Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Ρωσική Επανάσταση, παρακολουθούμε τα γεγονότα που οδήγησαν στον Οκτώβρη του 1917. Το χρονολόγιο παρουσιάζει τις εξελίξεις σε εβδομαδιαία βάση.
Η εβδομάδα 3 – 9/7
Η στρατιωτική επίθεση του Κερένσκι αρχίζει να αποτυγχάνει και εξελίσσεται σε μια τρομερή σφαγή για τους Ρώσους στρατιώτες.
Στις μεσαίες και κατώτερες τάξεις του Μπολσεβικικού κόμματος, ανάμεσά τους και η Στρατιωτική Οργάνωση, πολλοί ζητούν μια άμεση εξέγερση.
Ο Λένιν και η ηγεσία του κόμματος δεν πιστεύουν ότι το κόμμα είναι ακόμη έτοιμο να πάρει την εξουσία και συμβουλεύουν για υπομονή.
Η επίθεση του Κερένσκι αρχίζει να καταρρέει: Η Προσωρινή Κυβέρνηση, που υποστηρίζεται από τους Μενσεβίκους και τους λαϊκιστές ηγέτες στο Σοβιέτ του Πέτρογκραντ, εδώ και καιρό μιλούσε για μια στρατιωτική επίθεση. Όμως, πολλοί από τους στρατιώτες που βρίσκονται ήδη στο μέτωπο έχουν αρχίσει να επηρεάζονται από τους Μπολσεβίκους, οι οποίοι καταγγέλλουν την καπιταλιστική κυβέρνηση και αντιτίθενται στην επίθεση.
Η προγραμματισμένη στρατιωτική επίθεση του Κερένσκι στη Γαλικία, στην Κεντρική Ευρώπη διαρκεί από τις 1 έως τις 19 Ιουλίου. Μετά από τις αρχικές επιτυχίες, ωστόσο, η επίθεση αντιμετωπίζει πιο οργανωμένη άμυνα και ξεκινά μαζική σφαγή Ρώσων στρατιωτών.
Πέτρογκραντ, 3 Ιουλίου: Στην ομιλία του στην Πρώτη Πανρωσική Συνάντηση των Στρατιωτικών Οργανώσεων των Μπολσεβίκων, η οποία έχει ξεκινήσει από τις 29 Ιουνίου, ο Λένιν παροτρύνει τους συμμετέχοντες να είναι υπομονετικοί και να μην ενθαρρύνουν μια πρόωρη εξέγερση εναντίον της κυβέρνησης.
Στις στρατιωτικές οργανώσεις των Μπολσεβίκων οι ριζοσπαστικές και ανυπόμονες διαθέσεις είναι ευρέως διαδεδομένες. Δεδομένου ότι ο Λένιν θεωρείται ως ο πλέον συνεπής υποστηρικτής της μεταβίβασης εξουσίας στους Σοβιετικούς, η θέση που εκφράζει στην ομιλία του είναι για πολλούς απογοητευτική.
Το συνέδριο τελικά ψηφίζει μια απόφαση που συμβαδίζει με τη γραμμή του Λένιν, καλώντας -μεταξύ άλλων- σε σκληρό αγώνα ενάντια στις αναρχικές διαθέσεις και στις προσπάθειες για ανοργάνωτες επαναστατικές ενέργειες.
Πέτρογκραντ, 4 Ιουλίου: Στο κύριο άρθρο της εφημερίδας Pravda με τίτλο “Η Επανάσταση, η Επίθεση και το Κόμμα μας”, ο Λένιν και πάλι συνιστά προσοχή και προειδοποιεί ενάντια σε μια ανοργάνωτη ένοπλη εξέγερση κατά της κυβέρνησης.
Πέτρογκραντ, 5 Ιουλίου: Σε συνάντηση μεταξύ της Στρατιωτικής Οργάνωσης των Μπολσεβίκων και και της Κεντρικής Επιτροπής των Μπολσεβίκων την προηγούμενη μέρα πάρθηκε η απόφαση να να μην υποστηριχθεί μια πρόωρη εξέγερση. Όμως, μέλη της Στρατιωτικής Οργάνωσης προτείνουν τώρα μια ένοπλη διαδήλωση εναντίον της Προσωρινής Κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια άτυπης συνάντησης με τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής και της Επιτροπής του Πέτρογκραντ.
Προκύπτουν, έτσι, σημαντικές διαφορές στην εκτίμηση της πολιτικής κατάστασης και η Στρατιωτική Οργάνωση των Μπολσεβίκων συγκρούεται με την Κεντρική Επιτροπή και την Επιτροπή του Πέτρογκραντ.
