Επιμέλεια: Δημήτρης Μακκός
Η αυτοπυρπόληση ενός φοιτητή λόγω οικονομικής ανασφάλειας, η ακόλουθη ενδυνάμωση του φοιτητικού κινήματος μετά το συμβάν, η επανεμφάνιση των κίτρινων γιλέκων και εν τέλει η προαναγγελθείσα απεργία διαρκείας από τις 5 Δεκεμβρίου στους σιδηροδρόμους, δημιουργούν μία κλιμακούμενη και σοβαρή κοινωνική ένταση ενάντια στις πολιτικές του Μακρόν στη Γαλλία.
Στις 8 Νοεμβρίου, o 22χρονος Anas K., φοιτητής του πανεπιστημίου της Λυών (Université Lumière Lyon 2) αυτοπυρπολήθηκε όταν έμαθε ότι δε θα μπορέσει αυτή τη χρονιά να λάβει υποτροφία κοινωνικής στήριξης. Ο φοιτητής, πολιτικοποιημένος στο χώρο της αριστεράς και σε άσχημη οικονομική κατάσταση, κατηγόρησε σε αποχαιρετιστήριο γράμμα του ευθέως τις κυβερνήσεις Μακρόν, Ολάντ και Σαρκοζί ως ηθικούς αυτουργούς της απόγνωσής του. Ο φοιτητής εν τέλει βρίσκεται στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση με 90% εγκαύματα στο σώμα του. Σύμφωνα με δημοσίευμα του France Inter καθηγητές, συμφοιτητές και φίλοι του τον περιγράφουν ως ένα παιδί έξυπνο, με βαθιές κοινωνικές ευαισθησίες και ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο.
Πράξη σίγουρα ακραία η αυτοχειρία πόσο μάλλον με τον σοκαριστικό τρόπο της αυτοπυρπόλησης που ωστόσο έστειλε ένα ηχηρό πολιτικό μήνυμα και προκάλεσε την κινητοποίηση χιλιάδων φοιτητών σε όλη τη χώρα. Δεν είναι λίγοι οι φοιτητές που ταυτίστηκαν με την οικονομική απόγνωση του νεαρού. Σύμφωνα με έρευνες τουλάχιστον το 20% των φοιτητών στη Γαλλία ζουν σήμερα κάτω από το όριο της φτώχειας λόγω του υψηλού κόστους των ενοικίων και της ζωής κυρίως στις μεγάλες πόλεις. Η οικονομική ανασφάλεια και η γνώση πως η νέα γενιά θα ζήσει σε μια οικονομικά χειρότερη κοινωνία από τους γονείς της, αυξάνει τα επίπεδα στρες και ακραίου άγχους στους νεότερους όσον αφορά το μέλλον τους και τη μελλοντική τους θέση στην κοινωνία.
Στις 12 Νοεμβρίου ορίστηκε μέρα πανφοιτητικής κινητοποίησης με αφορμή το τραγικό συμβάν. Χιλιάδες φοιτητών πραγματοποίησαν συγκεντρώσεις με κεντρικό σύνθημα «η ανασφάλεια σκοτώνει». Στο Παρίσι φοιτητές έκλεισαν κεντρικούς δρόμους και με δυναμικό παλμό κατευθύνθηκαν προς τα στενά του Καρτιέ Λατέν, πίσω από τη Σορβόννη. Εκεί επιχείρησαν να εισβάλουν στο υπουργείο Παιδείας και κατάφεραν να σπάσουν την εξώπορτα χωρίς ωστόσο να πετύχουν το στόχο τους. Στη Λυών εξίσου δυναμική συγκέντρωση και πορεία έλαβε χώρα με παρουσία φίλων και συμφοιτητών του Anas. Την ίδια μέρα, στο πανεπιστήμιο της Λιλ, γύρω στους 400 φοιτητές εισέβαλαν και διέκοψαν ομιλία του πρώην προέδρου, Φρανσουά Ολάντ, στο τμήμα Νομικής του πανεπιστημίου.
Παράλληλα δεν ήταν λίγες οι φοιτητικές οργανώσεις που καλούσαν σε μαζική συμμετοχή των φοιτητών στις διαδηλώσεις των κίτρινων γιλέκων στις 16 και 17 Νοεμβρίου, με αφορμή τον ένα χρόνο από την αρχή του κινήματος. Έρευνα που έγινε για λογαριασμό του τηλεοπτικού καναλιού BFMTV αποδεικνύει πως έναν χρόνο μετά, τουλάχιστον το 55% των Γάλλων συνεχίζει να αντιμετωπίζει θετικά το κίνημα των κίτρινων γιλέκων.
Στις 16 Νοεμβρίου πάνω από 270 κινητοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη Γαλλία. Το Υπουργείο Εσωτερικών διατείνεται πως συνολικά συμμετείχαν σε όλη τη χώρα 28.000 πολίτες, προκαλώντας την αντίδραση των οργανωτών που ανέβασαν το νούμερο στους 40.000 διαδηλωτές. Μονάχα στο Παρίσι πραγματοποιήθηκαν πάνω από 8.000 προληπτικοί έλεγχοι και 147 συλλήψεις. Στο μεταξύ, η απαγόρευση συγκεντρώσεων σε μια ευρύτερη περιοχή γύρω από το προεδρικό μέγαρο στην Champs Élysée πολλαπλασίασε τις συλλήψεις πολιτών που κατευθύνονταν προς την περιοχή για να διαδηλώσουν, αψηφώντας την απαγόρευση.
