Brexit

God save the Brexit

Θα μπορούσε η βασίλισσα της Αγγλίας να αποπέμψει τον πρωθυπουργό της χώρας προκειμένου να σταματήσει το λεγόμενο no-deal Brexit (έξοδο χωρίς συμφωνία); Το ενδεχόμενο χαρακτηρίζεται από όλους τους συνταγματολόγους εξωπραγματικό. Τότε όμως γιατί το συζητούν όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης;

Στις αρχές Σεπτεμβρίου ο ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, αναμένεται να καταθέσει πρόταση μομφής εναντίον του πρωθυπουργού για να διαπιστώσει εάν ελέγχει την κοινοβουλευτική του ομάδα.

Ακόμα όμως και αν η κυβέρνηση χάσει τη δεδηλωμένη, ο Μπόρις Τζόνσον μπορεί να ορίσει την ημερομηνία εκλογών μετά την 31 Οκτωβρίου, οπότε λήγει το τελεσίγραφο του Brexit, και έτσι να προχωρήσει σε έξοδο χωρίς συμφωνία.

Εκτός… εάν η Αυτής Μεγαλειότητα βασίλισσα Ελισάβετ Β’ κάνει χρήση των δικαιωμάτων της στο πλαίσιο της συνταγματικής μοναρχίας του Ηνωμένου Βασιλείου και τον αποπέμψει μια ώρα αρχύτερα.

Το συγκεκριμένο σενάριο χαρακτηρίζεται εξαιρετικά απίθανο, αφού την τελευταία φορά που είχαμε παρέμβαση του μονάρχη στον κοινοβουλευτικό βίο ήταν το 1707, όταν η βασίλισσα Αννα αρνήθηκε να συνυπογράψει έναν νόμο. Και μόνο το γεγονός ότι κάποιοι δέχονται να συζητήσουν το ενδεχόμενο, αποδεικνύει ότι υπάρχει κάτι πολύ σάπιο στο βασίλειο της Βρετανίας.

«Η δημοκρατία είναι υπερεκτιμημένη – αφήστε τη βασίλισσα να αποφασίσει για το Brexit» έγραφε μεταξύ αστείου και (πολύ) σοβαρού ο Γερμανός αρθρογράφος Γιαν Φλεϊσάουερ από τις σελίδες του Guardian. «Μπορεί η βασίλισσα να σταματήσει ένα no-deal Brexit;» αναρωτιόταν το περιοδικό Time, ενώ οι New York Times έθεταν το ερώτημα εάν η Ελισάβετ με τη στάση της έχει ήδη παρέμβει στη διαδικασία της εξόδου.

Η αλήθεια είναι ότι, παρά το γεγονός πως η βασίλισσα δεν έχει κάνει καμία σαφή δήλωση για το θέμα, αρκετοί χρησιμοποιούν τον θεσμό για να προωθήσουν τις θέσεις τους. Η σκανδαλοθηρική Sun, λόγου χάρη, είχε κυκλοφορήσει με πηχυαίο τίτλο «Η βασίλισσα στηρίζει το Brexit», για τον οποίο μάλιστα τιμωρήθηκε από την επιτροπή δεοντολογίας. Αντίθετα η (εσκεμμένη;) διαρροή πληροφοριών ότι η βρετανική κυβέρνηση έχει έτοιμο σχέδιο για την εκκένωση του Μπάκιγχαμ και τη φυγάδευση της βασιλικής οικογένειας σε περίπτωση που η έξοδος από την Ε.Ε. οδηγήσει σε εκτεταμένη ανομία (!), ενίσχυσε τα τρομολαγνικά σενάρια των υποστηρικτών της παραμονής στην Ε.Ε.

Εδώ και δεκαετίες οι εξουσίες της βασίλισσας αποτελούν απλώς μια ευκαιρία για νομικούς, συνταγματολόγους και δημοσιογράφους να θέτουν παρανοϊκά ερωτήματα προκειμένου να ξεσκονίζουν τις γνώσεις τους. Το 2017, παραδείγματος χάριν, αρκετοί νομικοί θέλησαν να απαντήσουν σε δημοσίευμα της σατιρικής έκδοσης The dailymash, σύμφωνα με το οποίο η βασίλισσα σκεφτόταν «να αποκεφαλίσει με ένα σπαθί τον Ντόναλντ Τραμπ» κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στο Λονδίνο. Παραδόξως το συμπέρασμα ήταν ότι… μπορούσε να το κάνει χωρίς να της ασκηθούν ποινικές ευθύνες.

