Πηγή: Adrian Guerin – orientxxi.info
Μετάφραση/Επιμέλεια: Ανδρέας Κοσιάρης
Λίγες μέρες προτού ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου παρουσιάσει το σχέδιό του για την προσάρτηση αυτής της στρατηγικής περιοχής, το Ισραήλ διεξάγει σιωπηρά μια εκστρατεία εκτοπισμού των Παλαιστινιακών κοινοτήτων από τη γη που σχεδιάζει να αποκτήσει στη βόρεια Δυτική Όχθη.
Ήταν 6 τα ξημερώματα όταν ο Ομάρ άκουσε τα Ισραηλινά στρατιωτικά οχήματα να φτάνουν: «Νόμιζα πως έρχονταν για να καταστρέψουν το σπίτι του γείτονά μου». Όταν οι αξιωματικοί ξεκίνησαν να περπατούν προς τον Ομάρ, τότε ήξερε. «Είπαν σε μένα και την οικογένειά μου να μαζέψουμε τα υπάρχοντά μας… έπρεπε να φύγουμε. Είπα ότι έχουμε ήδη καταθέσει αίτηση για άδεια, αλλά δεν τον ενδιέφερε. “Μη μιλάς σε μένα, μίλα στον δικηγόρο σου”, είπε ο αξιωματικός». Μέσα σε μία ώρα, δεν είχε καταστραφεί μόνο το σπίτι του Ομάρ και της οικογένειάς του, αλλά και πέντε ακόμη κτίρια στο χωριό Αλ Χαντιντίγια. «Ήταν η πέμπτη φορά από το 1982 που το σπίτι μου καταστρέφεται από τον στρατό».
Η ισοπέδωση σπιτιών είναι μονάχα μία από ένα ευρύ ρεπερτόριο τακτικών που εφαρμόζει το Ισραήλ για να κάνει τη ζωή των Παλαιστίνιων στην Κοιλάδα του Ιορδάνη ανυπόφορη. Αυτό είναι ένα κομμάτι του πλανήτη όπου η πρόσβαση σε νερό, ηλεκτρισμό και γη είναι βασισμένη στη φυλή. Τα ελαιόδεντρα ξεριζώνονται τακτικά, τα χωράφια με σιτάρι πυρπολούνται και οι δεξαμενές καταστρέφονται.
Ενώ το σχέδιο του Ισραήλ να προσαρτήσει τη στρατηγικά σημαντική περιοχή είναι γνωστό, το τι σημαίνει για τις χιλιάδες Παλαιστίνιων που βρίσκονται στη γη που το Ισραήλ θέλει να αποκτήσει μόνιμα έχει συζητηθεί πολύ λιγότερο.
«Δεν μας κοιτούν καν»
Η Αλ Χαντιντίγια είναι μια μικρή αγροτική κοινότητα στη βόρεια Κοιλάδα του Ιορδάνη. Σε έναν λόφο λίγα χιλιόμετρα βορειότερα βρίσκεται μία Ισραηλινή στρατιωτική βάση, ενώ ένας μικρός Ισραηλινός εποικισμός 2 χιλιόμετρα προς τα βορειοδυτικά διασφαλίζει ότι η κοινότητα είναι σχεδόν εξολοκλήρου περικυκλωμένη από τους κατακτητές. Ο στρατός έχει ανακηρύξει μεγάλα κομμάτια γης στα βόρεια, ανατολικά και νότια της Αλ Χαντιντίγια ως μη προσβάσιμες ζώνες πυρός. Όταν ο μη ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγεί στην κοινότητα επιδιορθώθηκε από τους κατοίκους και ομάδες αρωγής, ο στρατός τον κατέστρεψε. Οι κάτοικοι δεν επιτρέπεται να έχουν πρόσβαση σε νερό από την Ισραηλινή εταιρεία που ελέγχει τα ύδατα της περιοχής. Το 2015, η κοινότητα αντιμετώπισε ένα κύμα κατεδαφίσεων κατά το οποίο ο στρατός επέστρεφε κάθε μέρα για μία εβδομάδα, έως ότου οι οικογένειες να αφεθούν να κοιμούνται στο χώμα.
