Του Άρη Χατζηστεφάνου για το Sputnik
Το «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού» φαίνεται να είναι, για άλλη μια φορά στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας, το μοναδικό δόγμα που καθορίζει την παρουσία αμερικανικών βάσεων στην περιοχή.
Σε μια περίοδο που το Πεντάγωνο απομακρύνει στρατιωτικές δυνάμεις από τα μέτωπα του Αφγανιστάν και του Ιράκ (ακόμη και αν διατηρεί τον έλεγχο με άλλα μέσα), η χώρα μας φαίνεται να μαζεύει χωρίς δεύτερη σκέψη όλο το «σιδερικό» των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ασφάλεια της χώρας αλλά και τις τοπικές κοινωνίες.
Η νέα στρατιωτική παρουσία λοιπόν των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη, οδεύει προς ανανέωση και διαιώνιση, όπως προβλέπουν οι νέες πενταετείς συμφωνίες που επιβάλλει η Ουάσιγκτον στις χώρες που διατηρούν στρατιωτικές βάσεις της.
Ήδη η σχετική συμφωνία έχει εγκριθεί από την Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας και αναμένεται η ψήφισή της από την ολομέλεια του σώματος.
Η άποψη, που προωθούν τα κυρίαρχα ΜΜΕ, ότι αφού η Τουρκία ενοχλείται από την ενίσχυση της αμερικανικής παρουσίας στην Αλεξανδρούπολη, τότε οι συμφωνίες είναι προς όφελος της ελληνικής πλευράς, είναι απλουστευτική και επικίνδυνη. Και αυτό γιατί αγνοεί τον ευρύτερο σχεδιασμό των αμερικανικών κινήσεων στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των συμφωνιών που υπογράφουν διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις με την Ουάσιγκτον.
Η στρατιωτική άσκηση «Defender Europe-21» έδωσε μια πικρή πρόγευση του κομβικού ρόλου που παίζει η Αλεξανδρούπολη στις επιθετικές επιδιώξεις των ΗΠΑ σε μια περιοχή από το Αιγαίο μέχρι τη Βαλτική. Το Πεντάγωνο έδωσε λοιπόν το στίγμα του με τη μεταφορά των δυνάμεων που συμμετείχαν στην άσκηση μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης. Ο Αμερικανός πρέσβης είχε μάλιστα τη «ευγενή καλοσύνη» να προσκαλέσει και τον Έλληνα υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου να παρακολουθήσει τη διαδικασία μεταφοράς οπλισμού… μέσα στην επικράτεια της χώρας του. Η νέα αμερικανική παρουσία στην περιοχή έχει φυσικά τον προφανή στόχο να υποστηρίζει στρατιωτικές δράσεις βόρεια της Ελλάδας αλλά και να προβάλλει την αμερικανική ισχύ σε μια περιοχή που θα μπορούσε να είναι κόμβος για το εμπόριο από την Ασία. Ή για να το πούμε πιο απλά στρέφεται όχι μόνο εναντίον της Μόσχας αλλά κα του Πεκίνου με τρόπους που απειλούν άμεσα τις σχέσεις της Ελλάδας με αυτές τις χώρες.
Ακόμη και αν αγνοήσουμε τα συμφέροντα και τους κινδύνους για τους λαούς της περιοχής (πρωτίστως του ελληνικού) και σταθούμε σε μια σκληρή «ρεαλιστική» ανάλυση, η δημιουργία νέων αμερικανικών βάσεων και η ενίσχυση των υπαρχόντων, γίνεται χωρίς κυριολεκτικά κανένα αντάλλαγμα. Οι συμφωνίες που υπέγραψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και συνεχίζει η ΝΔ είναι λεόντειες, με όλη τη σημασία του όρου, αφού μεταφέρουν στην Ελλάδα μόνο τον κίνδυνο που προκύπτει από τη μεταφορά στρατιωτικών δυνάμεων σε μια χώρα, χωρίς καμία εγγύηση προστασίας της Ελλάδας. Η περιοχή δηλαδή κινδυνεύει να γίνει ένα νέο Ιντσιρλίκ, από πλευράς γεωπολιτικής αστάθειας, χωρίς όμως τα ανταλλάγματα οικονομικού και πολιτικού περιεχομένου που είχε εξασφαλίσει η Άγκυρα (από την προνομιακή στάση του ΔΝΤ, μέχρι διμερείς συμφωνίες σε σειρά άλλων θεμάτων).
Τοπικά μέσα ενημέρωσης έχουν εκφράσει ήδη επιφυλάξεις για τους περιβαλλοντικούς κινδύνους που ελλοχεύουν για την περιοχή κυρίως από τα απόβλητα που παράγουν τέτοιου είδους εγκαταστάσεις. Ορισμένοι τοπικοί παράγοντες, όμως, όπως και μερικές εταιρείες, που ελπίζουν να αναλάβουν υπεργολαβίες για τις ανάγκες λειτουργίας των βάσεων προτιμούν να αποσιωπούν αυτή τη συζήτηση. Δυστυχώς ακόμη και για αυτούς, η παράλληλα διαδικασία ιδιωτικοποίησης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης σημαίνει ότι τα οικονομικά οφέλη από την λειτουργία και τροφοδοσία της βάσης θα περνά πρωτίστως σε ξένες εταιρείες.
Παρακολουθώντας σε μεγαλύτερη κλίμακα την αναδιάταξη των αμερικανικών δυνάμεων στην Ελλάδα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις λειτουργούν πάντα σαν μαγνήτης και πυροκροτητής τοπικής αστάθειας αλλά και κούρσας εξοπλισμών. Όπως εξηγούσε παλαιότερα ο Ντέιβιντ Βάιν, συγγραφέας του βιβλίου How U.S. Military Bases Abroad Harm America and the World (Πως οι αμερικανικές βάσεις πλήττουν τις ΗΠΑ και τον κόσμο) Οι αμερικανικές βάσεις αυξάνουν πάντα την αντιπαλότητα των χωρών που τις φιλοξενούν με γειτονικά τους κράτη. Παράλληλα τροφοδοτούν μια κούρσα εξοπλισμών, τα έσοδα των οποίων καταλήγουν φυσικά και πάλι στις αμερικανικές πολεμικές βιομηχανίες ενώ πολύ συχνά μετατρέπονται και σε μαγνήτες διεθνών τρομοκρατικών οργανώσεων.
Ενώ λοιπόν η ενίσχυση της αμερικανικής παρουσίας στην Αλεξανδρούπολη δεν προσφέρει απολύτως κανένα πλεονέκτημα στην Ελλάδα, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε οικονομική και πολιτική αιμορραγία, νέους κινδύνους για την εθνική ασφάλεια αλλά και το περιβάλλον και την τοπική κοινωνία.
