωστόσο και τη δέουσα λογοκρισία όπως συμβαίνει σταθερά τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό και πολλαπλά διδακτικό είναι το παράδειγμα των μέτρων που έλαβαν πρόσφατα η Google και το facebook όταν για να σταματήσει η εκμετάλλευση δεδομένων χρηστών από εταιρείες όπως η Cambridge Analytica καταποντίστηκαν από την αναζήτηση οι σελίδες που έγραφε ο Τσόμσκι. Κι αυτό δεν το λες παράπλευρη απώλεια…
Επομένως, ανεξαρτήτων προθέσεων, μεγάλος χαμένος θα είναι οι εναλλακτικές απόψεις και η ελευθερία του λόγου.