Ο Ισραηλινός στρατός επισκέπτεται την Αλ Χαντιντίγια ανά μερικές εβδομάδες για να διεξάγει έρευνες και παρακολούθηση. «Δεν μιλούν, απλά βγάζουν φωτογραφίες και γράφουν σημειώσεις. Μερικές φορές χρησιμοποιούν drone», εξηγεί ο κάτοικος της Αλ Χαντιντίγια, Ομάρ Μπεσαράτ. «Έπειτα επιστρέφουν με την εντολή κατεδάφισης. Την τοποθετούν στο έδαφος με μία πέτρα και αποχωρούν. Δεν μας κοιτούν καν». Άπαξ και εκδοθεί η εντολή κατεδάφισης, οι κάτοικοι γνωρίζουν ότι το σπίτι τους θα κατεδαφιστεί, αλλά δεν έχουν ιδέα πότε. «Μπορεί να την εφαρμόσουν μία εβδομάδα, έναν μήνα ή ακόμα και χρόνια αργότερα». Η αβεβαιότητα είναι μία εκούσια στρατηγική για να ενσπείρουν τον φόβο στους Παλαιστίνιους. «Η πρόθεση είναι όχι μόνο να καταστρέψουν, είναι να εκφοβίσουν. Ελπίζουν ότι θα κουραστούμε να ζούμε με αυτόν τον τρόπο και θα φύγουμε».
«Όπου και να μετακινηθούμε, θα κατεδαφίσουν»
Ο Αμπού Σακάρ έχει ζήσει στην Αλ Χαντιντίγια και τη γύρω περιοχή για πάνω από 70 χρόνια. Έχει φτάσει μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ στις προσπάθειές του να σταματήσει τις κατεδαφίσεις. Ο δικαστής αποφάσισε εναντίον του στη βάση του ότι θεωρήθηκε κίνδυνος για τον κοντινό Ισραηλινό εποικισμό, παρά το γεγονός ότι δεν έχει ποινικό μητρώο. «Είμαι Άραβας», λέει. «Στα μάτια τους, είμαι πιθανός τρομοκράτης». Του είπαν επίσης πως ως «νομάς», μπορεί να μετακομίσει οπουδήποτε. Ο Αμπού Σακάρ αντιλέγει, «Είναι σχεδόν αδύνατον για τους Παλαιστίνιους να λάβουν οικοδομικές άδειες, οπότε όπου κι αν μετακινηθούμε, θα κατεδαφίσουν. Μας θέλουν εκτός αυτής της περιοχής».
Καθώς το Ισραήλ επεκτείνεται ολοένα και περισσότερο στην Κοιλάδα του Ιορδάνη, η γη στην οποία μπορούν οι Παλαιστίνιοι βοσκοί να βόσκουν τα κοπάδια τους συνέχεια μειώνεται. «Οι έποικοι δεν θέλουν να μας βλέπουν, οπότε προσπαθούν πάντα να δημιουργούν μια άδεια ζώνη γύρω από την αποικία τους. Προσπαθούμε να μένουμε μακριά τους, αλλά έτσι καταλήγουμε σε μία ζώνη πυρός. Είτε συλλαμβανόμαστε από τον στρατό, είτε παρενοχλούμαστε από τους εποίκους», εξηγεί ο Αμπού Σακάρ. Τα περιστατικά εκφοβισμού Παλαιστίνιων από Ισραηλινούς εποίκους συμβαίνουν σε καθημερινή βάση. Τα περιστατικά κυμαίνονται από λεκτική παρενόχληση μέχρι σωματική βία, βανδαλισμό και εμπρησμό.
«Διώχνοντάς τους χωρίς ούτε έναν πυροβολισμό»
Ο ραββίνος Άρικ Άσερμαν είναι ο ιδρυτής της Ισραηλινής οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων «Τορά της Δικαιοσύνης». Κάθε εβδομάδα αυτός και άλλοι ακτιβιστές δουλεύουν μαζί με τις Παλαιστινιακές κοινότητες που απειλούνται από τους Ισραηλινούς εποίκους στην Κοιλάδα του Ιορδάνη. «Οι έποικοι θεωρούν πως αν παρενοχλήσεις του Παλαιστίνιους αρκετά, κάνοντας την επιβίωσή τους οικονομικά αδύνατη, θα καταφέρεις να φύγουν χωρίς ούτε έναν πυροβολισμό», εξηγεί. Οι πράξεις βίας των εποίκων εκτελούνται με σχεδόν απόλυτη ατιμωρησία. Η Γιες Ντιν — μία Ισραηλινή ΜΚΟ που παρακολουθεί τη βία των εποίκων κατά των Παλαιστινίων — ανέφερε πρόσφατα πως το 91% των υποθέσεων εποικιστικής βίας έκλεισαν χωρίς δίωξη. «Αν είναι ένας προς έναν, ένας Παλαιστίνιος βοσκός και ένας Ισραηλινός έποικος, ο έποικος μπορεί κυριολεκτικά να τον σκοτώσει και να πει πως δεν είχε επιλογή διότι βρισκόταν υπό επίθεση. Κανείς δεν θα πιστέψει οτιδήποτε πει ένας Παλαιστίνιος», εξηγεί ο Άσερμαν.
