Του Ανδρέα Κοσιάρη
Εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα ενοικιαζόμενα σπίτια τους τις επόμενες ημέρες στις ΗΠΑ, καθώς στις 31 Ιουλίου έληξε η ομοσπονδιακή αναστολή εξώσεων που είχε εφαρμοστεί λόγω της πανδημίας εδώ και πάνω από έναν χρόνο.
Στα τέλη Ιουνίου, τα αμερικανικά νοικοκυριά που αδυνατούσαν να πληρώσουν τα ενοίκιά τους εγκαίρως αριθμούσαν περίπου 7 εκατομμύρια. Ένα μεγάλο τμήμα αυτών των ανθρώπων θα δει τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες την αστυνομία να καταφτάνει στα σπίτια τους και να εφαρμόζει εντολές έξωσης, καθώς ο Λευκός Οίκος και το αμερικανικό Κογκρέσο «ένιψαν τα χέρια τους», υποκύπτοντας σε πιέσεις από τις ενώσεις κτηματομεσιτών και ιδιοκτητών ακινήτων.
Η ομοσπονδιακή αναστολή εξώσεων είχε αρχικά εφαρμοστεί για σύντομη χρονική διάρκεια από το Κογκρέσο στην αρχή της πανδημίας. Όταν αυτή έληξε τον Ιούλιο του 2020, ο τότε πρόεδρος Τραμπ κάλεσε το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών (Centers for Disease Control – CDC) να παρέμβει και να εξαγγείλει νέα απαγόρευση εξώσεων, όπως και έγινε τον Σεπτέμβριο του 2020.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν επέκτεινε την αναστολή δύο φορές, έως τις 31 Ιουλίου 2021, αλλά είχε δηλώσει και προς το ανώτατο δικαστήριο ότι δεν σκόπευε να την ανανεώσει πέρα από αυτήν την ημερομηνία.
Η τραγική για εκατομμύρια ανθρώπους κατάσταση είναι μία συνολική αποτυχία του αμερικανικού πολιτικού συστήματος, στην οποία έχουν μερίδιο ευθύνης όλα του τα συνιστώντα μέρη. Όμως η μερίδα του λέοντος της ευθύνης ανήκει ξεκάθαρα στην κυβέρνηση Μπάιντεν και στις κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες των Δημοκρατικών στις δύο αίθουσες του Κογκρέσου.
Αφενός η κυβέρνηση Μπάιντεν συνέχισε την αποποίηση ευθυνών που εφάρμοσε πρώτος ο Τραμπ, αρνούμενος να διατάξει απευθείας αναστολή εξώσεων και χρησιμοποιώντας την υπηρεσία δημόσιας υγείας CDC ως προσωρινό μέσο. Όταν σειρά δικαστηρίων απεφάνθησαν ότι το CDC δεν είχε τη δικαιοδοσία να λάβει μία τέτοια απόφαση, η κυβέρνηση Μπάιντεν αρκέστηκε σε παραινέσεις προς τις Πολιτείες, αρνούμενη να αναλάβει την ευθύνη.
Παρομοίως και η πλειοψηφία των Δημοκρατικών σε Βουλή και Γερουσία (έστω οριακή στην τελευταία), έμεινε επί μήνες άπραγη και μάλιστα αναχώρησε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας για τις καλοκαιρινές διακοπές του νομοθετικού σώματος, αφήνοντας τα εκατομμύρια των ενοικιαστών επί ξύλου κρεμάμενους.
Οι βουλευτές και οι γερουσιαστές, ως νομοθετική εξουσία, είναι τυπικά και ουσιαστικά οι πλέον αρμόδιοι για να επιλύσουν το πρόβλημα. Όμως, πέρα από τους Ρεπουμπλικανούς που ήταν εξαρχής αρνητικοί στην προστασία των ενοικιαστών, και η πλειοψηφική κεντρώα και δεξιά πτέρυγα των Δημοκρατικών επέδειξε την ανάλγητη φύση της. Μονάχα μια μικρή μειοψηφία των προοδευτικών του Δημοκρατικού κόμματος έδειξε κάποια αντανακλαστικά ανθρωπιάς, με βουλεύτριες όπως η Κόρι Μπους και η Αγιάνα Πρέσλεϊ να πιέζουν μέχρι την τελευταία στιγμή την ηγεσία του κόμματος και να παραμένουν στην Ουάσινγκτον παρά τη θερινή διακοπή των εργασιών του Κογκρέσου.
Σε λίγες αμερικανικές Πολιτείες το πρόβλημα θα μετατεθεί για μερικές μέρες ή εβδομάδες, καθώς εφαρμόζουν ξεχωριστές, πολιτειακές αναστολές έξωσης. Στην πλειοψηφία τους όμως, δικαστήρια έχουν ξεκινήσει ήδη να εξετάζουν χιλιάδες υποθέσεις και να διατάσσουν συνοπτικά την έξωση των ενοικιαστών.
Οι Πολιτειακές Αρχές έχουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση, καθω΄ς έχουν χρησιμοποιήσει συνολικά μόλις 3 δισ. δολάρια από τα συνολικά 45 δισ. «Ενοικιαστικής Ανακούφισης» που ενέκρινε το Κογκρέσο την περασμένη άνοιξη.
Στρατιές νεο-αστέγων πρόκειται πολύ σύντομα να βρεθούν στους δρόμους των ΗΠΑ, χωρίς μεγάλη προοπτική εύρεσης νέας κατοικίας, καθώς η έξωση καταγράφεται στο μητρώο τους και αποτελεί εμπόδιο στην έγκριση νέων μισθωτηρίων.
Ειδικοί λένε πως οι εξώσεις θα φέρουν νέα έξαρση της πανδημίας, καθώς οι άνθρωποι που χάνουν τα σπίτια τους καταλήγουν να ζουν σε ακόμα πιο συνωστισμένες συνθήκες, και συχνά με έλλειψη βασικών δυνατοτήτων υγιεινής.