Στις πρόωρες Ιρλανδικές εκλογές, που κηρύχθηκαν από τον πρωθυπουργό Λίο Βαράντκαρ σε μία προσπάθεια να καρπωθεί κέρδη από τους χειρισμούς του στις διαπραγματεύσεις του Μπρέξιτ, το αριστερό Sinn Féin είδε μεγάλη άνοδο στα ποσοστά του, που ξεπέρασαν ακόμα και τις ίδιες τις προσδοκίες του κόμματος.
Έπειτα από την ενδυνάμωση στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών, η καταμέτρηση δείχνει να δίνει στο Sinn Féin πάνω από το 24% των ψήφων, φέρνοντάς το στην πρώτη θέση — δύο μονάδες υψηλότερα από τα δύο κόμματα εξουσίας στην Ιρλανδία, το Fine Gael και το Fiánna Fail.
Δεν είναι μονάχα η πρώτη φορά στα 100 χρόνια ιστορίας της Ιρλανδικής δημοκρατίας που ένα αριστερό κόμμα καταλαμβάνει την πρώτη θέση — η πρωτιά του Sinn Féin σηματοδοτεί και μία αποχώρηση από την πολιτική κληρονομιά του Ιραλνδικού εμφυλίου του 1921. Το Sinn Féin βρέθηκε στην πρώτη θέση με πολιτικό λόγο που αντανακλά τις ριζικές κοινωνικές, οικονομικές και δημογραφικές αλλαγές που υπέστη η χώρα τις τρεις τελευταίες δεκαετίες και ειδικά μετά την οικονομική κρίση.
Το μοντέλο χαμηλής φορολογίας στις επιχειρήσεις που εφαρμόζεται στην Ιραλνδία έχει φέρει μια ανάπτυξη στον τομέα των τεχνολογιών και στα χρηματοπιστωτικά. Ταυτόχρονα, όμως, έχει παράξει ένα από τα μεγαλύτερα επίπεδα οικονομικής ανισότητας στον ΟΟΣΑ. Πέρα από αυτούς τους δύο τομείς, η επαναφορά των μισθών από την οικονομική κατάρρευση έχει υπάρξει αργή και υπερκεράζεται σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση του κόστους στέγασης — το Δουβλίνο έχει σήμερα τα τρίτα υψηλότερα ενοίκια στην Ευρώπη, πίσω από το Παρίσι και τη Γενεύη.
Η στεγαστική κρίση έχει αποκλείσει τη νεότερη γενιά από την πιθανότητα της ιδιοκτησίας σπιτιού και έχει αφήσει περισσότερους από 10.000 ανθρώπους άστεγους, με 3.800 να είναι παιδιά.
Στο έξιτ πολ του Σαββάτου, το 63% απάντησε ότι δεν ωφελήθηκε από την οικονομική ανάκαμψη των τελευταίων ετών, ενώ το 31% είπε ότι επιθυμεί μια ριζική αλλαγή κατεύθυνσης για τη χώρα. Η εκστρατεία του Sinn Féin κατάφερε να επικοινωνήσει με αυτή τη δυσαρέσκεια, χρησιμοποιώντας αντι-καθεστωτική ρητορική. Η ηγέτης του κόμματος Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ, απέρριψε τις διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων εξουσίας χαρακτηρίζοντάς τα ως «το κόμμα των εργολάβων» και «το κόμμα των ιδιοκτητών».
Η ρητορική αυτή συνδυάστηκε με ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα που προσέφερε στους νέους και τους ψηφοφόρους της εργατικής τάξης μια απτή εναλλακτική στον νεοφιλελευθερισμό, που μιλούσε στις υλικές του ανάγκες κι απαιτήσεις. Το Sinn Féin έχει υποσχεθεί 100.000 καινούριες δημόσιες κατοικίες στα επόμενα τέσσερα χρόνια, τριετές πάγωμα στα ενοίκια, τη δημιουργία ενός νέου Ιρλανδικού Συστήματος Υγείας και την κατάργηση του έκτακτου φόρου σε εισοδήματα κάτω των 30.000 ευρώ τον χρόνο, που επιβλήθηκε στο ζενίθ της οικονομικής κρίσης.
Στην επιτυχία του Sinn Féin βοήθησε και η αλλαγή γενιάς στην ηγεσία του κόμματος, με τη συνταξιοδότηση του Τζέρι Άνταμς, επί 35 χρόνια ηγέτη του κόμματος.
Ουσιαστικά, το Sinn Féin κατάφερε να επικοινωνήσει μια αριστερή λαϊκιστική ρητορική, που κινητοποίησε ψηφοφόρους των μπλε κολλάρων της εργατικής τάξης, παραδοσιακούς Ιρλανδούς Ρεπουμπλικανούς, αλλά και τους οικονομικά ανασφαλείς νέους.
Οι τελικές βουλευτικές έδρες αναμένεται να ανακοινωθούν αύριο, όμως το Sinn Féin υποεκτίμησε τις δυνατότητές του, κατεβάζοντας μόνο 42 υποψήφιους για το 160 εδρών κοινοβούλιο.
Ως αποτέλεσμα υπάρχουν μόνο δύο περιπτώσεις κυβερνήσιμων συνδυασμών: είτε κάποια συνεργασία μεταξύ των δύο αιώνιων αντιπάλων, του Fiánna Fail και του Fine Gael, είτε μια συμμαχική κυβέρνηση του Fiánna Fail με το Sinn Féin. Αν και το ταίριασμα είναι περίεργο, τα δύο κόμματα τουλάχιστον μοιράζονται ένα κοινό, έχοντας και τα δύο τη βάση τους στην εργατική τάξη.
Η ΜακΝτόναλντ δήλωσε σήμερα ότι το Sinn Féin θα προσπαθήσει να εφαρμόσει τη λαϊκή εντολή, επιμένοντας ότι πέντε ακόμη χρόνια στεγαστικής κρίσης θα ήταν «ασυνείδητα». Όμως, με τα δύο κόμματα εξουσίας σε ιστορικά αδύναμη θέση — και με οποιαδήποτε κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ τους να μην αναμένεται να κρατήσει πάνω από δύο χρόνια — θα ήταν ίσως καλύτερη στρατηγική να ηγηθεί το Sinn Féin της αντιπολίτευσης, παρά να λειτουργήσει ως στήριγμα του παλιού καθεστώτος.
Όπως και να έχει, το αποτέλεσμα είναι τεράστιας σημασίας για το μέλλον του Sinn Féin αλλά και της Ιρλανδικής πολιτικής. Έχει τη δυνατότητα να επανακατευθύνει τη χώρα και την πολυδιασπασμένη της αριστερά.
Ανδρέας Κοσιάρης