Η κύρια εφημερίδα Soldatskaya Pravda (“Η αλήθεια των στρατιωτών”), η οποία έχει σχετική αυτονομία, αρχίζει να αποκλίνει από το μπολσεβίκικο κεντρικό όργανο Pravda. Ενώ η Pravda, όπως και ο Λένιν, προειδοποιούν για υπομονή, η Soldatskaya Pravda κλίνει περισσότερο προς τις εξεγερσιακές διαθέσεις.
Άμστερνταμ, 5 Ιουλίου: 9 άτομα σκοτώνονται και 114 τραυματίζονται από πυρά στρατιωτών κατά πλήθους που διαμαρτυρόταν ζητώντας τροφή. Αφορμή για τη διαμαρτυρία, που έμεινε γνωστή και ως “Potato Revolt”, ήταν η άφιξη, στα τέλη Ιουνίου, ενός πλοίου που μετέφερε πατάτες και προμήθειες τροφίμων για το στρατό.
Παρ’όλο που η Ολλανδία τήρησε ουδέτερη στάση στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι τιμές για την τροφή είχαν αυξηθεί κατακόρυφα από το 1914, ακόμα και για φθηνές ως τότε τροφές, όπως είναι οι πατάτες. Η βίαιη στάση των αρχών απέναντι στους διαδηλωτές οφείλεται στην ανησυχία για τις αυξανόμενες αντιδράσεις της εργατικής τάξης.
Νέα Υόρκη, 6 Ιουλίου: Σε μια συνάντηση όπου γιορτάζεται η «Ρωσική δημοκρατία», ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρούζβελτ, και ο Αμερικανός πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων, Σάμιουελ Γκόμπερς, σχεδόν χειροδικούν για τις ταραχές στις διαδηλώσεις της προηγούμενης εβδομάδας στο ανατολικό Σεντ Λούις. Οι ταραχές κατέληξαν σε πολλούς θανάτους Αφρό-Αμερικάνων και άφησαν χιλιάδες άστεγους.
Στην ομιλία του ο Γκόμπερς ζητά συγγνώμη για τις επιθέσεις, υποστηρίζοντας ότι προέρχονται από “νέγρους του Νότου που χρησιμοποιούνται για την υπονόμευση των συνθηκών των εργατών στο ανατολικό Σεντ Λούις». Ο Ρούσβελτ διακόπτει τη σειρά των ομιλητών για να απαντήσει στον Γκόμπερς, στέκεται από πάνω του και κουνάει τη γροθιά του.
Μπακού – Αζερμπαϊτζάν, 6 Ιουλίου: Μια συνέλευση εργοστασιακών εργατών στηρίζει τις αποφάσεις του Συνεδρίου των Επιτροπών Εργοστασίων στο Πέτρογκραντ, διακηρύσσοντας την αλληλεγγύη τους με τους εργάτες του Πέτρογκραντ και τους αγώνες τους.
Βερολίνο, 6 Ιουλίου: Στην κεντρική επιτροπή του Ράιχσταγκ ο Matthias Erzberger προτείνει να υιοθετηθεί μια απόφαση ειρήνης, καθώς πλέον θεωρεί ότι ο πόλεμος ενάντια στις ΗΠΑ, στη Μεγάλη Βρετανία και στη Γαλλία δεν μπορεί να κερδηθεί. Αυτή η πρόταση και η στροφή στις απόψεις του προκαλεί πανικό στο εσωτερικό της κυβέρνησης (η γνωστή “Κρίση του Ιουλίου” στο Βερολίνο).
Βιέννη, 8 Ιουλίου: Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το κύμα απεργιών που κλιμακώνεται από το Μάιο κατά μήκος της Αυστρίας, της Τσεχίας και της Ουγγαρίας, ο αυτοκράτορας Κάρολος Α’ της Αυστρίας στρατολογεί όλους τους βιομηχανικούς εργάτες στην Αυστροουγγαρία. Πλέον όλοι οι εργάτες απαγορεύεται να συμμετάσχουν σε πολιτικές δραστηριότητες και διοικούνται από στρατιωτικό νόμο.
Νησιά Ορκάδες (Orkney) – Σκωτία, 9 Ιουλίου: Το πρωί αυτής της μέρας μια έκρηξη στο βρετανικό πολεμικό πλοίο HMS Vanguard σκοτώνει μέσα σε λίγα λεπτά 845 ναυτικούς. Η έκρηξη προκλήθηκε από μια μικρή εστία φωτιάς μέσα στο πλοίο, η οποία έφτασε στην αποθήκη πυρομαχικών.
