Πηγή: Jacobin – Carlos Cruz Mosquera
Μετάφραση: Δήμητρα Μπέη
Με τις ψυχροπολεμικές αντιπαλότητες να αναδεικνύονται για άλλη μια φορά στο προσκήνιο, οι ΗΠΑ επιστρέφουν στις παλιές γνωστές πρακτικές τους όσον αφορά τη Λατινική Αμερική: προσπαθούν να ασκήσουν επιρροή στην «αυλή» τους για να εντάξουν την περιοχή στο συνεχιζόμενο σχέδιο της παγκόσμιας κυριαρχίας των ΗΠΑ.
Καθώς οι ΗΠΑ συνεχίζουν να κλιμακώνουν τη διπλωματική και στρατιωτική πίεση στη Ρωσία και την Κίνα, τα στοιχεία από τη Λατινική Αμερική αποκαλύπτουν ότι εφαρμόζουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Ιστορικά αντιληπτή από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως η «πίσω αυλή» τους – ή η «μπροστινή αυλή» τους, όπως πρότεινε πιο πρόσφατα ο Τζο Μπάιντεν – η Λατινική Αμερική είναι πλέον ένα κομμάτι της παγκόσμιας σκακιέρας στον «νέο Ψυχρό Πόλεμο» που αναδύεται.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου πρότειναν ένα νέο νομοσχέδιο με τίτλο «Νόμος Στρατηγικής Ασφάλειας στο Δυτικό Ημισφαίριο» με σκοπό την ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας με τα έθνη της Λατινικής Αμερικής. Αυτό, σύμφωνα με Αμερικανούς πολιτικούς, θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της απειλής της κινεζικής και ρωσικής παρέμβασης στην περιοχή.
Αλλά ενώ η Κίνα και η Ρωσία εμβαθύνουν πράγματι τις διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες των οποίων η ιστορία αντιδημοκρατικής ανάμειξης συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Σε ένα πρόσφατο έγγραφο που κυκλοφόρησε από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Μπογκοτά της Κολομβίας, δίνονται υποσχέσεις για επιχορηγήσεις μεγάλης και μικρής κλίμακας σε τοπικούς οργανισμούς που προωθούν την ταύτιση με την πολιτική στάση της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Η ανακοίνωση της πρεσβείας αναφέρει ότι θα χρηματοδοτήσουν ομάδες που υποστηρίζουν τους «στρατηγικούς στόχους της πρεσβείας» και «αυξάνουν . . . την ταύτιση με τις πολιτικές και τις προτεραιότητες των ΗΠΑ μέσω στρατηγικού, πολιτιστικού και εκπαιδευτικού προγραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης και τις ψηφιακές πλατφόρμες». Το έργο επιχορήγησης έχει ετήσια κατανομή κεφαλαίων 250.000 δολαρίων, λίγο λιγότερο από 1 δισεκατομμύριο κολομβιανά πέσο.
Με τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές της Κολομβίας να πλησιάζουν και έναν αριστερό συνασπισμό να ηγείται των δημοσκοπήσεων, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η δυτική υπερδύναμη ξοδεύει μεγάλα ποσά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες δαπανών από το σύνολο των πολιτικών κομμάτων της Κολομβίας και προσπαθούν να εξασφαλίσουν την πολιτική πίστη του πληθυσμού που παραδοσιακά συνδέεται με την παρακμάζουσα δεξιά.
Αυτή η προσπάθεια είναι φυσικά μόνο η πιο πρόσφατη τακτική που χρησιμοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να διατηρήσουν μια φιλική σε αυτές κυβέρνηση σε μια χώρα που πλήττεται από συγκρούσεις. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει ξοδέψει δισεκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, συνεργαζόμενη με αλλεπάλληλες βίαιες δεξιές διοικήσεις.
Εκτός από την προσπάθεια προπαγάνδας για ταύτιση με τις πολιτικές θέσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ, η καθοδήγηση της πρεσβείας για χρηματοδότηση στοχεύει επίσης να δώσει προτεραιότητα σε αιτούντες επιχειρηματικών projects που είναι «γυναίκες, Αφροκολομβιανοί, Βενεζουελάνοι της διασποράς, κάτοικοι αυτόχθονων κοινοτήτων, LGBTQ+ κτλ.». Αυτή η προσπάθεια που φαίνεται ότι ενδυναμώνει παραμελημένες και ευάλωτες κοινότητες, είναι απλώς υποκριτική, αν λάβουμε υπόψη τον σημαντικό ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στην ενδυνάμωση των πολιτικών εκείνων που εγκαταλείπουν και καταπιέζουν αυτές τις κοινότητες. Η χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ για πολιτικές οργανώσεις ήταν πάντα παράλληλη με τη χρηματοδότηση των βίαιων στρατιωτικών και αστυνομικών αρχών.