Το σκεπτικό ήταν ότι η βασίλισσα έχει δύο νομικές υποστάσεις, μια ως φυσικό πρόσωπο και μια ως ενσάρκωση του στέμματος, δηλαδή βρίσκεται επικεφαλής όλων των εκφάνσεων του κράτους στο πλαίσιο της Κοινοπολιτείας, γεγονός το οποίο της εξασφαλίζει το ακαταδίωκτο. Σε αντίθεση μάλιστα με άλλους αρχηγούς κρατών το κοινοβούλιο δεν μπορεί να ανατρέψει αυτό το καθεστώς χωρίς την έγκριση… της βασίλισσας.

«Εάν σε κάποια στιγμή της ζωής της βρεθεί χωρίς χρήματα», εξηγούσε ο Guardian, «μπορεί να βουτήξει κάτι από ένα κατάστημα -ένα μάλλον απίθανο ενδεχόμενο (σημ. του Guardian)- και δεν θα συλληφθεί».

Στην ιστοσελίδα της Βρετανικής Μοναρχίας επίσης υπάρχει η (όχι και τόσο καθησυχαστική) επισήμανση ότι «παρά το γεγονός ότι βάσει του βρετανικού δικαίου δεν μπορούν να υπάρξουν ποινικές και αστικές ευθύνες για τον μονάρχη (sovereign) ως πρόσωπο, η βασίλισσα είναι προσεκτική ώστε όλες οι ενέργειές της να πραγματοποιούνται αυστηρά στο πλαίσιο του νόμου».

Παρά το γεγονός πάντως ότι η βασίλισσα δεν έκανε τελικά χρήση της μοναδικής ευκαιρίας που είχε να αποκεφαλίσει τον Τραμπ, αρκετοί υποστηρίζουν ότι το Μπάκιγχαμ κατέχει, έστω και θεωρητικά, πολύ μεγαλύτερη εξουσία από ό,τι θα μπορούσε να δικαιολογηθεί σε οποιοδήποτε δημοκρατικό και ευνομούμενο κράτος. Το γεγονός δηλαδή ότι μια καλή γιαγιάκα δεν κάνει χρήση των δικαιωμάτων παρέμβασης στην πολιτική ζωή της χώρας δεν δικαιολογεί το γεγονός ότι κάποιοι της επιτρέπουν ακόμη και σήμερα να έχει αυτά τα δικαιώματα.

Το πραγματικό πρόβλημα της σημερινής Βρετανίας πάντως δεν είναι τόσο ότι αποτελεί μια ευρωπαϊκή χώρα με μοναρχία (ας μην ξεχνάμε ότι οι συνθήκες της Ε.Ε. φέρουν την υπογραφή εφτά βασιλιάδων και ενός δούκα), αλλά ότι η συζήτηση για το Brexit έχει εξοκείλει τόσο πολύ ώστε αρκετοί θεωρούν φυσιολογικό να αναζητούν λύσεις πέρα από κάθε δημοκρατική νομιμότητα.

Τις περισσότερες φορές μάλιστα οι αντιδημοκρατικές λύσεις δεν προτάσσονται από τους δεξιούς υποστηρικτές του Brexit, αλλά από τους «φιλελεύθερους» ευρωπαϊστές και τη λεγόμενη «Αριστερά» που υποστηρίζει με λύσσα κάθε νεοφιλελεύθερο σχέδιο της Ε.Ε.

Πώς θα μπορούσε όμως να είναι διαφορετικά όταν ακόμη και ο αριστερός ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, έχει δώσει το πράσινο φως για τη διενέργεια δεύτερου δημοψηφίσματος, αμφισβητώντας ουσιαστικά την αρχική ετυμηγορία του βρετανικού λαού;

Άρης Χατζηστεφάνου

Εφημερίδα των Συντακτών – 10/08/2019

inffowar logo

Βοήθησε το INFO-WAR να συνεχίσει την ανεξάρτητη δημοσιογραφία

Για περισσότερες επιλογές πατήστε εδώ