Ο ραββίνος Άσερμαν έχει δεχθεί κλωτσιές, ροπαλιές και μαχαιρώματα από τους εποίκους συμπατριώτες του διότι τόλμησε να συνοδεύσει Παλαιστίνιους ενώ βόσκουν τα κοπάδια τους. Έχει συλληφθεί από τον στρατό και έχει λάβει απειλητικές επιστολές στην πόρτα του σπιτιού του. «Κάποιος με αποκάλεσε προδότη στο Δυτικό Τοίχος. Δεν τον ήξερα, αλλά με ήξερε αυτός».
Ενώ η αξίωση του Ισραήλ στην Κοιλάδα του Ιορδάνη είναι σε μεγάλο βαθμό βασισμένη στη στρατηγική σημασία της περιοχής, έχει διασφαλίσει προσεκτικά ότι η ογκώδης οικονομική προοπτική της καλλιεργήσιμης γης της περιοχής δεν έχει σπαταληθεί. Για πολλές δεκαετίες το Ισραήλ έχει μεταφέρει τον πληθυσμό του σε στρατηγικά τοποθετημένους εποικισμούς σε όλη την περιοχή. Οι εποικισμοί εκμεταλλεύονται φυσικούς πόρους που σε διαφορετική περίπτωση θα χρησιμοποιούνταν από Παλαιστίνιους. Αυτό έχει οδηγήσει σε μία ακμάζουσα αγροτική βιομηχανία για το Ισραήλ και σε απόλυτη καταστροφή για την Παλαιστινιακή αγροτιά.
Η Αλ Αούζα είναι ένα Παλαιστινιακό χωριό λίγο βόρεια της Ιεριχούς. Πριν την κατοχή, η φυσική της πηγή ήταν μία από τις κύριες πηγές νερού για τους Παλαιστίνιους στην Κοιλάδα του Ιορδάνη. Σήμερα το χωριό με το ζόρι έχει αρκετό νερό για πόση, πόσο μάλλον για το πότισμα καλλιεργειών. Ο Σαλάχ Φραϊζάτ είναι επικεφαλής της τοπικής αρχής της Αλ Αούζα. «Μετά το 1967 οι Ισραηλινοί άρχισαν να κατασκευάζουν πηγάδια για να εξυπηρετήσουν τους εποικισμούς τους», εξηγεί. «Σήμερα η πηγή της Αλ Αούζα είναι ξερή, προκαλώντας την καταστροφή της αγροτικής γης». Το Ισραήλ απαγορεύει στους Παλαιστίνιους να κατασκευάσουν νέα πηγάδια και επιβάλλει αυστηρά όρια στο πόσο βαθιά μπορούν να σκάψουν για νερό. «Δεν μας επιτρέπεται να σκάψουμε αρκετά βαθιά για να βρούμε ποιοτικό νερό. Το νερό κοντά στην επιφάνεια είναι αλμυρό, οπότε δεν μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για τις καλλιέργειες ή για πόση». Το Ισραήλ έχει επιβάλλει αυστηρή παρακολούθηση στο χωριό για να διασφαλίσει ότι η πρόσβασή του σε νερό είναι σφιχτά ελεγχόμενη. «Οι άνθρωποι της εθνικής εταιρείας ύδρευσης, Μεκορότ, έρχονται στα πηγάδια μας κάθε μήνα για να ελέγξουν πόσο βαθιά έχουμε σκάψει. Συχνά έρχονται με στρατιωτική συνοδεία».
Η επίπτωση στην τοπική καλλιέργεια έχει υπάρξει καταστροφική. Ο Τζασέρ Ατιάτ είναι ένας αγρότης που έβγαζε τα προς το ζην καλλιεργώντας αγγούρια, μελιτζάνες και καρπούζια. «Η κατάσταση είναι τόσο απρόβλεπτη, που πέρσι έχασα όλα μου τα καρπούζια και το σιτάρι. Η περιοχή είναι πολύ πλούσια σε καθαρό υπόγειο νερό, αλλά οι Ισραηλινοί δεν επιτρέπουν σε Άραβες να έχουν πρόσβαση σε αυτό. Πηγαίνει όλο σε Ισραηλινούς εποικισμούς». Ο Τζασέρ λέει πως πολλοί από τους ανθρώπους που ζούσαν από τη γη για γενεές, πούλησαν τη γη τους κι έφυγαν. Ο θάνατος μιας καλλιέργειας είναι καταστροφικός για τους αγρότες. «Χάνουμε χρήματα. Χρήματα για σπόρους, εργάτες, φυτά και όλα τα υλικά που απαιτούνται για να καλλιεργήσουμε. Χάνουμε επίσης τα χρήματα που θα βγάζαμε πουλώντας την παραγωγή μας». Εντωμεταξύ, οι φάρμες των Ισραηλινών εποίκων ακμάζουν. «Έχουν υδάτινη ασφάλεια, αλλά αρνούνται να τη μοιραστούν», λέει ο Τζασέρ.