Η έρευνα δείχνει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ (και η Ευρωπαϊκή Ένωση) έχουν χρησιμοποιήσει πολιτικές οργανώσεις στην Κολομβία για την καταπολέμηση πιθανών απειλών για την καθιερωμένη πολιτική και οικονομική τάξη από τη δεκαετία του 1990. Ένα πρόγραμμα, γνωστό ως Εργαστήρια Ειρήνης, ξεκίνησε ως μια προσπάθεια εξάλειψης των βίαιων συγκρούσεων στις πιο πληγείσες περιοχές. Μετά τη διοχέτευση δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε αυτό από τα δυτικά έθνη, το εν λόγω πρόγραμμα έγινε γνωστό ως ο κοινωνικός βραχίονας του Σχεδίου Κολομβίας — μιας στρατιωτικής επιχείρησης που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, γνωστή για τις βίαιες αντιεξεγερσιακές τακτικές της.
Σήμερα, μια στροφή προς τα αριστερά στην Κολομβία, ιστορικά τον στενότερο στρατηγικό σύμμαχο των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή, αποτελεί απειλή για την κυριαρχία των ΗΠΑ — ακόμα κι αν το κίνημα ηγείται από τον κεντροαριστερό Γκουστάβο Πέτρο, ο οποίος απέφυγε να ασκήσει ανοιχτή κριτική στους Ηνωμένες Πολιτείες. Ο ευρύς αριστερός συνασπισμός που ηγείται ο Πέτρο, ο Pacto Histórico, φαίνεται να αντηχεί σε όλη τη χώρα και μοιάζει να είναι ο πιθανός νικητής στις εκλογές του Μαΐου, οι οποίες θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν τη ρήξη με πάνω από διακόσια χρόνια ηγεμονίας του φιλελεύθερου-συντηρητικού κόμματος. Και παρόλο που τα στελέχη του συνασπισμού φαίνεται να είναι ριζοσπαστικά (και παρουσιάζονται ως τέτοια στα μέσα ενημέρωσης), οι προτεινόμενες πολιτικές τους είναι μετριοπαθείς.
Ο Πέτρο δύσκολα χαρακτηρίζεται ως Ρώσος ή Κινέζος πράκτορας ή μια κομμουνιστική απειλή. Επηρεασμένος και συμβουλευόμενος από στοχαστές όπως ο Τόμας Πικετύ, η απειλή του Πέτρο για την άρχουσα τάξη της Κολομβίας και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι η επιμονή του σε μια μετριοπαθή αναδιανομή του τεράστιου πλούτου της χώρας, πολύ μακριά από τον «καστροτσαβίστα», όπως τον χαρακτηρίζουν τα υποστηριζόμενα από τις ΗΠΑ μέσα ενημέρωσης.
Η προσπάθεια της πρεσβείας να επηρεάσει τις επερχόμενες εκλογές στην Κολομβία είναι μόνο η πιο πρόσφατη. Ας μην ξεχνάμε ότι ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες που ανέπτυξαν πολεμικά πλοία, απείλησαν με εισβολή και ανάγκασαν τη διάσπαση του Παναμά από την Κολομβία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πίεσαν επίσης την κολομβιανή κυβέρνηση να στείλει στρατεύματα για να υπερασπιστεί την United Fruit Company από τους απεργούς εργάτες, υποκινώντας τελικά τη σφαγή χιλιάδων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συμβούλεψαν και στη συνέχεια εκπαίδευσαν τον κολομβιανό στρατό και παραστρατιωτικούς στις βίαιες τακτικές τους κατά εξεγέρσεων, κληρονομιά που παραμένει μέχρι σήμερα, και οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Δύση είναι εκείνες που με συνέπεια, επί δεκαετίες, υποστήριξαν και διατήρησαν κακόβουλες κυβερνήσεις για να προστατεύσουν τα οικονομικά και γεωπολιτικά τους συμφέροντα στην περιοχή.
Ας είμαστε ξεκάθαροι. Η μάχη για την Κολομβία, και για τη Λατινική Αμερική ευρύτερα, δεν είναι μεταξύ των υπερδυνάμεων του κόσμου, αλλά μεταξύ της κυβέρνησης των ΗΠΑ και των φιλικών προς τις ΗΠΑ αρχουσών τάξεων και των καταπιεσμένων και εκμεταλλευόμενων μαζών που λαχταρούν την αλλαγή — αλλαγή που δεν μας κάνει το μέτωπο ή την πίσω αυλή κανενός, αλλά μια ανεξάρτητη περιοχή ικανή να βοηθήσει να οδηγηθεί κόσμος μακριά από τον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό, ένα σύστημα που δεν έχει κάνει τίποτα για τους ανθρώπους και οδηγεί μόνο σε περαιτέρω καταστροφή.