Σε πολλές περιοχές της επαρχίας οι συγκεντρώσεις αμαυρώθηκαν από επεισόδια ωστόσο σε ορισμένες γειτονιές του Παρισιού η κατάσταση έμοιαζε για αρκετές ώρες εκτός ελέγχου. Συγκεκριμένα, στην περιοχή Place d’Italie στο νότιο Παρίσι για τουλάχιστον 5 ώρες μαίνονταν πολύ σοβαρά επεισόδια με αρκετούς τραυματίες μεταξύ των οποίων και ένας δημοσιογράφος. Αν και ο δημοσιογράφος φορούσε τα διακριτικά “press” πάνω στο αλεξίσφαιρο γιλέκο του καθώς και το κράνος του, δέχτηκε χτύπημα βομβίδας κρότου λάμψης στο κεφάλι γεγονός που έσπασε το προστατευτικό τζάμι του κράνους.
Εν τέλει, με τη βοήθεια υδροβόλου και τόνων χημικών, η αστυνομία καθάρισε την περιοχή της Place d’Italie, έχοντας προηγουμένως κρίνει τη συγκέντρωση ως παράνομη παρά την αρχική έγκρισή της από τις αρμόδιες αρχές. Στο μεταξύ, αντίστοιχη επιχείρηση εκκένωσης έλαβε χώρα στην πλατεία της Βαστίλης και στην τουριστική και εμπορική περιοχή του Châtelet στο κεντρικό Παρίσι. Συγκεκριμένα στο Châtelet, εκατοντάδες διαδηλωτές επανοργανώθηκαν το απόγευμα και αναποδογύρισαν αυτοκίνητο της αστυνομίας σύμφωνα με την Le Parisien. H εκκαθάριση της περιοχής από τις μονάδες καταστολής στη συνέχεια προκάλεσε πανικό.
Οι εξαιρετικά βίαιες συγκρούσεις φαίνεται προς στιγμήν να αποθάρρυναν τον κόσμο να συμμετέχει με την ίδια μαζικότητα στις συγκεντρώσεις των κίτρινων γιλέκων στις 17 Νοεμβρίου. Κυβέρνηση και Λεπέν κατέκριναν δημόσια την εισχώρηση μέσα στο κίνημα των κίτρινων γιλέκων στοιχείων του Black Bloc, απαξιώνοντας έτσι εμμέσως την ουσία των αιτημάτων των διαδηλωτών. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως ένα βίντεο, ιδιαίτερα δημοφιλές στα γαλλικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις τελευταίες ώρες, που αναπαράγεται και από την Libération, δείχνει μαυροντυμένους διαδηλωτές σε αγαστή συνεργασία με τις δυνάμεις καταστολής.
Παρά τη μικρότερη συμμετοχή πολλοί προχώρησαν στις 17 Νοεμβρίου σε συμβολικές κινήσεις. Για αρκετές ώρες διαδηλωτές μπλόκαραν την πρόσβαση στην Galeries Lafayette. Πρόκειται για εμπορικό κέντρο με πανάκριβες μάρκες και αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα σύμβολα της σύγχρονης Γαλλίας όσον αφορά την καταναλωτική μανία και την κουλτούρα των ελίτ. Η Galeries Lafayette τελικά έκλεισε για το κοινό όλη τη μέρα.
Όλα αυτά όσο μαίνεται η σύγκρουση των συνδικάτων των σιδηροδρόμων και του Μακρόν σχετικά με την προώθηση περικοπών στις συντάξεις του κλάδου. Από τον Σεπτέμβρη τα συνδικάτα έχουν διοργανώσει προειδοποιητικές απεργίες και στάσεις εργασίας συμμετέχοντας παράλληλα δυναμικά στην γενική απεργία που παρέλυσε τη χώρα στις 23 Σεπτεμβρίου. Ενώ οι προειδοποιητικές κινητοποιήσεις συνεχίζονταν χωρίς κάποιο αντίκρισμα, στα τέλη Οκτωβρίου 6 συνδικάτα των σιδηροδρόμων (CFE-CGC, CGT, FO, Solidaires, Sud et l’Unsa) ανακοίνωσαν απεργία απροσδιορίστου χρονικού διαστήματος που θα ξεκινήσει από τις 5 Δεκεμβρίου και επηρεάζει μετρό, τρένα, λεωφορεία και τραμ. Στο πλαίσιο αυτό καλούν και συνδικάτα άλλων κλάδων να απεργήσουν την ίδια μέρα, ώστε η 5η Δεκεμβρίου να μετατραπεί σε μέρα γενικευμένης απεργίας.
Η αμηχανία, ίσως και η αδιαφορία της κυβέρνησης Μακρόν μπροστά στην νέα κοινωνική ένταση που διαμορφώνεται στη χώρα, μοιάζει να έχει έναν μονάχα στόχο: να πείσει τους πολίτες πως δεν υπάρχει εναλλακτική στις εφαρμοζόμενες πολιτικές ή στο υπάρχον θεσμικό σύστημα της χώρας. Η αδιάλλακτη και κυνική στάση του Προέδρου, ακόμα και μπροστά στο ενδεχόμενο μιας απεργίας διαρκείας, μπορεί είτε να εξαγριώσει επιπλέον, είτε να αναγκάσει την συντριπτική πλειοψηφία των Γάλλων να αποδεχτεί επιτέλους το δόγμα του, πως δηλαδή δεν υπάρχει εναλλακτική. Οψόμεθα…
