Πολλές φωτογραφίες από τον δεκαπενταύγουστο της Τήνου αναρτήθηκαν στο f/b και πολλά ήταν τα σχόλια που τις συνόδευσαν. Το ζήτημα που ανέκυψε και που πάντα ανακύπτει σε τέτοιες περιπτώσεις είναι τούτο: πώς ένας άθεος ή ένας που πιστεύει αλλά αμφισβητεί τα ηγετικά κλιμάκια της εκκλησίας ή ένας αγνωστικιστής, πρέπει να αντιμετωπίζει παρόμοιες εικόνες με αυτές της Τήνου;
1. Ας ξεκινήσουμε από το αυτονόητο: το δικαίωμα στο θρησκεύεσθαι και στην εκδήλωση της θρησκευτικής λατρείας είναι αναφαίρετο.
2. Στο παραπάνω αξίωμα εξαιρούνται δραστηριότητες που βλάπτουν τα ανθρώπινα όντα π.χ. οικονομική εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου από αγύρτες χριστεμπόρους.
3. Ο σεβασμός στην πίστη του άλλου δεν συνεπάγεται και απουσία κριτικής απέναντι στα θρησκευτικά πιστεύω.
4. Από την άλλη, η όποια κριτική δεν μπορεί να ανήκει στην πρώτη γραμμή της ιδεολογική πάλης γιατί η θρησκεία είναι στοιχείο του εποικοδομήματος.
5. Επιπλέον, η κριτική δεν μπορεί να είναι αφ’ υψηλού και πολύ περισσότερο εξυπνακίστικη. Κανένας δεν πείθεται με την ειρωνεία ενώ ο φορέας μιας κριτικής που έχει τέτοια χαρακτηριστικά δείχνει να μην κατανοεί τους μηχανισμούς δημιουργίας της θρησκευτικής συνείδησης που εξ’ ορισμού είναι φενακισμένη.
6. Ειδικά για την Τήνο πρέπει να σημειώσουμε πως οι εικόνες ανθρώπων που σέρνονται στα τέσσερα είναι θλιβερές αλλά αυτός είναι ένας και μόνο χαρακτηρισμός. Ο σεβασμός στην πίστη και στον πόνο του θρησκευόμενου δεν πρέπει να μας εμποδίζει, α) να καταγγέλλουμε το άθλιο εμπόριο που διεξάγεται στην Τήνο, β) να αποκαλύπτουμε τις αντιφάσεις της χριστιανικής πίστης π.χ. πώς είναι δυνατόν ένας φιλεύσπλαχνος Θεός να έχει ανάγκη από γονυπετείς, αυτοταπεινωμένους ανθρώπους, γ) να ερμηνεύουμε τα «θαύματα» — π.χ. σε ένα βιβλίο με τον τίτλο «Θεός και μοντέρνα φυσική» ο συγγραφέας (Πολ Ντέιβις) γράφει πως ορισμένες ασθένειες μπορεί να ιαθούν κάτω από μία έντονη συγκινησιακή φόρτιση. Ωστόσο δεν μπορούν να ιαθούν τα πάντα, π.χ. σε κανέναν δεν φύτρωσε ένα κομμένο χέρι.
7. Όσον αφορά αυτά που έγραψε ο Τσίπρας δεν έχουν καμία σχέση με το σκεπτικό που παραθέσαμε περί σεβασμού στην πίστη του άλλου. Ο Τσίπρας είναι δηλωμένος άθεος και πολύ καλά κάνει, αλλά το κείμενό του αναιρεί τα πιστεύω του, χαϊδεύει αυτιά και σε τελική ανάλυση είναι ψηφοθηρικό. Το κείμενό του προϋποθέτει την ύπαρξη ενός ανύπαρκτου προσώπου κάτι που ασφαλώς γνωρίζει. Ορισμένοι στην (ατυχή) προσπάθειά τους να υπερασπιστούν τα γραφόμενα του Τσίπρα παραθέσανε φωτογραφίες του Βελουχιώτη με κληρικούς. Ο ιστορικός παραλληλισμός που επιχείρησαν δεν αντέχει σοβαρής κριτικής. Τότε πάνω από 4 χιλιάδες παπάδες εντάχθηκαν στο ΕΑΜ και με το όπλο στο χέρι αγωνίστηκαν ενάντια στον κατακτητή και τον ναζισμό. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με το σημερινό ιερατείο;
Σέβομαι, λοιπόν, την πίστη του άλλου σημαίνει εκτός των άλλων ότι δεν του λέω ψέμματα αφού το «ου ψευδομαρτηρήσεις» έχει καθολική ισχύ. Ή όχι;
Βασίλης Λιόσης