Η κρίση νερού στην Αλ Αούζα, σε συνδυασμό με τους περιορισμούς στη χρήση γης, την ελευθερία μετακίνησης και την πρόσβαση σε αγορές, έχουν προκαλέσει μαζική ανεργία σε μία κατά τα άλλα εύπορη περιοχή. Πολλοί Παλαιστίνιοι είναι απελπισμένοι για δουλειά. Παραδόξως, οι Ισραηλινοί έποικοι βλέπουν αυτή τη δεινή κατάσταση σαν μία ευκαιρία για να βρουν σκληρά εργαζόμενους, εξειδικευμένους Παλαιστίνιους εργάτες για να δουλέψουν στις φάρμες τους με ένα μικρό τμήμα από όσα θα πλήρωναν έναν Ισραηλινό. Είναι ένα από τα οικονομικά πλεονεκτήματα της καλλιέργειας σε κατεχόμενη γη. Το Τοπικό Συμβούλιο της Αλ Αούζα αναφέρει μία πραγματικά συγκλονιστική στατιστική: περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους του χωριού βασίζονται σήμερα στη δουλειά σε φάρμες εποίκων για να επιβιώσουν. Ο Ισραηλινός αστικός κώδικας δεν εφαρμόζεται σε Παλαιστίνιους που εργάζονται για εποίκους, που σημαίνει ότι τα εργατικά δικαιώματα στην Κοιλάδα του Ιορδάνη ορίζονται από τη φυλή.
Συχνά ζητείται από τους Παλαιστίνιους να αποκηρύξουν τη βία. Όταν οι Ισραηλινοί στρατιώτες κατεδαφίζουν ένα Παλαιστινιακό σπίτι στην Κοιλάδα του Ιορδάνη, η οικογένεια δεν αντιδρά με βία. Συγκεντρώνουν τα παιδιά τους, μαζεύουν τα υπάρχοντά τους και στέκονται παρακολουθώντας τον κατοχικό στρατό να κατεδαφίζει το σπίτι τους. Όταν ο στρατός αποχωρεί, ψάχνουν στα συντρίμμια και ξεκινούν τη διαδικασία της ανοικοδόμησης των ζωών τους. Προσφεύγουν ενάντια στα εγκλήματα πολέμου του κατακτητή, όχι σε ένα διεθνές δικαστήριο, αλλά στο δικαστήριο της χώρας του κατακτητή τους. Και για την ακλόνητη δέσμευσή τους στη νόμιμη οδό και τη μη-βία, τους λένε ότι η γη στην οποία βασίζεται η ευημερία τους — η Κοιλάδα του Ιορδάνη — σύντομα θα προσαρτηθεί.
Από τις τελευταίες εκλογές στο Ισραήλ, ο Νετανιάχου και η δεξιά βάση του μοιάζουν να λαχταρούν την εφαρμογή των προεκλογικών υποσχέσεων για την προσάρτηση της περιοχής. «Είμαι σίγουρος ότι αυτή η δέσμευση θα πραγματοποιηθεί, ότι θα μπορέσουμε να γιορτάσουμε άλλη μία ιστορική στιγμή στην ιστορία του Σιωνισμού», δήλωσε πρόσφατα. Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ βλέπει την προσάρτηση ως «μία ευνοϊκή ευκαιρία για τους Παλαιστίνιους». Ενώ η διεθνής κοινότητα έχει εκφράσει ανησυχίες για τις αρνητικές επιπτώσεις στην υπόληψη του Ισραήλ, ελάχιστοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για τη θέση των Παλαιστίνιων.
Καθώς ο Ομάρ διασχίζει τους σωρούς από συντρίμμια κατεδαφίσεων χρόνων, τα σχόλιά του αντικατοπτρίζουν την άποψη πολλών στην Κοιλάδα του Ιορδάνη: «Μουσουλμάνος, Εβραίος, Χριστιανός, δεν μας νοιάζει. Θέλουμε απλά να μπορούμε να ζήσουμε τις ζωές μας ελεύθερα σε αυτή τη γη».