του Ανδρέα Κοσιάρη
Από την Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου το Facebook αποφάσισε να αποκλείσει το διαμοίρασμα ειδησεογραφικού περιεχομένου από την πλατφόρμα του στην Αυστραλία. Οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί της χώρας και οι χρήστες από την Αυστραλία μπορούν μεν να αναρτούν περιεχόμενο, όμως οι σύνδεσμοί του δεν θα είναι ενεργοί. Αντίστοιχα, διεθνείς χρήστες της πλατφόρμας δεν θα μπορούν να αναρτούν ενεργούς συνδέσμους από αυστραλιανά ΜΜΕ.
Ο αποκλεισμός έρχεται ως αποτέλεσμα ενός πολέμου συμφερόντων μεταξύ των μεγάλων ομίλων ΜΜΕ της Αυστραλίας με τον τεχνολογικό γίγαντα, στον οποίο τα ΜΜΕ διεκδικούν μερίδιο από την πίτα των κερδών του Facebook. Η προτεινόμενη νομοθεσία, που στηρίζεται από το σύνολο του πολιτικού κατεστημένου της χώρας, θα ανάγκαζε το Facebook, αλλά και τη Google, να καταβάλλει τίμημα πνευματικών δικαιωμάτων στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς της Αυστραλίας. Και ενώ η Google επέλεξε να έρθει σε ιδιωτικές συμφωνίες με τους μεγάλους ειδησεογραφικούς ομίλους της χώρας, όπως η Seven West Media και η NewsCorp του Ρούπερτ Μέρντοχ, η επιλογή του Facebook ήταν το μπλοκ.
«Θύματα» αυτής της επιλογής έχουν πέσει ουσιαστικά οι απλοί χρήστες του μέσου κοινωνικής δικτύωσης στην Αυστραλία, πολλοί εκ των οποίων έχουν μια αποκλειστική ή σχεδόν αποκλειστική εξάρτηση από το Facebook για την ενημέρωσή τους. Όμως ακόμα κι αν το Facebook συναινούσε στη νομοθεσία, τα οφέλη θα διοχετεύονταν σχεδόν αποκλειστικά στους μεγάλους ειδησεογραφικούς ομίλους της χώρας.
Το νομοσχέδιο θα έδινε σε μία επιτροπή υπό τον υπουργό Οικονομικών της χώρας τη δυνατότητα να αποφασίζει ποια ΜΜΕ θα εισέρχονταν σε συμφωνίες με τους τεχνολογικούς γίγαντες. Καταρτίστηκε σε διαβούλευση με εκπροσώπους των μεγάλων ομίλων ΜΜΕ της Αυστραλίας και ουσιαστικά θα απέκλειε τα «μικρά» και ανεξάρτητα ΜΜΕ από τις συμφωνίες.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως η Αυστραλία έχει ένα από τα μεγαλύτερα επίπεδα συγκέντρωσης ιδιοκτησίας ΜΜΕ στον κόσμο. Έρευνα υπό τον καθηγητή του πανεπιστημίου Columbia, Ίλαϊ Μ. Νόαμ, το 2016, κατέτασσε την Αυστραλία 10η στον κόσμο σε συγκέντρωση των Μέσων Ενημέρωσης, με πολλές από τις χώρες που βρίσκονταν πιο πάνω να έχουν σχεδόν αποκλειστικά κρατικής ιδιοκτησίας ΜΜΕ.
Αν και δεν έχουν πραγματοποιηθεί αντίστοιχες έρευνες έκτοτε, Αυστραλοί ερευνητές ισχυρίζονται ότι η κατάσταση έχει χειροτερεύσει από τότε. Μεγάλο μερίδιο της συγκέντρωσης ευθύνεται στη NewsCorp του Μέρντοχ, η οποία κατέχει εδώ και μία δεκαετία πάνω από το 50% της αγοράς ημερήσιου τύπου της χώρας, βάσει κυκλοφορίας.
Πρόσφατη ανάλυση του Guardian, σημείωνε πως βάσει εσόδων, οι τέσσερις μεγαλύτερες εταιρείες ΜΜΕ στην Αυστραλία κατέχουν άνω του 85% της αγοράς εφημερίδων, άνω του 80% της αγοράς στην τηλεόραση και άνω του 75% της αγοράς στο ραδιόφωνο, ενώ και στα διαδικτυακά μέσα, βάσει επισκεψιμότητας η συγκέντρωση των τεσσάρων μεγάλων ομίλων ανέρχεται στο 74,5%.
Η Αυστραλιανή νομοθεσία δεν θα ωφελούσε σε τίποτα τους πολίτες της χώρας, τα δεδομένα των οποίων είναι άλλωστε και το αντικείμενο της κερδοσκοπίας του Facebook, αλλά δεν θα ωφελούσε επίσης την ανεξάρτητη δημοσιογραφία της Αυστραλίας.
Η απόφαση του Facebook για μπλοκάρισμα ειδησεογραφικού περιεχομένου και η όλη διαμάχη με τους κολοσσούς των ΜΜΕ, είναι άλλη μια τρανή απόδειξη για την ανάγκη δημόσιου ελέγχου, όχι μόνο στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.