Μέσα σε μία μονάχα ημέρα, είδαμε τη Νέα Δημοκρατία να τραβά το αφήγημα της «ατομικής ευθύνης» στη λογική-παράλογη συνέχεια του.
Πρώτα ήρθε μια διάταξη του υπουργείου Εργασίας, για όσους εργαζόμενους βρεθούν θετικοί στον κορονοϊό και, είτε νοσήσουν είτε όχι, αναγκαστούν να τεθούν σε καραντίνα για την ασφάλεια των συναδέλφων τους. Εάν δεν μπορούν να εργαστούν με τηλεργασία, μας είπε το υπουργείο, θα πρέπει να αναπληρώσουν με απλήρωτες υπερωρίες τον εργατικό χρόνο που κόστισαν στα αφεντικά τους. Ακόμα κι αν εν τέλει, υπό τις αντιδράσεις, η διάταξη «μαζεύτηκε», το κίνητρό της ήταν χαρακτηριστικό.
Διότι αφού είναι ατομική μας ευθύνη (δηλαδή συλλογική ημών των πολιτών, αλλά όχι του κράτους και της κυβέρνησης) η έξαρση του ιού, είναι λογικό, φυσικό κι επόμενο να είναι ατομική ευθύνη των εργαζομένων το αν θα κολλήσουν. Ασχέτως του πού, πώς και γιατί κόλλησαν, η προστασία των συναδέλφων τους κοστίζει στον εργοδότη, κι αυτό το κόστος πρέπει να το «πληρώσουν». Άλλωστε γι’ αυτό υπάρχει το υπουργείο Εργασίας, για να προστατεύει τους εργοδότες από την ανευθυνότητα των εργαζομένων, n’est-ce pas;
Ταυτόχρονα, σε πάνελ τηλεοπτικού καναλιού, ο βουλευτής της ΝΔ Κυρανάκης επέκτεινε κι άλλο τη λογική της ατομικής ευθύνης. Για την ανεργία, μας είπε εμμέσως πλην σαφώς, φταίνε οι άνεργοι. Δεν είναι καινοφανής η ιδεολογική οπτική του – αποτελεί «δάνειο» από την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού. Μετεξέλιξη του Θατσερικού «δεν υπάρχει κοινωνία», η οπτική είναι πως «δεν υπάρχει ούτε κράτος», σίγουρα όχι για να προσφέρει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας στους πολίτες. Υπάρχει μονάχα για να προστατεύει τα συμφέροντα των επιχειρήσεων, ως το μακρύ χέρι του κορπορατισμού.
Αν δε βρίσκετε δουλειά, φταίτε εσείς που δεν ξέρετε να φτιάχνετε βιογραφικό και δεν ψάχνετε. Δεν έχει σημασία που η προσφερόμενη εργασία είναι κακοπληρωμένη ή μαύρη, που οι εργοδότες απαιτούν απλήρωτες υπερωρίες, που χιλιάδες άνεργοι πτυχιούχοι ακούν το «έχετε υπερβολικά πολλά προσόντα για τη θέση», γιατί τα προσόντα υποτίθεται πως πληρώνονται και παραπάνω. Δεν είναι δουλειά του κράτους να σας εξασφαλίσει αξιοπρέπεια, πρέπει να τη βρείτε μόνοι σας, ψάχνοντας τη βελόνα στον αχυρώνα της αγοράς εργασίας. Όλα αυτά από έναν 33χρονο βουλευτή, που σε όλη του τη ζωή κινείται σε πολιτικές νεολαίες, από τη ΔΑΠ στην ΟΝΝΕΔ και τη νεολαία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Οι δηλώσεις και οι διατάξεις αυτές, ακολουθούν πιστά τη γραμμή της ανευθυνότητας της εξουσίας, και της μετακύλισης της ευθύνης αποκλειστικά στους πολίτες. Οι άνεργοι ευθύνονται για την ανεργία τους, οι εργαζόμενοι φταίνε που κόλλησαν – σε επέκταση, οι διαδηλωτές φταίνε που ξυλοκοπήθηκαν από την αστυνομία, οι πρόσφυγες κι οι μετανάστες φταίνε που έφυγαν από την κόλαση της χώρας τους.
Φταίνε όλοι, εκτός από αυτούς που πραγματικά έχουν την εξουσία. Δεν αργεί το (επίσης δημοφιλές στην Αμερική) «οι φτωχοί φταίνε για τη φτώχεια τους», για να ολοκληρωθεί το στήσιμο του παιχνιδιού ευθυνών.
Βέβαια, όλο αυτό το θεατράκι ευθυνών δημιουργεί αβίαστα ένα ερώτημα. Αν φταίμε για όλα εμείς και το κράτος δεν έχει ευθύνες, αλλά ούτε και υποχρεώσεις απέναντί μας, τότε γιατί υπάρχουν οι Κυρανάκηδες, οι Βρούτσηδες και οι υπόλοιποι υπουργοί, βουλευτές και λοιποί παρατρεχάμενοι;
Η απάντηση είναι απλή: Κάποιος πρέπει να πληρώνεται πλουσιοπάροχα από εμάς για να μας λέει ότι φταίμε για τα δεινά μας. Κάποιος πρέπει να μειώνει τα δικαιώματά μας, να μας βάζει εμπόδια και να μας κουνάει έπειτα το δάχτυλο, με μισθό μερικών χιλιάδων, επειδή δεν καταφέραμε να τα ξεπεράσουμε.
Καλά να πάθουμε. Εκχωρήσαμε στους Κυρανάκηδες αυτού του κόσμου, παντοτινά βολεμένους και λακέδες, την ευθύνη να μας λένε ανεύθυνους και να μας τιμωρούν για την ανευθυνότητά μας.
Ανδρέας Κοσιάρης