του Αντώνη Γαλανόπουλου από το λογαριασμό του στο Facebook
Σήμερα δημοσίευμα αναρωτιέται γιατί οι Έλληνες αισθάνονται φτωχοί ενώ δεν είναι. Σύμφωνα με την έρευνα της Eurostat, τα 2/3 των Ελλήνων νιώθουν φτωχοί, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό σε σχέση με το 24% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η οικονομία “ανθεί” αλλά οι πολίτες είναι δυσαρεστημένοι, υποστηρίζει άλλο δημοσίευμα.
Το ζήτημα εδώ είναι γνωστό. Οι Έλληνες δεν είναι κάποιο παράξενο είδος ανθρώπων. Αντιθέτως, γνωρίζουμε πως η ευημερία των αριθμών δεν σημαίνει πάντα και ευημερία των ανθρώπων. Πράγματι, τα δημοσιονομικά μεγέθη φαίνονται θετικά, ιδίως αυτά που σχετίζονται με το χρέος (κυρίως λόγω πληθωρισμού). Την ίδια ώρα, όμως, αυτή η βελτίωση των μεγεθών δεν εκφράζεται με αντίστοιχο τρόπο στο εισόδημα των πολιτών. Η όποια ονομαστική αύξηση των χαμηλών μισθών οδήγησε σε υπερσυγκέντρωση των μισθών πέριξ των 1.000 ευρώ και σίγουρα κάτω των 1.500.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό την τελευταία διετία με την αύξηση του κόστους ζωής, τον πληθωρισμό κτλ; Μείωση των πραγματικών μισθών, μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης. Η πραγματική αγοραστική δύναμη των Ελλήνων είναι η δεύτερη χαμηλότερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για αυτό αισθανόμαστε μαζικά φτωχοί.
Τι σημαίνει, όμως, αυτό πολιτικά;
Είδαμε πρόσφατα ότι ο πληθωρισμός έπαιξε κρίσιμο ρόλο στις Αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Οι άνθρωποι που πίστευαν οτι η οικονομία δεν πάει καλά και που ένιωθαν τις συνέπειες της αύξησης του πληθωρισμού ψήφισαν μαζικά υπέρ του Τραμπ.
Πώς συνδέεται αυτή η αίσθηση φτώχειας των Ελλήνων με τις αλλαγές που συμβαίνουν στο πολιτικό τοπίο της χώρας από τον Ιούνιο κι έπειτα;
Μια πρώτη γεύση παίρνουμε από μια ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση της GPO για τα Παραπολιτικά. Εκεί ο κόσμος κλήθηκε να εκφράσει τη συμφωνία του με ορισμένες εκτιμήσεις για την οικονομική του κατάσταση.
Το 6,8% του δείγματος δήλωσε οτι δεν καλύπτει τις βασικές του ανάγκες, το 19,9% ότι δυσκολεύεται να καλύψει τις ανάγκες του και το 39% -το μεγαλύτερο ποσοστό απαντήσεων- ότι καλύπτει τις ανάγκες του με δυσκολία.
Στις ομάδες που δεν καλύπτουν τις βασικές ανάγκες ή που δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες τους, το ΠΑΣΟΚ φαίνεται αυτή τη στιγμή να προηγείται. Το ΚΚΕ έρχεται δεύτερο στην ομάδα που δεν καλύπτει τις βασικές της ανάγκες και ο ΣΥΡΙΖΑ δεύτερος στην ομάδα που δυσκολεύεται να καλύψει τις ανάγκες της.
Στην πολυπληθέστερη ομάδα, αυτή που καλύπτει ακόμα τις ανάγκες της αλλά με δυσκολία, η ΝΔ διατηρεί μικρό προβάδισμα 4,3% έναντι του δεύτερου ΠΑΣΟΚ. Εδώ τρίτο κόμμα εμφανίζεται η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου.
Τα πράγματα αλλάζουν άρδην αν εξετάσουμε τις επόμενες δυο κατηγορίες. Το 28,7% του δείγματος δήλωσε ότι ζει άνετα αλλά δεν αποταμιεύει και σε αυτήν την ομάδα η ΝΔ προηγείται σαρωτικά με 42,1% έναντι 15,6% του ΠΑΣΟΚ. Τρίτο κόμμα εδώ εμφανίζεται η Φωνή Λογικής (7,4%). Τέλος, ένα 5,6% του δείγματος ζει άνετα και αποταμιεύει. Και ξανά σε αυτήν την ομάδα, η ΝΔ (35,4%) προηγείται του ΠΑΣΟΚ (10,7%) και τρίτη η Φωνή Λογικής (8,9%).
Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό του στην ομάδα που δυσκολεύεται να καλύψει τις ανάγκες της και τα μικρότερά του ποσοστά σε αυτούς που ζουν άνετα. Το ΚΚΕ συγκεντρώνει τα μεγαλύτερα ποσοστά του στις δυο ομάδες που δυσκολεύονται περισσότερο. Πλεύση Ελευθερίας και Φωνή Λογικής έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό τους στην ομάδα που ζει άνετα κι αποταμιεύει. Η Νέα Αριστερά σημειώνει 5,4 (ποσοστό υπερδιπλάσιο των Ευρωεκλογών) στην ομάδα που δεν καλύπτει ούτε τις βασικές της ανάγκες. Η Φωνή Λογικής εμφανίζεται να έχει υψηλά ποσοστά και στην πλουσιότερη και στη φτωχότερη ομάδα του δείγματος. Η δημοσκόπηση φαίνεται να επιβεβαιώνει και στο ζήτημα της ταξικότητας της ψήφου τη μετατόπιση που συντελείται στον χώρο της κεντρο-αριστεράς.
Η ανάλυση για τους πραγματικούς μισθούς, η έρευνα για το αίσθημα υποκειμενικής φτώχειας και η πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνουν τη σημασία της ακρίβειας και του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών για την πολιτική διαπάλη την κρίσιμη διετία που έρχεται.