Στις διαδηλώσεις του Black Lives Matter με αφορμή τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, έκαναν ξανά την εμφάνισή τους οι ηχητικές συσκευές μεγάλης αποστάσεως (long-range acoustic devices – LRAD). Πρόκειται για ηχητικά όπλα, μία σχετικά σύγχρονη συσκευή που μεταπήδησε από τον στρατό στην αμερικανική αστυνομία, και δημιουργεί ισχυρά ηχητικά κύματα με σκοπό τον αποπροσανατολισμό ή και τον τραυματισμό των ανθρώπων που βρίσκονται στο στενό της εύρος.
Τα πρώτα LRAD αναπτύχθηκαν ως στρατιωτικά όπλα έπειτα από την επίθεση της Αλ Κάιντα στο αμερικανικό αντιτορπιλικό USS Cole το 2000, έξω από τις ακτές τις Υεμένης. Οι συσκευές σύντομα μεταπήδησαν στην αμερικανική αστυνομία και έχουν χρησιμοποιηθεί σε μία σειρά διαδηλώσεων, τουλάχιστον από το 2014.
«Οι άνθρωποι εκτίθενται τακτικά σε θόρυβο που μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε βάθος χρόνου, αλλά τα LRAD μπορούν να προκαλέσουν διαρκή ακουστική βλάβη μέσα σε δευτερόλεπτα», λέει στο περιοδικό Popular Mechanics η ηχολήπτρια Μαρίσα Γιούινγκ-Μούντι, που έχει ερευνήσει το ζήτημα.
Ήχοι άνω των 85 ντεσιμπέλ (dB) μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στην ακοή, αναλόγως του χρονικού διαστήματος έκθεσης σε αυτούς. «Η κανονική συζήτηση βρίσκεται μεταξύ των 60 και 70 dB, οι συναυλίες και τα αθλητικά γεγονότα μπορεί να φτάσουν στα 94 με 110 dB και η απογείωση ενός αεροπλάνου μπορεί να είναι μεταξύ 120 και 140 dB», λέει η Γιούινγκ-Μούντι. «Στον αντίποδα, κάποια LRAD μπορούν να δημιουργήσουν ήχους έως περίπου 160 dB όταν χρησιμοποιηθούν στην πλήρη δύναμή τους».
Σύμφωνα με την εταιρεία που τα ανέπτυξε, η οποία πλέον ονομάζεται Genasys, τα συστήματα LRAD έχουν σκοπό την παροχή «ασύγκριτης επικοινωνίας μεγάλων αποστάσεων και ασφαλούς, επεκτεινόμενης μη-κινητικής κλιμάκωσης ισχύος». Όμως ηχολήπτες και υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο αμφισβητούν αυτήν την περιγραφή, συγκρίνοντας τα ηχητικά όπλα με άλλες αμφιλεγόμενες μεθόδους «διασποράς πλήθους», όπως τα δακρυγόνα και οι πλαστικές σφαίρες.
Τα ηχητικά όπλα μπορούν όντως να χρησιμοποιηθούν για να μεταδώσουν μηνύματα και προειδοποιήσεις σε μεγάλες αποστάσεις, όμως η βασική τους λειτουργία είναι η δημιουργία ενός ενοχλητικού ήχου και η μετάδοση των ηχητικών κυμάτων σε ένα στενό κωνικό εύρος περίπου 15 μοιρών από την πηγή, κάπως όπως ένας φακός εκπέμπει φως.
Ο ήχος του LRAD έχει χαρακτηριστεί ως «ο συναγερμός από την κόλαση» — σε πολύ μεγάλες αποστάσεις είναι απλά ενοχλητικός, αλλά σε κοντινή απόσταση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες.
«Τρομακτικός, εμετικός πόνος χτύπησε το σώμα μου», λέει ο ηχολήπτης Κόρι Τσόι στο Popular Mechanics, έχοντας ζήσει την εμπειρία ενός LRAD στις διαδηλώσεις του Black Lives Matter το 2014. «Μετά κατάλαβα ότι ήταν ήχος. Στην αρχή σκέφτεσαι “Τι μου συμβαίνει;”. Το σώμα σου μπαίνει σε λειτουργία απόλυτου πόνου και πανικού. Είναι το ηχητικό αντίστοιχο του να κοιτάς τον ήλιο».
Ένα μικρό τμήμα των επιπτώσεων των LRAD μπορεί να αντιμετωπιστεί με κοινές ωτοασπίδες, που μπορούν να μπλοκάρουν περίπου 30 dB έντασης. Όμως η καλύτερη αντιμετώπισή τους είναι να κινηθεί κάποιος πλάγια, εκτός του στενού κώνου ηχητικών κυμάτων που εκπέμπουν οι συσκευές.